«Οι διαδικασίες είναι διαφανείς στη Γαλλία. Ξέρεις από πού προέρχονται τα χρήματα (διανομείς κ.τ.λ.). Για να γυριστεί η ταινία κάναμε σκληρές οικονομίες. Για τις δικές μου ταινίες, εξάλλου, δεν ενδιαφέρεται η Μαφία. Αν και νομίζω πως αυτό που έχει σημασία είναι τι ιστορία λες κάθε φορά».

Και αν έχουν περάσει 43 χρόνια από το εμβληματικό «Ζ» που είχε κερδίσει το Οσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και το Οσκαρ Μοντάζ και βασίστηκε στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού, τα επόμενα χρόνια ο Γαβράς δεν απέκτησε τυχαία και τον τίτλο του αμιγώς πολιτικού κινηματογραφιστή.

Και μπορεί το 2005 με το φιλμ του «Τσεκούρι» να μίλησε προφητικά για τις απολύσεις, σήμερα όμως με τη νέα ταινία του «Το κεφάλαιο» (που βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 17 Ιανουαρίου) καταδύεται στον κόσμο των τραπεζικών γιγάντων και των στελεχών τους στον καμβά της παγκόσμιας κρίσης.

Εδώ, ο Κώστας Γαβράς μέσα από το στόρι ενός νεαρού προέδρου τράπεζας (Γκαντ Ελμαλέχ) - ενός Ρομπέν των Πλουσίων, όπως είπε, που μαζεύει χρήματα για να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους - χαρτογραφεί τον κόσμο των αριθμών, των πλάνων, της συσσώρευσης του κεφαλαίου. Και όπως φάνηκε στη συνάντησή του με το αθηναϊκό κοινό, δούλεψε για το φιλμ με τον παλιό δοκιμασμένο τρόπο: διάβασε βιβλία για την οικονομία και την κρίση, συναντήθηκε με golden boys, επισκέφθηκε τραπεζικούς κολοσσούς. Χωρίς βέβαια να αφήσει πίσω τη δική του κοινωνική ανησυχία, τα δικά του εργαλεία θεώρησης του κόσμου.

«Το σινεμά διηγείται τη ζωή των ανθρώπων. Πολιτική είναι ό,τι κάνουμε καθημερινά», ξεκαθάρισε από την αρχή της ομιλίας του ο Γαβράς - σε ελληνικά που όπως είπε γελώντας, «θέλουν εξάσκηση».

Με τις κεραίες του εμφανώς στραμμένες προς την Ελλάδα της κρίσης, με δίψα να δεχθεί ερωτήσεις από το κοινό, ο Γαβράς δεν χαρίστηκε σε τράπεζες και πολιτικούς.

«Το χρήμα, από εργαλείο, αποθεώθηκε και απομόνωσε τους ανθρώπους. Σήμερα μιλάμε για συγκέντρωση χρημάτων για τα χρήματα και όχι για παραγωγή πραγμάτων. Ακόμη και η δημοκρατία υπάρχει με τρόπο ποιητικό - σήμερα που η εξουσία ανήκει στην οικονομία», είπε.

Καθώς προβάλλονταν αποσπάσματα από τη νέα ταινία του, η παράλληλη αφήγηση του σκηνοθέτη φώτιζε τη δική του πολιτική θέση σε μια ομιλία χείμαρρο, από την οποία δεν θα έμενε έξω ούτε η άνοδος της Ακροδεξιάς: «Οπου επικράτησε ο ναζισμός ή ο φασισμός, οι κοινωνίες καταστράφηκαν».

Μακριά από διδακτισμούς και με μπόλικο χιούμορ ο Γαβράς κατακεραύνωσε τις τράπεζες και τον «απομονωμένο κόσμο των στελεχών τους», όπως είπε, και ευχήθηκε «να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους περισσότερο οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο αφού μόνο αυτές μπορούν να τον αλλάξουν πραγματικά».

Σινεμά, ο καθρέφτης μας