Πού θα βρισκόταν ο Οργουελ αν πολεμούσε σήμερα σ' έναν εμφύλιο αντίστοιχο του ισπανικού; Στη Συρία; Μήπως θα έγραφε το «Μαρτυρία από το Αλέπο»; Ή θα έγραφε το «Μαρτυρία από το Πάρκο Ζουκότι της Νέας Υόρκης», ή από το Τότεναμ; Θα προτιμούσε να εργάζεται σε ένα τηλεφωνικό κέντρο παρά να κατεβαίνει σε ένα ορυχείο;

Θα αισθανόταν το ίδιο πατριώτης όσο έδειχνε σε μερικά κείμενά του;

Μελετητές του έργου του, συγγραφείς και στενοί του φίλοι τοποθετήθηκαν κατά καιρούς για το πού θα ήταν ο Όργουελ και τι θα έκανε, αν δεν πέθαινε από φυματίωση το 1950. 

Ο μετριοπαθής Οργουελ

[...] Ενας από τους πιο στενούς φίλους του, ο μυθιστοριογράφος Anthony Powell, υποστήριζε σε άρθρα του ότι η σκέψη του Οργουελ θα παρασυρόταν προς τα δεξιά. Θα εναντιωνόταν στην εκστρατεία για τον πυρηνικό αφοπλισμό, θα ήταν υπέρ του πολέμου των Νησιών Φόκλαντ και θα αποδοκίμαζε τις απεργίες των ανθρακωρύχων.

Ο Ανταμ Στοκ, μελετητής του Οργουελ στο πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ, με διδακτορική διατριβή στη δυστοπική λογοτεχνία κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και το συσχετισμό αυτής με την πολιτική, αναφέρει: «Αν ζούσε σήμερα ο Οργουελ θα έγραφε σίγουρα για αρκετά απ' όσα βιώνουμε, φέρνοντας στο φως τις ανισότητες και τις αδικίες. Θα υπερασπιζόταν ό,τι προσδιόριζε "δημοκρατικό σοσιαλισμό", και θέλω να πιστεύω -αν και αυτό αποτελεί περισσότερο προσωπική επιθυμία- ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή θα εστίαζε στην επίρρωση ενός "κράτους πρόνοιας"».

Ο Στοκ ωστόσο εκτιμά ότι ο Οργουελ θα μπορούσε να γράφει και για θέματα που άπτονται των τροφών. «Τα μυθιστορήματα του Οργουελ διαπερνώνται από πληθώρα στοιχείων αναφορικά με τη γεύση, την αφή και ιδιαίτερα την όσφρηση. Οι κονσέρβες και τα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα αποτελούν κοινό τόπο στη μυθοπλασία του, που συμβολίζει συνήθως τη "λείανση" κάθε είδους ετερότητας. Την εξαφάνιση της ατομικότητας. Μια διαδικασία που αντανακλά την απόπειρα του κράτους να καταστήσει τους πολίτες δεκτικούς σε συγκεκριμένες ιδεολογίες των δεκαετιών του '30 και του '40», αναφέρει ο Στοκ.

Με αφορμή το διατροφικό σκάνδαλο που έλαβε χώρα την περασμένη εβδομάδα (Σ.τ.Μ. σε γνωστές αλυσίδες σουπερμάρκετ της Ιρλανδίας βρέθηκαν υπολείμματα αλογίσιου κρέατος σε βοδινά μπιφτέκια), ο Στοκ θυμήθηκε το μυθιστόρημα του Οργουελ «Coming Up for Air», γραμμένο το 1939, από το οποίο παραθέτει ένα απόσπασμα. Μέσα σ' ένα Μιλκ Μπαρ, διακοσμημένο με χρώμιο και καθρέφτες, ο ήρωας του βιβλίου, ο Τζορτζ Μπόουλινγκ, δαγκώνει ένα λουκάνικο Φρανκφούρτης το οποίο μόλις έχει αγοράσει.

«Αυτό το πράγμα έσπασε στο στόμα μου σαν σάπιο αχλάδι. Ενα είδος αηδιαστικού πολτού έσταζε σε όλη μου τη γλώσσα. Αλλά και η γεύση... Για μια στιγμή δεν μπορούσα να το πιστέψω. Τότε έφερα τη γλώσσα γύρω από αυτό ακόμη μία φορά και ξαναδοκίμασα. Ηταν ψάρι. Ενα λουκάνικο, ένα πράγμα που αυτοαποκαλούνταν Φρανκφούρτης με γέμιση ψαριού. Σηκώθηκα και χωρίς να αγγίξω τον καφέ μου κατευθύνθηκα προς τα έξω».

Περιθωριακοί του κόσμου

Ποιο μπορεί να είναι το νόημα αυτού του αποσπάσματος σήμερα;

«Θεωρώ ότι το όλο θέμα έγκειται στο γεγονός ότι στο μοντέρνο μπαρ με τους καθρέφτες εμφανίζονται πολλαπλές επικαλύψεις της πραγματικότητας, με τον ήρωα να στέκεται παγιδευμένος μέσα σε άμετρες αντανακλάσεις», αναφέρει ο Στοκ.

«Ο Οργουελ επίσης επεδείκνυε σταθερό ενδιαφέρον για την εξοχή, την αγροτική ζωή και το να καλλιεργεί τα δικά του προϊόντα». Ενα πράγμα για το οποίο είμαι βέβαιος ότι θα αγωνιζόταν με σθένος σήμερα, θα είχε να κάνει με τη λειτουργία των μεγάλων γεωργικών επιχειρήσεων και την προέλευση της τροφής μας, τα βιολογικά προϊόντα, και ιδιαίτερα την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών.

Ο σκιτσογράφος Ραλφ Στίντμαν -στον οποίο οφείλουμε την εξαιρετική κόμικς μεταφορά της «φάρμας των ζώων»- υποστηρίζει με τη σειρά του ότι ο Οργουελ θα έγραφε για τα τρόφιμα. «Προσφάτως ξαναδιάβαζα τους "Περιθωριακούς του Παρισιού και του Λονδίνου". Νομίζω ότι αν ήταν υποχρεωμένος σήμερα να ζει σαν περιθωριακός, θα είχε τη δυνατότητα να επιβιώσει χάρη στους κάδους που βρίσκονται πίσω από τα σουπερμάρκετ. Δεν θα οδηγούνταν ποτέ σε κατάσταση λιμοκτονίας, μιας και υπάρχουν τόσα πολλά τρόφιμα που πετιούνται. Μιλάμε για κανονικότατο φαγητό». Αν ξανάγραφε αυτό το βιβλίο σήμερα, πιθανότατα θα ήταν ευγνώμων για το εν λόγω γεγονός.

ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ