Γράφει η Γεωργία Ντέτσερ, Γενική Διευθύντρια Θέατρο Ριάλτο

Ενώ τα αποτελέσματα του εμβολίου θα κριθούν με ασφάλεια εκ των υστέρων, οι συνέπειες της πανδημίας ήδη κατέδειξαν την ανικανότητα κρατών και πολιτικών συστημάτων ν' αντιμετωπίσουν και διαχειριστούν την παγκόσμια υγειονομική κρίση που προκάλεσε η Covid-19. Ακόμα και ανεπτυγμένα οικονομικά, ισχυρά κράτη βρέθηκαν απροετοίμαστα μπροστά στη λαίλαπα μιας πανδημίας, όπως αυτή της Covid-19.

Η έλλειψη πολιτικών σχεδιασμών, η μείωση κοινωνικών δομών και η φιλελευθεροποίηση των συστημάτων υγείας στις δυτικές κοινωνίες, έφεραν στην επιφάνεια όχι μόνο μεγάλα ιατρικά και κοινωνικά ελλείμματα, αλλά και την οπισθοχώρηση του βιοτικού επιπέδου παγκόσμια, δημιουργώντας ακόμα βαθύτερα ρήγματα στις τοπικές κοινωνίες.

Η ανακάλυψη και κυκλοφορία του εμβολίου κατά της Covid-19, σκόρπισε αισιοδοξία και στη δική μας χώρα, δίνοντας και πάλι ελπίδα στους ανθρώπους για τη συνέχιση μιας κάποιας  «κανονικότητας». Η ικανοποίηση ωστόσο για αυτή την «προοπτική επιστροφής» συνθλίβηκε κάτω από το βάρος των συνεχών αποκαλύψεων για σκάνδαλα διαφθοράς και ανικανότητας.

Τα ελλείμματα στον τομέα της υγείας, τα μέτρα και οι άστοχοι χειρισμοί δεν κατάφεραν να υπερκεράσουν την απογοήτευση, τη θλίψη και την οργή, για τις διαχρονικές, συστημικές παθογένειες που οδήγησαν στην αποδόμηση των θεσμών σε κοινωνικό, πολιτικό, και πολιτιστικό επίπεδο.

Φαίνεται πως βρισκόμαστε μπροστά στη μεγαλύτερη πρόκληση της εξηντάχρονης μόλις ζωής μας, ως ανεξάρτητου κράτους. Ενός κράτους που άρχισε μεν δύσκολα, αλλά είχε όλες τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη, ευημερία και πρόοδο.

Τι άραγε να πήγε λάθος; Πώς φτάσαμε μέχρι εδώ και χάθηκε ξαφνικά το θαύμα, για το οποίο μίλησε ο Νομπελίστας Σεφέρης.

Ακόμα και αυτό το «οικονομικό θαύμα» κατέρρευσε με τις τράπεζες στην οικονομική κρίση του 2012-13. Με την ίδια κατάρρευση απειλούνται και οι πύργοι που φυτρώνουν ανεξέλεγκτα, δίπλα και ανάμεσα στα σπίτια μας, ελέω χρυσών διαβατηρίων.

Η πανδημία επιδείνωσε μόνο τα κοινωνικά, ιδεολογικά αλλά και οικονομικά προβλήματα, που για χρόνια κρύβαμε κάτω από το χαλί.

Το άλυτο Κυπριακό, οι οικονομικές εξαρτήσεις, οι συνέπειες από τον μαζικό τουρισμό, η εγκατάλειψη κάθε άλλης βιώσιμης ενασχόλησης οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα. Ένας λαός και μια χώρα χωρίς προοπτική, εγκλωβισμένοι σε κατάσταση σύγχυσης, χωρίς ηγέτες με όραμα και θάρρος.

Όταν σταματήσουμε να αναζητούμε παρηγοριά σε συνομωσιολάγνες θεωρίες, ίσως αντιληφθούμε ότι γενιές ανασφαλών νάρκισσων πολιτικών και φαύλων κυβερνώντων δημιούργησαν όχι ένα σύγχρονο κράτος, όπως πιστεύαμε, μα ένα αφήγημα, στο οποίο πρωταγωνιστούν η διαφθορά, η αναξιοκρατία και οι πελατειακές σχέσεις. Και όλα αυτά γιατί υπήρξαμε μια κοινωνία ανώριμη, που δεν πέρασε ποτέ από την οδύνη της αυτογνωσίας, δεν πέτυχε ποτέ να ελευθερωθεί από περιορισμούς θρησκευτικούς, κοινωνικούς, πολιτιστικούς.

Ο διχασμός που μας κληροδοτήθηκε, η ανικανότητα να δούμε τον τόπο μας και τους ανθρώπους του ως ένα σύνολο, μας οδήγησαν στο σημερινό σημείο μηδέν.

Αν δεν είναι ήδη πολύ αργά, η επανένωση του νησιού μας θα μπορούσε να αποτελέσει «ένα κάποιο εμβόλιο» για πολλές από τις συστημικές του παθογένειες.

Η ενδοσκόπηση των εαυτών μας, της ιστορίας μας, η αναζήτηση μέσα από μια οδυνηρή πορεία αυτογνωσίας ίσως τότε μας βοηθήσει να ξεφύγουμε από το σκοτάδι που μας κρατά καθηλωμένους. Ίσως τότε να δούμε επιτέλους μια μικρή χαραμάδα φωτός και ελπίδας για μια ανάπτυξη άλλου είδους, μια ανάπτυξη πρωτίστως πνευματική.