Την περασμένη εβδομάδα, δημοσιεύθηκε το πρώτο μέρος της συνέντευξης του ταξιδιού έξι -άγνωστων μεταξύ τους- μουσικών, οι οποίοι συμμετέχουν στη φετινή διοργάνωση του Εurotoire. Σε αυτό το δεύτερο μέρος, ο Theo Michel, η Ezgi Akgürgen, η Sofia Marques [MEMA], η Indawa, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου και ο Miguel Sampaio [Anti-Medo], μοιράζονται ένα κομμάτι των όσων αποκόμισαν από αυτό το ταξίδι συνδημιουργίας, καθώς μιλούν για τους πειραματισμούς και δίνουν μερικές λεπτομέρειες και εικόνες για τα τραγούδια που σύντομα θα κυκλοφορήσουν. 

Το Eurotoire προωθεί την ανάμειξη μουσικών με διαφορετικές ιδέες, προοπτικές, τεχνικές κ.λπ. Υπάρχει κάποιο στοιχείο ή ιδέα που έφερε ένας άλλος καλλιτέχνης και άλλαξε εντελώς την αντίληψή ή την προσέγγισή σας για ένα τραγούδι;

Ezgi [E]: Σίγουρα! Για μένα ήταν η ιδέα που έφερε ο μουσικός μας καθοδηγητής, ο Λευτέρης, στο τραγούδι της μπάντας. Έριξε την πρόταση να επιβραδύνουμε τη μελωδία και αυτό άλλαξε εντελώς την προσέγγισή μου προς το κομμάτι.

Inès [I]: Η Sofia, ο Πέτρος και ο Theo, μετά από συζητήσεις που είχαμε ή ίσως επειδή θαυμάζω το έργο τους, πιστεύω με έβαλαν σίγουρα στον πειρασμό να αρχίσω να συνθέτω με το Ableton [πρόγραμμα για μουσική παραγωγή, σύνθεση κ.λπ.]

Miguel [M]: Σίγουρα, σε κάθε τραγούδι. Αυτό ήταν ένα σημαντικό συστατικό αυτού του προγράμματος. Υποθέτω ότι η ερμηνεία της Ezgi στο Turning Point έδωσε μια εντελώς νέα διάσταση σε αυτό το τραγούδι. Ο Theo, για παράδειγμα, σκέφτηκε μία πολύ απλή γραμμή, ωστόσο αυτή έδωσε ένα τόσο δυνατό νόημα στο τραγούδι. Επίσης, η Sofia, στο Lugar Certo, λάτρεψα τις κιθάρες που ηχογράφησε. Εντυπωσιάστηκα όταν τις άκουσα για πρώτη φορά.

Πέτρος [Π]: Την προτροπή της Σοφίας να τραγουδάω δυνατά τις ιδέες που μου ήρθαν στο μυαλό, και να μην τις αφήνω να «κάθονται» στο κεφάλι μου.

Theo [T]:Ναι, όλοι, είναι ξεχωριστοί καλλιτέχνες και ο καθένας άφησε τη δική του πινελιά. Νομίζω ότι όλοι μας επηρεάζαμε ο ένας τον άλλον στη διαδικασία. Ακόμα και με διασκεδαστικούς τρόπους, όπως η Ines που έκανε ήχο με την κούπα του τσαγιού ως προθέρμανση, και κυριολεκτικά ξεκίνησε ένα τραγούδι.

Πειραματιστήκατε με άλλες τεχνικές, είδη ή κάποια άλλη προσέγγιση κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης;

I: Ω ναι! Τραγουδώντας στα γαλλικά, δουλεύοντας πάνω στην ποπ ή στην ηλεκτρονική μουσική, που δεν είναι πραγματικά το στυλ μου.

E:Τραγουδάω συνέχεια στα τουρκικά, αλλά δεν είχα γράψει ποτέ τους δικούς μου στίχους στα τουρκικά, οπότε αυτό ήταν αρκετά απροσδόκητο. [Ευχαριστώ Σοφία για την ώθηση].

M: Ναι, να συνθέτω στο πιάνο, να τραγουδάω. Να γράφω ένα πιο ποπ κομμάτι, επίσης, ήταν σίγουρα ένα διαφορετικό «περιβάλλον» για μένα, όχι ακριβώς αυτό που περίμενα, αλλά αυτό ήρθε φυσικά.

Π: Σίγουρα! Κάποιες ιδέες πήραν απρόσμενες τροπές μέσα σε λίγα λεπτά, με μια νέα ιδέα να το οδηγεί σε άλλη κατεύθυνση/ήχο/είδος/συναίσθημα/εμπειρία και να του δίνει άλλο νόημα. 

Sofia [S]: Από άποψη είδους, τα περισσότερα τραγούδια στα οποία συμμετείχα ήταν αρκετά διαφορετικά από αυτά που δουλεύω συνήθως. Στην αρχή ήμουν λίγο επιφυλακτική, αλλά στη συνέχεια βρήκα ότι είχε πλάκα ο πειραματισμός. Νιώθω επίσης ότι μπόρεσα να δοκιμάσω τη φωνή μου σε «μονοπάτια» που βρίσκονται πέρα από τη ζώνη άνεσής [comfort zone] μου. Η συλλογική διαδικασία σύνθεσης έχει αυτά τα μικρά στοιχεία: μας παρακινεί να δοκιμάζουμε και μερικές φορές το κομμάτι μπορεί να καταλήξει σε ένα είδος και στυλ που κανείς μας δεν περίμενε.

T: Νομίζω ότι νιώθω σχεδόν σαν να ήταν η πρώτη φορά που έγραψα και τραγούδησα στίχους. Επιπλέον, η ενασχόλησή μου με πιο ακουστικά είδη, με λιγότερη παραγωγή και τύμπανα, ήταν μία ακόμη πλούσια -σε μάθηση- εμπειρία.

Έχετε εμπλέξει κάποια ιδιαίτερα στοιχεία από τις χώρες καταγωγής σας στη μουσική σας;

E: Ναι, πέρα από τους στίχους στα τουρκικά που ανέφερα προηγουμένως, νομίζω έδωσα και έναν ξεχωριστό τόνο μέσα από τον τρόπο που τραγούδησα. Δεν πιστεύω ότι έχω πολύ έντονη κυπριακή προφορά όταν τραγουδάω στα τουρκικά, ωστόσο, ο κόσμος νομίζω την αναγνωρίζει.

S: Είχα την ευκαιρία να γράψω εξ ολοκλήρου στα πορτογαλικά και να συμπεριλάβω το adufe, ένα παραδοσιακό πορτογαλικό τύμπανο πλαισίου [frame drum], σε ένα από τα τραγούδια.

Μ: Ναι, μερικούς στίχους στα πορτογαλικά που γράψαμε μαζί με τη Σοφία στο Lugar Certo.

Ι: Στίχους στα γαλλικά!

Τ: Γαλλική πινελιά, αν μπορώ να το θέσω καλύτερα. 

Ποιες ακριβώς είναι οι γλώσσες που ακούγονται στα τραγούδια;

E:Έχουμε ένα τραγούδι (το τραγούδι της μπάντας) που είναι όλο στα αγγλικά, ένα που έχει στίχους στα πορτογαλικά και τουρκικά, ένα με στίχους στα γαλλικά, πορτογαλικά και τουρκικά, και ένα άλλο τραγούδι όπου όλοι λέμε την ίδια φράση στη δική μας γλώσσα. Είμαι τόσο περήφανη που καταφέραμε να δείξουμε όλες αυτές τις όμορφες γλώσσες.

S: Έχουμε ένα μείγμα των περισσότερων γλωσσών από τους συμμετέχοντες στο άλμπουμ. Νομίζω μόνο τα κυπριακά-ελληνικά δεν καταφέραμε να τα ενσωματώσουμε, δυστυχώς. Βέβαια, μας παρότρυναν να γράφουμε και να εκφραζόμαστε ελεύθερα, ανεξαρτήτως γλώσσας. Δεν ήταν δηλαδή αυτοσκοπός να εντάξουμε όλες τις γλώσσες-διαλέκτους που ομιλούμε. 

Τι αποκομίσατε από τη διαδικασία; Υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο masterclass ή συμβουλή από τους μέντορές σας που κρατήσατε στο μυαλό σας;

E: Υπάρχουν τόσα πολλά! Σε κάποια φάση ήταν καταιγιστικός ο όγκος πληροφοριών που λαμβάναμε. Όσα μάθαμε στα masterclasses και ο χρόνος που περάσαμε με τους μέντορες εκτός της αίθουσας διδασκαλίας ήταν πολύτιμα, καθώς όλοι τους ήταν ειδικοί στον τομέα τους. Νομίζω ότι το μάθημα του Henry ήταν εκείνο που με «άγγιξε» και με βοήθησε να δω ένα πιο ξεκάθαρο μονοπάτι στο μουσικό μου ταξίδι.

I: Είναι δύσκολο να διαλέξω μόνο ένα. Έμαθα τόσα πολλά μέσα από αυτό το πρότζεκτ. Αν έπρεπε να το συνοψίσω: δουλειά (μουσική αλλά και social media και κρατήσεις συναυλιών), να βρίσκω χρόνο για μοίρασμα (όχι μόνο συνεργασίες αλλά και επαφή με άλλους καλλιτέχνες στην πραγματική ζωή), φροντίδα για τον εαυτό, για τους άλλους καλλιτέχνες, υποστήριξη, ενδιαφέρον και ανοιχτή καρδιά.

M: Το πιο σημαντικό, για μένα, ήταν η μάθηση και η έμπνευση· το να καταλάβεις τι δυνατότητες έχεις με τη σωστή νοοτροπία, συγκέντρωση και ενέργεια. Η φράση της Suse Ribeiro: «Ο ηχολήπτης είναι ο καλύτερός σου φίλος», η αστεία μιζανσέν της Sophie Browier για το πώς να προσεγγίζεις έναν booker και να οργανώνεις τους επόμενους μήνες της καριέρας σου, η προσέγγιση του Ricardo Martins για τη συνεργασία σε ομάδες. Και φυσικά, ο Λευτέρης, με την απόλυτη προσήλωσή του στο να αναδείξει τη θετική πλευρά του καθενός μας και να μας οδηγήσει στο καλύτερο δημιουργικό αποτέλεσμα, ενώ ταυτόχρονα μας δίδασκε πολύτιμα πράγματα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και στην Barbara από τα στούντιο Arda Recorders, για τον επαγγελματισμό της στην ηχογράφηση - αξέχαστη.

Π: Να αφήνεις πίσω το εγώ, να έχεις πίστη και να εμπιστεύεσαι το συναίσθημα, τον παλμό και τη διαδικασία.

S: Μπορώ να μιλάω για μία ώρα και… για όσα αποκομίσαμε. Το κλειδί, για μένα, ήταν οι συμβουλές του Λευτέρη. Ένιωθα πολύ ανασφαλής στο στούντιο και με τις ικανότητές μου, κι εκείνος μου έδειξε πώς να είμαι ανοιχτή, να εμπιστεύομαι τη διαδικασία και να έχω λίγη περισσότερη πίστη στον εαυτό μου. Δεν είμαι ακόμα εκεί, αλλά θα φτάσω! Επίσης, το masterclass με τον Ricardo Martins για τη συνεργασία. Με βοήθησε να μπω στη σωστή νοοτροπία για την ομαδική δουλειά που ακολούθησε στην Κύπρο και αργότερα στην Πορτογαλία.

T:Ήταν μια εμπειρία γεμάτη μάθηση, σε τόσα πολλά επίπεδα. Πέρα από την υπέροχη ανθρώπινη διάσταση και την απίστευτη έμπνευση που μου έδωσε, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να βρω τη θέση μου μέσα σε αυτή την ευρωπαϊκή συνεργατική διαδικασία, και έμαθα πολλά για τον εαυτό μου μέσα από αυτό. Το καλύτερο που άκουσα ήταν η λέξη: Απλούστευση.

Αν αυτό το άλμπουμ είχε ένα μόνο οπτικό σύμβολο ή θεματική που το εκπροσωπούσε, ποιο θα ήταν και γιατί;

E: Παρομοιάζω το άλμπουμ με τη λέξη «Aurora», το Βόρειο Σέλας. Ένα φαινόμενο γεμάτο ζωή και δραματικότητα, αλλά και γαλήνη, με όλα τα χρώματα να αλληλοσυνδέονται, όπως και εμείς.

I: Φαντάζομαι ένα ουράνιο τόξο. Είναι σαν να ήρθαμε όλοι με το χρώμα μας, και στο τέλος, το ουράνιο τόξο αντιπροσωπεύει το όμορφο αποτέλεσμα με όλους μέσα.

Τ: Ήταν ρευστό και κυλούσε, πνευματικό και οργανικό... Θα έλεγα κοσμικές φάλαινες που πηδούν από γαλαξία σε γαλαξία... το φαντάζεσαι;

Π: Super bock [πορτογαλική μπίρα], χαχα. Ο Theo απάντησε για μένα! Δύο παλιοί φίλοι είναι μία εικόνα που θα μπορούσα να πω ότι ταιριάζει για μένα. Αυτή η ομάδα είναι γεμάτη από εικόνες «δύο παλιών φίλων».

S: Νερό. Δεν ξέρω γιατί, αλλά αυτό ήταν το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό.