Το φετινό πρόγραμμα του Windcraft Music Fest περιλαμβάνει συναυλίες με καταξιωμένους καλλιτέχνες από την Κύπρο και το εξωτερικό, με ιδιαίτερες συνεργασίες και ακούσματα που γεφυρώνουν παραδόσεις και σύγχρονες τάσεις. Στην κύρια σκηνή του φεστιβάλ, στο Περβόλι, θα εμφανιστούν σχήματα διεθνούς εμβέλειας: ένα από αυτά είναι ο Γάλλος τρομπονίστας Robinson Khoury ο οποίος παρουσιάζει το MŸA, ένα πρότζεκτ που συνδυάζει τζαζ με με μελωδίες της Μέσης Ανατολής σε ηλεκτροακουστικό περιβάλλον.
O Robinson Khoury είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες νέες φωνές της γαλλικής τζαζ. Το 2025 του απονεμήθηκε το διάσημο βραβείο Prix Django Reinhardt ως ο καλύτερος τζαζ μουσικός στη Γαλλία. Φημισμένος για τη δεξιοτεχνία του στο τρομπόνι και την άνεσή του στον αυτοσχεδιασμό, ο Khoury έχει συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες όπως ο Ibrahim Maalouf, η Natacha Atlas, το Metropole Orkest και ο Quincy Jones. Το τελευταίο του project, MŸA, συνδυάζει την τζαζ με κλίμακες της Μέσης Ανατολής, αρχαίες μουσικές παραδόσεις, φωνητικά χωρίς λόγια και ηλεκτρονικά ηχοτοπία.
Μπορείς να μας μιλήσεις για τις πρώτες σου μνήμες με τη μουσική και πώς το τρομπόνι έγινε το όργανο της επιλογής σου;
Είδα το τρομπόνι σε πολλά διαφορετικά μουσικά σύνολα και η τσουλήθρα* ήταν κάτι που μου κίνησε το ενδιαφέρον επειδή ήταν κάτι ασυνήθιστο.
* Το κύριο μέρος του τρομπονιού . Η τσουλήθρα είναι ένας μακρύς, κυλινδρικός σωλήνας που μπορεί να μετακινηθεί μέσα και έξω για να αλλάξει το μήκος του οργάνου και έτσι να αλλάξει το ύψος του ήχου που παράγεται.
Υπήρξε κάποια καθοριστική στιγμή που κατάλαβες ότι η μουσική θα γινόταν η καριέρα σου;
Από τις πρώτες μου στιγμές στη σκηνή, σε ηλικία 5 ετών, τραγουδούσα παιδικά τραγούδια με την οικογένειά μου.
Πώς έχει εξελιχθεί η προσέγγισή σου στη μουσική από την εποχή που φοιτούσες στο CNSM στη Λυών;
Στα 18 μου, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο CNSM της Λυών, άρχισα να μελετώ την αραβική μουσική και να την παίζω στο τρομπόνι. Αυτό άλλαξε ριζικά την αντίληψή μου για το όργανο και από τότε αναζητώ συνεχώς νέους ήχους και εκφραστικά μέσα.
Ποιοι μουσικοί ή μουσικά είδη έχουν επηρεάσει περισσότερο τον ήχο σου;
Είναι τόσοι πολλοί που δεν ξέρω από πού να αρχίσω... Η Ella Fitzgerald, ο Ray Charles, ο J.J. Johnson, ο Michel Becquet, η Oum Khaltoum, οι Radiohead, ο James Blake, ο J.S. Bach... Θα σταματήσω εδώ, αλλά η λίστα είναι μεγάλη.
Οι MŸA, Léo Jassef – πιάνο, keys, φωνή, Anissa Nehari – κρουστά, φωνή, Robinson Khoury –τρομπόνι, modular synth, φωνή
Η μουσική σου με τους MŸA έχει βαθιές ρίζες στις μεσανατολικές κλίμακες από τη μία πλευρά και στη σύγχρονη τζαζ από την άλλη. Πώς καταφέρνεις να «πλοηγείσαι» μεταξύ αυτών των μουσικών ορίων;
Δεν το σκέφτομαι ιδιαίτερα ως «πλοήγηση» μεταξύ διαφορετικών στυλ. Οι συνθέσεις απλά μου έρχονται, με βάση όλα όσα έχω ακούσει και απορροφήσει. Είναι το μουσικό αντίστοιχο της πολυπολιτισμικότητας.
Τι πιστεύεις ότι προσφέρει το τρομπόνι στη σύγχρονη μουσική που δεν μπορούν να προσφέρουν άλλα όργανα;
Το ενδιαφέρον με το τρομπόνι είναι η στενή του σχέση με τη φωνή, μέσω του συρόμενου και του ηχοχρώματος του, που μπορεί να «συγκριθεί» με τις φωνητικές διακυμάνσεις των τραγουδιστών.
Μπορείς να μας περιγράψεις τη δημιουργική σου διαδικασία όταν συνθέτεις ένα νέο κομμάτι; Ξεκινάς με τη μελωδία, την αρμονία, μια ιδέα — ή κάτι εντελώς διαφορετικό;
Κάθε σύνθεση έχει τη δική της ιστορία και προέλευση. Μερικές φορές προέρχονται απευθείας από τη φωνή, άλλες φορές από ένα ρυθμό, άλλες από μια στιγμή αυτοσχεδιασμού στο τρομπόνι... ή στα συνθεσάιζερ. Το σημαντικό είναι να ακολουθείς κάθε ιδέα μέχρι το τέλος! Δεν υπάρχει κάποιο που να είναι καλύτερο από το άλλο. Αλλά κάθε σύνθεση είναι φορτισμένη με την ενέργεια που έδωσε ζωή στην ιδέα κατά τη σύλληψη της.
Πώς συνυπάρχουν ο αυτοσχεδιασμός και η δομή στο έργο σας;
Ο αυτοσχεδιασμός βρίσκεται στο επίκεντρο της ερμηνείας των ρυθμών και των λυρικών πτήσεων κάθε μουσικού, εμπνευσμένος από τους δομικούς περιορισμούς κάθε κομματιού.
Έχεις συνεργαστεί με πολλούς αξιόλογους μουσικούς — πώς επιλέγεις με ποιον θα συνεργαστείς;
Είχα την τύχη να με καλέσουν πολλοί μουσικοί από τους οποίους έμαθα πολλά πριν ξεκινήσω τα δικά μου πρότζεκτ. Συνεχίζω να συνεργάζομαι με άλλους μουσικούς, το βρίσκω πολύ σημαντικό, τόσο από ανθρώπινη όσο και από καλλιτεχνική άποψη, είναι θρεπτικό.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έμαθες από τη συνεργασία σου με άλλους καλλιτέχνες;
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να ηγηθείς μιας μπάντας, είτε ακολουθώντας έναν ηγέτη, είτε συλλογικά, ο καθένας με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του. Το να δουλεύω συλλογικά μου έμαθε πώς να ηγούμαι καλύτερα τις μπάντες μου. Το να ακούω, να σέβομαι και να μοιράζομαι, παραμένοντας ταυτόχρονα σίγουρος και όσο το δυνατόν πιο σαφής, είναι οι αρχές που με καθοδηγούν.
Υπάρχει κάποιο κομμάτι που έχετε δημιουργήσει πρόσφατα και που θεωρείτε ότι αποτελεί σημείο καμπής για εσάς;
Κάθε σύνθεση είναι ένα βήμα προς κάτι άλλο, αλλά τα άλμπουμ είναι σημεία καμπής. Το MŸA είναι ένα από αυτά για μένα.
Πώς ισορροπείτε την τεχνική δεξιοτεχνία με την συναισθηματική έκφραση στις εμφανίσεις σας;
Όταν η τεχνική δεξιοτεχνία είναι στην υπηρεσία του συναισθήματος, τότε η μουσική είναι ενδιαφέρουσα. Αν και η μουσική και το συναίσθημα μπορούν να υπάρχουν χωρίς τεχνική δεξιοτεχνία, η τεχνική βοηθά να βρεις το λεξιλόγιο για να εκφραστείς καλύτερα.
Πιστεύεις ότι οι καλλιτέχνες έχουν την ευθύνη να ανταποκρίνονται στον κόσμο γύρω τους μέσω της μουσικής;
Η μουσική είναι πολιτική. Είναι ένα μέσο για να εκφράσεις απαιτήσεις και συναισθήματα. Κάθε καλλιτέχνης είναι ελεύθερος να εκφράσει ό,τι θέλει στο κοινό του. Και όταν παίζουν, εκτίθενται. Μοιράζονται τα συναισθήματά τους με τον ακροατή.
Κερδίσατε το βραβείο Καλύτερου Γάλλου Μουσικού Τζαζ το 2024. Λίγο μετά, το 2025, λάβατε το διάσημο βραβείο Prix Django Reinhardt. Έχουν ποτέ αυτές οι διακρίσεις επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε το επόμενο άλμπουμ σας ή τις ζωντανές εμφανίσεις σας; Είναι απελευθερωτικό να αναγνωρίζεστε ή σας δημιουργεί πίεση να ξεπερνάτε συνεχώς τις προηγούμενες επιτυχίες σας;
Είναι ικανοποιητικό να κερδίζεις βραβεία και είναι αρκετά ενθαρρυντικό να συνεχίζεις να εκφράζεις τον εαυτό σου, είτε ζωντανά είτε σε ένα άλμπουμ.
Πώς νιώθεις που παίζεις για πρώτη φορά στο Windcraft Music Festival;
Είμαι πολύ χαρούμενος και ενθουσιασμένος που έρχομαι στην Κύπρο. Επισκέφτηκα αυτό το μοναδικό νησί με την οικογένειά μου όταν ήμουν πολύ μικρός. Νιώθω μια αμοιβαία σύνδεση με τις μεσογειακές ρίζες και την πολυπολιτισμική μουσική. Ανυπομονώ!
Πού βλέπετε να εξελίσσεται η μουσική σας τα επόμενα χρόνια;
Αρχίζουμε να παίζουμε πολύ διεθνώς με το τρίο, ελπίζω ότι αυτό είναι μόνο η αρχή :)
* Ο Robinson Khoury με το MŸA θα εμφανιστεί στο Περβόλι την Παρασκευή 25 Ιουλίου στις 10μμ. Εισιτήρια στο more.com.
