Η σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας μετατρέπεται σε ένα γήπεδο μπάσκετ, εγκλωβισμένο πίσω από συρματοπλέγματα, όπου το παιχνίδι «λαμβάνει χώρα» στον κόσμο ενός πατροκτόνου και ενός θεατρικού συγγραφέα που επιδιώκει να ανεβάσει ένα έργο γύρω από τη ζωή του πρώτου. Πρόκειται για το «Μια άλλη Θήβα», την παράσταση του ελληνικού θεάτρου που έχει αγγίξει περισσότερους από 200 χιλιάδες θεατές και τώρα ταξιδεύει στην Κύπρο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας. Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος δίνει στο «Π» μία μικρή ιδέα γύρω από τη δυναμική του έργου του Σέρχιο Μπλάνκο, που μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εγκλεισμό και τη βία, αλλά και με τις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εκεί όπου η σκηνή μετατρέπεται σε πεδίο διερεύνησης και καθρέφτη της κοινωνίας μας.
Πώς ήρθε στα χέρια σας το Tebas Land;
Είμαστε ένα θέατρο, το Θέατρο του Νέου Κόσμου, που έχει μια μακρά εμπειρία στην εξεύρεση έργων. Ίσως τα περισσότερα έργα να είναι από την Αγγλία. Το συγκεκριμένο έργο είναι ενός συγγραφέα που έχει γεννηθεί στην Ουρουγουάη. Αλλά μετά τα 20 του ζει στη Γαλλία και είναι συγγραφέας θεατρικός, με πολύ μεγάλη επιτυχία. Και ιδιαίτερα, το Tebas Land μπορεί να είναι και η μεγαλύτερή του επιτυχία. Ένα έργο που έχει αγαπηθεί πάρα πολύ. Εμείς το βρήκαμε, μέσω της Κοραλίας Σωτηριάδου η οποία είναι υπεύθυνη για την εξεύρεση έργων και προτάσεων στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Και έτσι βρέθηκε. Το έργο είναι σε μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, που είναι κυριολεκτικά ο άνθρωπος ο οποίος φέρνει τα ισπανόφωνα έργα στην Ελλάδα και με την οποία συνεργαζόμαστε, όχι για πρώτη φορά.
Το έργο τοποθετείται σε ένα γήπεδο μπάσκετ σε μια φυλακή με κεντρικούς χαρακτήρες έναν συγγραφέα και έναν πατροκτόνο.
Ο συγγραφέας αποφασίζει ότι θέλει να ασχοληθεί με το θέμα της πατροκτονίας - να γράψει, δηλαδή, ένα έργο γι' αυτό το θέμα. Ζητάει άδεια από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για να δει έναν κρατούμενο, που είναι μέσα στη φυλακή, και την παίρνει. Ο συγγραφέας τον βλέπει μία φορά τη βδομάδα και κάποιες φορές και περισσότερο, προκειμένου να συζητήσουν και να μοιραστεί μαζί του μερικά ερωτήματα, όπως το πώς προέκυψε, πώς έγινε, πώς σκότωσε τον πατέρα του κ.ο.κ. Τα ραντεβού τους, δηλαδή οι συναντήσεις, γίνονται μέσα σε ένα μικρό γήπεδο μπάσκετ, με μία μπασκέτα - όπως έχουμε σε σχολεία, όπως έχουμε σε φυλακές, σε προαύλια γενικότερα. Αυτός είναι ο χώρος μας.
Ένα γήπεδο, ωστόσο, το οποίο καθορίζεται μέσα στα όρια ενός συρματοπλέγματος…
Ναι, είναι ένα γηπεδάκι μπάσκετ, από αυτά που είναι και από τις τέσσερις πλευρές με ένα είδος συρματοπλέγματος, για να μην φεύγει η μπάλα. Εδώ είναι για να μην φύγει κι άλλη μπάλα - η μπάλα που παραπέμπει στον κρατούμενο. Γιατί και οι κρατούμενοι παίζουν μπάλα κάποιες φορές.
Λειτουργεί, δηλαδή, ως χώρος εγκλεισμού και παράλληλα παιχνιδιού.
Ναι, υπάρχει αυτό το διπλό νόημα. Είναι εγκλεισμός που δίδεται, όμως, και η δυνατότητα στο παιδί να παίζει μπάσκετ. Ένα μοναχικό σπορ, εκεί. Είναι, στην ουσία, αυτός και η μπασκέτα.
Πείτε μας κάτι και γι' αυτές τις συναντήσεις του νεαρού πατροκτόνου και του θεατρικού συγγραφέα.
Οι συζητήσεις, που γίνονται κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, φαίνονται πολύτιμες γι' αυτό το παιδί, αυτό τον νεαρό άνθρωπο, του οποίου τον ρόλο έχει ο Δημήτρης Καπουράνης. Είναι πολύ σημαντικό ότι ο συγγραφέας τον αντιμετωπίζει ως έναν κανονικό άνθρωπο και όχι ως ένα ρεμάλι, ένα αγρίμι ή άνθρωπο του υπόκοσμου. Ο Μαρτίν, ο νεαρός πατροκτόνος, έχει περάσει πολύ άγρια χρόνια με τον πατέρα του, έναν κακοποιητή που ασκούσε τρομακτική βία σε αυτόν και στη μητέρα του. Μέσα από τους εξευτελισμούς που είχε εισπράξει και βιώσει, κάποια στιγμή, τελικά, δεν αντέχει άλλο και σκοτώνει τον πατέρα του. Εδώ αναδύεται και ένα ενδιαφέρον κομμάτι -για μένα αλλά και, φαντάζομαι, για τον συγγραφέα- ότι όταν υπάρχει αγάπη και σεβασμός απέναντι στο παιδί σου, δεν οδηγείται σε τέτοιους δρόμους. Νομίζω είναι κι ένας από τους λόγους που έχει αγαπηθεί πάρα πολύ αυτό το έργο: γιατί αγαπούν αυτόν τον ήρωα, μέχρι στιγμής έχουν δει την παράσταση πέραν των 200 χιλιάδων θεατών. Ανάμεσά τους, χιλιάδες νέοι και μάλιστα πολλοί ήρθαν 2-3 φορές για να παρακολουθήσουν την παράσταση, μάλλον επειδή φαίνεται ότι κάτι τους ακουμπάει βαθύτερα - είτε αυτό αφορά τη σχέση που έχουν με τους γονείς τους, με τον άνθρωπο. Αγγίζει διάφορα θέματα και νομίζω έχει κάτι για τον καθένα μας και αυτό ταρακουνάει και ενεργοποιεί το κοινό. Όλα αυτά τα καλά αισθήματα που τα έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Και είναι πολύ ευχάριστο να βλέπεις χιλιάδες νέους ανθρώπους. Δεν είναι μόνο νέοι, είναι όλες οι ηλικίες. Αλλά εμένα με ενδιαφέρει η νέα γενιά ανθρώπων και πώς τους αντιμετωπίζουμε, πώς τους σεβόμαστε και πώς προσπαθούμε να μπούμε στη ζωή τους και στον κόσμο τους, θετικά. Νομίζω αυτή είναι η ουσία του έργου.
Ο Σέρχιο Μπλάνκο επιχειρεί, επίσης, να παίξει με την ιδέα του διπλού ρόλου, αφού ο Μαρτίν και ο Φεντερίκο ερμηνεύονται από τον ίδιο ηθοποιό.
Ο συγγραφέας παίρνει αρνητική απάντηση μετά από κάποιες μέρες από το Υπουργείο Δικαιοσύνης ότι δεν μπορεί να παίξει ο ίδιος ο νεαρός - και δεν μιλάω για ηθοποιό, μιλάω για τον ρόλο. Δεν μπορεί να παίξει σε θέατρο ο Μαρτίν, αν και συνηθίζεται σε κάποιες χώρες, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης και της βοήθειας σε άτομα που είναι φυλακισμένα. Έχω δει στην Αθήνα, π.χ., παράσταση στο Θέατρο Βρετάνια, πριν από πάρα πολλά χρόνια, στην οποία έπαιζαν φυλακισμένοι. Δεν υπάρχουν πια αυτά στην Ελλάδα. Εκεί υπάρχουν. Έτσι, αναγκάζεται, θεατρικά, να κάνει οντισιόν για να βρει έναν άλλο νεαρό. Στην παράσταση, και αυτό έχει ενδιαφέρον, τον δεύτερο ρόλο -αυτόν του νεαρού ηθοποιού- τον παίζει ο ίδιος ο ηθοποιός που παίζει και τον Μαρτίν. Και έχει πολλαπλό ενδιαφέρον, γιατί, με αυτόν τον τρόπο, βλέπουμε δύο διαφορετικές συμπεριφορές: ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα σπίτι με αυτά που αναλύσαμε πριν και ένα άλλο παιδί που έχει σπουδάσει, έχει μορφωθεί, έχει τελειώσει δραματική σχολή, χωρίς να έχει τέτοιες προσλαμβάνουσες ή τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε από το κείμενο. Παρακολουθούμε, επομένως, τις δύο όψεις αυτού του ανθρώπου, του Μαρτίν. Σκηνοθετικά, γίνεται με ένα πάρα πολύ απλό τρόπο. Ο Μαρτίν φοράει ένα σετ αθλητικής φόρμας: Όταν ανεβάσει το φερμουάρ μέχρι τον λαιμό τότε παίρνει σκυτάλη ο Φεντερίκο, ενώ όταν είναι κατεβασμένο, που παρουσιάζει ένα στυλ λίγο πιο «μάγκικο», τότε είναι ο Μαρτίν. Με αυτή την απλή κίνηση, επί σκηνής, χωρίς να αλλάξει ρούχα, χωρίς να βγει έξω από το «κλουβί» και να πάει να ετοιμαστεί - όλα γίνονται μέσα σε αυτόν τον χώρο, στο σκηνικό.
Η παράσταση θίγει έννοιες όπως πατροκτονία, βία, φυλακή, εγκλεισμός, ανδρική ταυτότητα, θεατρική διερεύνηση, ακόμη και τα εμπόδια που στήνει ένα υπουργείο [στην προκειμένη το Υπουργείο Δικαιοσύνης]. Είναι ο ρόλος του θεάτρου να διερευνά τέτοιες πτυχές, τι πιστεύετε;
Το θέατρο έχει παιδαγωγικό ρόλο και το εκπαιδευτικό κομμάτι είναι στα πλαίσια της τέχνης του θεάτρου. Νομίζω κάνει καλό το θέατρο στην ανθρώπινη συμπεριφορά και γενικά στη διαμόρφωση αξιών. Είναι άνοιγμα στην κοινωνία και το μυαλό. Γι' αυτό, αγαπάω το θέατρο. Δεν με αφορά να ανεβάσω απλώς ένα έργο, με ενδιαφέρει πάρα πολύ ο κοινωνικός χαρακτήρας του θεάτρου. Όχι το διδακτικό θέατρο, φυσικά.
Είστε από τους ανθρώπους του πολιτισμού, που θα έλεγε κάποιος πως μέσα από την πορεία σας και μέσα από Θέατρο του Νέου Κόσμου, ανοίξατε τον δρόμο σε νέες φωνές. Τι είναι αυτό που κοιτάζετε σε νέους ηθοποιούς και καλλιτέχνες;
Μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ οι νέες δυνάμεις που εμφανίζονται στο θέατρο. Έχουν γίνει, όντως, αρκετές παραγωγές από νέους δημιουργούς - όχι μόνο από ηθοποιούς, σκηνογράφους, μουσικούς και όλες τις ειδικότητες. Νομίζω αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός. Όσον αφορά το τι κοιτάζουμε, είναι πολλά. Δηλαδή, δεν είναι μόνο εάν είναι καλοί, είναι σημαντικό, να ταιριάζουν τα χνώτα μας. Να έχουμε κοινούς στόχους, επικοινωνία. Ο Δημήτρης Καπουράνης, που είναι ο πιο νέος της συγκεκριμένης παραγωγής, έχει τελειώσει τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδος και ήρθε πολύ σεμνά, συμμετείχε σε μία οντισιόν και κυριολεκτικά με το σπαθί και την αξία του πήρε τον ρόλο, καθώς κέρδισε και το βραβείο Δημήτρη Χορν. Έχει ξεχωρίσει. Ο Θάνος Λέκκας είναι ένας ηθοποιός που αγαπάω πολύ, έχω ξανά συνεργαστεί. Είναι ένας άνθρωπος με γνώσεις, ευαισθησίες και έχω να πω ότι ο Λέκκας σε μία φάση των προβών έδειξε τη στήριξή του προς τον νεαρότερο συνάδελφό του, με αποτέλεσμα, να έχουν δημιουργήσει πια μία ωραία σχέση και ο ένας συνεννοείται πάρα πολύ καλά με τον άλλον.
[Παραστάσεις: 30/09 20.30, 01/10 17.30 & 20.30. Περισσότερες πληροφορίες: https://bit.ly/3wl3LQ2]
