Του Βαγγέλη Γέττου, Επικεφαλής Τομέα Τεχνών & Πολιτισμού Center for Social Innovation – CSI
Σε μια περίοδο κατά την οποία οι κοινωνικές εντάσεις, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις και ο διχαστικός λόγος κυριαρχούν στη δημόσια σφαίρα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου για τη Διαφορετικότητα έδωσε τον δικό του τόνο – έναν τόνο σύνδεσης, αποδοχής και συλλογικής ανάτασης μέσω του πολιτισμού.
Από τις 17 έως τις 25 Μαΐου 2025, το Φεστιβάλ, που διοργανώθηκε από το Center for Social Innovation (CSI) υπό την αιγίδα του Diversity Forum, πραγματοποίησε προβολές και δράσεις σε διάφορα σημεία της Κύπρου, δίνοντας φωνή στη διαφορετικότητα μέσα από την κινηματογραφική τέχνη. Ως επίσημος εκπρόσωπος της Χάρτας Διαφορετικότητας της Ε.Ε. στην Κύπρο, το CSI κατάφερε να μετατρέψει το Φεστιβάλ σε χώρο συνάντησης για ανθρώπους από διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά υπόβαθρα.
Από την Αναπηρία στη Διαφορετικότητα: Μια εξελικτική θεματική διεύρυνση
Το φετινό Φεστιβάλ αποτέλεσε τη συνέχεια και μετεξέλιξη του επιτυχημένου Φεστιβάλ Κινηματογράφου για την Αναπηρία (2021–2023), διευρύνοντας το θεματικό του πεδίο ώστε να περιλάβει την ευρύτερη έννοια της διαφορετικότητας: φύλο, πολιτισμική καταγωγή, κοινωνικές ανισότητες, μεταναστευτικές εμπειρίες και περιθωριοποιημένες φωνές.
Το άνοιγμα αυτό αποτέλεσε φυσική συνέπεια της αναγκαιότητας για έναν κινηματογράφο που δεν παρατηρεί απλώς την κοινωνία, αλλά παρεμβαίνει, συνομιλεί και εμπνέει.
Οι Συνεργασίες και η Πολιτιστική Διπλωματία ως Πυλώνας Δράσης
Καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του Φεστιβάλ διαδραμάτισαν οι πολυεπίπεδες συνεργασίες με πολιτιστικούς οργανισμούς, διπλωματικούς φορείς, φεστιβάλ, εκπαιδευτικά ιδρύματα και τοπικές κοινότητες. Το Φεστιβάλ υλοποιήθηκε σε συνέργεια μεταξύ άλλων με τις Πρεσβείες της Γαλλίας και της Ιρλανδίας στην Κύπρο οι οποίες επέλεξαν ταινίες από τις αντίστοιχες χώρες. Με αυτόν τον τρόπο υπογραμμίστηκαν τα αμοιβαία οφέλη της Πολιτιστικής Διπλωματίας για τις αποστέλλουσες χώρες και την χώρα φιλοξενίας. Συνεργασία συμπύχθηκε επίσης με το το Femme Fest 25 όπου φιλοξενήθηκε συζήτηση για την γυναίκα στον κυπριακό κινηματογράφο και τις οπτικοακουστικές τέχνες. Πλάι σε αυτές τις συνεργασίας, το CSI προσκάλεσε σε συνέργεια ένα πλήθος οργανισμών και φορέων που κάλυψαν ένα ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο.
Το Φεστιβάλ, με αυτό τον τρόπο, αποτέλεσε, έτσι, ένα εγχείρημα πολιτιστικής αποκέντρωσης και διασύνδεσης κοινοτήτων, αποδεικνύοντας ότι η πολιτιστική παραγωγή είναι πράξη συλλογική – και σε εποχές πόλωσης, πράξη ουσιαστικά πολιτική.
Προσβασιμότητα και Εκπαίδευση: Για Έναν Πολιτισμό χωρίς Φραγμούς
Η δωρεάν πρόσβαση στις προβολές και παράλληλες δράσεις υπήρξε βασική επιλογή της διοργάνωσης, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της για συμπερίληψη χωρίς εμπόδια. Παράλληλα, οι δράσεις που σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με σχολεία και φορείς παιδικής προστασίας, όπως το Hope for Children CRC Policy Center, προσέφεραν σε δεκάδες παιδιά την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την τέχνη - για πολλά από αυτά για πρώτη φορά - και να ανοίξουν παράθυρα ενσυναίσθησης, σκέψης και δημιουργικότητας.
Η Τέχνη ως πεδίο Διαλόγου και πηγή Ελπίδας
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου για τη Διαφορετικότητα δεν περιορίστηκε στην παρουσίαση καλλιτεχνικών έργων. Λειτούργησε ως πλατφόρμα διαλόγου και αλληλεπίδρασης σε μια περίοδο όπου κυριαρχεί η αβεβαιότητα και ο φόβος. Δημιούργησε χώρους κατανόησης, πρόσφερε χώρο σε αφανείς φωνές και πρότεινε μια εναλλακτική αφήγηση – μία που εστιάζει στο «μαζί» αντί για το «εμείς και οι άλλοι».
Ήδη κατά τη διάρκεια των εννέα ημερών του Φεστιιβάλ, έγινε αντιληπτό ότι το αποτύπωμά του δεν μετριέται μόνο σε αριθμούς συμμετεχόντων/ουσών, αλλά στην προσωπική και συλλογική μετατόπιση που επέφερε: στην αίσθηση κοινότητας, στη γέφυρα κατανόησης που χτίστηκε, έστω και για λίγο, μέσα από την τέχνη.
