Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

* Λίγο πριν από την εκπνοή του 2016, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου ανακοίνωσε τις θεατρικές ομάδες που επιχορηγούνται με το κρατικό κονδύλι για το θέατρο, για το 2017. Για όσους παρακολουθούν το πολιτιστικό ρεπορτάζ, η αναστάτωση ήταν τόσο μεγάλη -και σε κάποιες περιπτώσεις έντονη- που οδήγησε στη δημιουργία ενός γκρουπ στο facebook με σκοπό την οργανωμένη αντίδραση στις αποφάσεις του ΘΟΚ, που άφηναν εκτός επιχορηγήσεων τις 27 από συνολικά 45 θεατρικές ομάδες που αιτήθηκαν στο Σχέδιο Επιχορηγήσεων Θυμέλη. Καπάκι στα αποτελέσματα του "Θυμέλη", που κάποιους απέκλειε εντελώς και κάποιων μείωνε τα κονδύλια που λάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια, ήρθε η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να προσφέρει το ποσό των 2 εκατ. ευρώ σε ποδοσφαιρική ομάδα για τη δημιουργία νέου γηπέδου.

* Η αντίδραση έγινε ακόμη εντονότερη και η πρωτοβουλία της θεατρικής κοινότητας βρήκε ανταπόκριση και σε άλλους καλλιτεχνικούς χώρους. Ως αποτέλεσμα, το γκρουπ στο facebook άλλαξε όνομα, από "ηθοποιοί" έγινε "καλλιτέχνες στην Κύπρο του 2016 μ.Χ." (και ας επικαιροποιηθεί, με την ευκαιρία, γιατί έχουμε πια 2017) και στις 6 Ιανουαρίου 2017 πραγματοποιήθηκε μια πρώτη συνάντηση στο Θέατρο Δέντρο.

* Όπως μαθαίνουμε, σε αυτή τη συνάντηση οι καλλιτέχνες -από διάφορους τομείς των τεχνών- αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τα προβλήματα που θεωρούν ότι διέπουν τον χώρο του πολιτισμού. Θα ανέμενε κανείς ότι η συζήτηση θα παρέμενε στα της οικονομίας και τα κονδύλια που δίνονται για τον πολιτισμό. Άλλωστε το όλο θέμα απ' εκεί ξεκίνησε.

* Ωστόσο δεν έμεινε εκεί. Ναι, έγινε αναφορά στον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται οι προτάσεις και δίνονται οι επιχορηγήσεις, υπήρξε και αναφορά στο ότι όλοι θεωρούμε λίγο-πολύ τους δημιουργούς ως εθελοντές και όχι ως επαγγελματίες που κι αυτοί, όπως όλοι μας, πρέπει να πληρώνονται.

* Όμως οι καλλιτέχνες μίλησαν και για την αλληλεγγύη που χρειάζεται να υπάρχει μεταξύ τους και την ανάγκη να λειτουργούν όχι πια ως μονάδες αλλά έχοντας κατά νουν τη συλλογικότητα.

* Μίλησαν επίσης για την πιθανή δημιουργία ενός "σώματος"/ομάδας που να έχει τη δυνατότητα με ευελιξία να εκπροσωπεί και να παρεμβαίνει εκ μέρους όλων όπου και όταν χρειάζεται.

* Έθιξαν επίσης το θέμα της απουσίας μακροπρόθεσμης πολιτιστικής πολιτικής η οποία, λέω εγώ, πρώτιστα πρέπει να προβληματίζει αυτούς που έχουν την ευθύνη να χαράσσουν πολιτιστική πολιτική.

* Αυτού λεχθέντος, πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη από τον Ολιβιέ Ντεκότ στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, με θέμα την πολιτιστική πολιτική της Γαλλίας. Ο Ολιβιέ Ντεκότ υπήρξε αξιωματούχος στο Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας προτού αποχαιρετήσει το Παρίσι και εγκατασταθεί στην Αθήνα ως διευθυντής του εκεί Γαλλικού Ινστιτούτου. Έπειτα κέρδισε τη θέση του διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη αλλά η συνεργασία του με το Μουσείο δεν ευδοκίμησε και έφυγε σε ένα μήνα. Τέσσερις μέρες αργότερα, τον πήρε ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας ως "ειδικό σύμβουλο σε θέματα πολιτισμού". Αυτά εν ολίγοις για το βιογραφικό του Ντεκότ ο οποίος φαίνεται 40άρης και απ' αυτούς που μοχθείς για τέτοιο βιογραφικό σε τέτοια ηλικία.

* Να μην τα πολυλογώ: προσωπικά πήγα στη διάλεξη για να δω αν θα καταλάβω πώς κατάφερε αυτός ο άνθρωπος να έχει τέτοια προϋπηρεσία και να τον αρπάξει, μάλιστα, μια χρεοκοπημένη χώρα ως "ειδικό σύμβουλο"... Από ζήλια πήγα δηλαδή.

* Η διάλεξη ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Ο Ντεκότ δημιούργησε στην ομιλία του μια χρονική γραμμή πάνω στην οποία μπορούσαμε να αντιληφθούμε την πορεία της ανάπτυξης της πολιτιστικής πολιτικής της Γαλλίας με αποτέλεσμα σήμερα να είναι μια από τις λίγες χώρες που εξάγουν τον πολιτισμό τους με απόλυτη επιτυχία.

* Έκανε λόγο, ακριβώς, για την ανάγκη μακροπρόθεσμων σχεδιασμών και μεσοπρόθεσμων στόχων που να επικαιροποιούνται, αλλά και για ένα σύστημα χρηματοδότησης που επιτρέπει την πολιτιστική ανάπτυξη σε όλη τη γαλλική επικράτεια (αναφέροντας πάντως πως αυτός ο στόχος δεν έχει ακόμη επιτευχθεί καθώς το Παρίσι παραμένει κυρίαρχο).
* Θα επιχειρήσουμε μια αναλυτική αναφορά σε αυτή τη διάλεξη σε επόμενη έκδοση, απλά και μόνο για να δούμε "τι κάνουν οι άλλοι" για τον πολιτισμό τους.

* Αναφέρω όμως εδώ τη διάλεξη σε σχέση με την ανησυχία των καλλιτεχνών για την απουσία μακροπρόθεσμων σχεδιασμών για τον πολιτισμό εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Από το οποίο, επίσης, απουσιάζουν η ευελιξία, τα κίνητρα σε ιδιώτες για στήριξη του πολιτισμού και η επίγνωση ότι όταν γίνεται περικοπή κονδυλίων, στην ουσία γίνεται αποκοπή μισθού από τους καλλιτέχνες. Εν τέλει, από το ΥΠΠΟ απουσιάζει το όραμα.

* Σε αντίθεση με τον πρώτο υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας, τον Αντρέ Μαλρό. Ο οποίος όταν ρωτήθηκε τι κάνει ο πολιτισμός που δεν το κάνει η παιδεία, απάντησε: το πανεπιστήμιο μπορεί να κάνει γνωστό τον Σαίξπηρ. Το θέατρο μπορεί να κάνει το κοινό να τον αγαπήσει. (Το παράδειγμα του Σαίξπηρ, δικό μου).

* Καλή επιτυχία στους καλλιτέχνες, με νέες ιδέες και προτάσεις για το 2017.