Γράφει η Μαρίνα Σχίζα

Η βιβλιοθήκη δεν είναι μόνο η εικόνα μιας χώρας αλλά και η ουσία της. Κατανοητό από τις πλείστες αναπτυγμένες χώρες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που τα τελευταία χρόνια, στην παγκόσμια αναμπουμπούλα του επαναπροσδιορισμού αξιών, στόχων και ιδεών, σύγχρονες βιβλιοθήκες φυτρώνουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Φαντάζομαι θα έχετε υπόψη το βιβλίο The Library του ακαδημαϊκού Dr James Campbell, ο οποίος επισκέφτηκε περισσότερες από 80 βιβλιοθήκες σε είκοσι χώρες και δημιούργησε μια μοναδική έκδοση με πληροφορίες και φωτογραφίες από τις ομορφότερες βιβλιοθήκες του κόσμου. Το βιβλίο περιλαμβάνει μοντέρνες βιβλιοθήκες αλλά και κάποιες που χρονολογούνται στον 15ο αιώνα όπως για παράδειγμα την αρχαιότερη που βρίσκεται στην Ιταλία και χρονολογείται στο 1452. Επίσης, υπάρχουν φωτογραφίες από τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη του κόσμου στην Ουάσινγκτον και τη μικρότερη που βρίσκεται στο Κέιμπριτζ της Αγγλίας.

Αν ο James Campbell ερχόταν στην Κύπρο σίγουρα θα εντυπωσιαζόταν από τη νέα Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, σχεδιασμένη από τον Γάλλο Ζαν Νουβέλ. Την ίδια στιγμή θα διερωτάτο πώς μπορεί μια χώρα να λειτουργεί τόσο σχιζοφρενικά. Πέραν της νέας βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου τι άλλο υπάρχει που θα κέντριζε το ενδιαφέρον του βιβλιόφιλου καθηγητή; Σίγουρα θα ενδιαφερόταν να δει την Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη, Κυπριακή Βιβλιοθήκη ή όπως θέλετε να την ονομάσετε…

Καθώς θα περιδιάβαζε την παλιά πόλη θα προχωρούσε προς την οδό Κ. Παλαιολόγου εκεί στην παλιά πόλη και θα έβλεπε μια πινακίδα (πανάρχαια) που θα έγραφε Κυπριακή Βιβλιοθήκη. Το μεγάλο σοκ θα το πάθαινε όταν έβλεπε το εσωτερικό. Βεβαίως κάποιοι θα εξηγούσαν στον κ. Campbell ότι το κεφάλαιο Κυπριακή Βιβλιοθήκη αποτελεί θαυμάσιο παράδειγμα πολιτικής τακτικής μηδενισμού του πολιτισμού μιας χώρας. Θα μπορούσε να πει κάποιος στον ακαδημαϊκό από το Κέιμπριτζ ότι οι ρίζες της Κυπριακής Βιβλιοθήκης πηγαίνουν πίσω στο 1927 με τη δημιουργία της Δημόσιας Κυπριακής Βιβλιοθήκης που έγινε με πρωτοβουλία του συντοπίτη του, κυβερνήτη Σερ Ρόναλντ Στορς. Με τη διαφορά ότι δεν προωθήθηκε σε αντίθεση με το Κυπριακό Μουσείο που φρόντισαν οι Άγγλοι να κτίσουν για ευνόητους λόγους. Θα εξηγούσε στη συνέχεια στον κ. Campbell ότι με την ψήφιση του νόμου περί της Κυπριακής Δημόσιας Βιβλιοθήκης το 1968, όταν πια είχε δημιουργηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, η βιβλιοθήκη εντάχθηκε στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Παιδείας και από το 1974 στεγάζεται, προσωρινά, στο κτήριο στην Παλιά Λευκωσία πάνω από την Τάφρο όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Στο ενδιάμεσο μπορεί κανείς να εντοπίσει πολλές συζητήσεις που έγιναν για μια νέα σύγχρονη κυπριακή βιβλιοθήκη… Τα χρόνια πέρασαν και το 1987 ψηφίστηκε επιτέλους ο νόμος με τον οποίο δημιουργήθηκε η Κυπριακή Βιβλιοθήκη. Η κατάσταση δεν έχει αλλάξει από τότε. Το πρόβλημα παραμένει, και χρόνο με τον χρόνο γίνεται οξύτερο. Διάφορα σχέδια και ιδέες για νέα κτήρια ή διαμορφώσεις υπαρχόντων εγκαταλείφθηκαν στην πορεία και λόγω κόστους, αλλά και νέων, καλύτερων, υποτίθεται, λύσεων.

Η οικονομική κρίση ήρθε, δυστυχώς, και πλάκωσε όποια σκέψη γινόταν που να αφορά το έργο αυτό.

Επειδή ο δήμαρχος Λευκωσίας και κάθε δήμαρχος της πρωτεύουσας καλείται να επιλύει τα πολλά μαζεμένα προβλήματα της πρωτεύουσας, θα πρέπει να βάλει στις προτεραιότητές του μια καθωσπρέπει βιβλιοθήκη. Γιατί είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να υπάρξει ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς βιβλιοθήκη. Όπως δεν μπορεί να περηφανεύεται μια κυβέρνηση ότι υλοποιεί προεκλογικές δεσμεύσεις στις οποίες δεν περιλαμβάνεται το κεφάλαιο «Βιβλιοθήκη».

Αν θυμάμαι καλά το Δημοτικό Θέατρο είχε μπει και αυτό στο τραπέζι ως ιδέα για μετατροπή του σε βιβλιοθήκη, όταν για πολλά χρόνια έχασκε στο κέντρο της πόλης με ανοικτή την οροφή και τους περαστικούς να θυμούνται κάθε φορά που περνούσαν από εκεί την 11η Ιουνίου 2008 όταν κατέρρευσε η στέγη και από τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα. Πιστεύω ότι η πρόταση είχε γίνει για αντιπερισπασμό στην πρόταση της Βουλής που ήθελε το Δημοτικό Θέατρο για να καλύψει δικές της ανάγκες. Τελικά το Δημοτικό Θέατρο επιτέλους μετά από μια δεκαετία θα ξαναζωντανέψει ως χώρος εκδηλώσεων και παρουσίασης υψηλού επιπέδου παραγωγών. Τα όνειρα για μια καθωσπρέπει Κυπριακή Βιβλιοθήκη έχουν κάνει φτερά για άλλη μία φορά.