O Γιάννης Ζελιαναίος, λίγο πριν την 84^η φετινή τελετή, κάνει ένα μουσικό ταξίδι μέσα στις απονομές των Όσκαρ που πέρασαν και μέσα από κάθε δεκαετία παρουσιάζει κατά την προσωπική του άποψη το καλύτερο βραβευμένο τραγούδι που κράτησε τον Θείο Oscar.

Έχουν περάσει 78 χρόνια από την έβδομη τελετή των Βραβείων Oscar, όταν και το τραγούδι «The Continental», σε σύνθεση του Con Conrad, στίχους του Herb Magidson και τραγουδισμένο από την Ginger Rogers, θα κέρδιζε το πρώτο βραβείο Καλύτερου Τραγουδιού για λογαριασμό της ταινίας  «The Gay Divorcee», με πρωταγωνιστές την ίδια την ερμηνεύτρια και τον μεγάλο Fred Astaire.  Ήταν το 1934 όταν και πρωτοπαρουσιάστηκε η συγκεκριμένη κατηγορία στο θεσμό των Oscar με από τρία και πάνω τραγούδια να συναγωνίζονται πάντα για το χρυσό αγαλματίδιο.

Στην φετινή απονομή, η Ακαδημία σπάει παραδόσεις τόσων χρόνων αφού μέσα από τα 39 υποψήφια τραγούδια, μονάχα δύο επιλέχτηκαν να συναγωνιστούν εκείνη την βραδιά και το πιο περίεργο απ’ όλα είναι ότι κανένα από τα δύο δεν θα παρουσιαστεί ζωντανά στην τελετή. Για την ιστορία, τα τραγούδια που διεκδικούν το φετινό Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού είναι το «Man or Muppet» από την ταινία «Muppets» και το «Real in Rio» από το καρτούν «Rio».

1936

The Way you look tonight σε ερμηνεία του Fred Astaire

Mουσική: Jerome kern, Στίχοι: Dorothy Fields

Ταινία “Swing Time”



Είναι η δεκαετία του ’30 όπου οι πάντες στην μεγάλη οθόνη χορεύουν και τραγουδούν κάνοντας τα μιούζικαλ το πιο διακεκριμένο είδος στον χώρο. Το ντουέτο Fred Astaire και Ginger Rogers σαρώνει τα πάντα στο διάβα του και σε μια από τις πιο ερωτικές σκηνές του ιστορικού Swing Time, ο πρώτος τραγουδάει το άληστο The way you look tonight στην Ginger καθώς εκείνη λούζει τα μαλλιά της. Η σύνθεση του Jerome Kern εκείνη τη χρονιά κατάφερε να κερδίσει το I’ve got you under my skin του Cole Porter, τραγούδι που θα έκανε πασίγνωστο αργότερα ο Frank Sinatra, όπως και οποιοδήποτε άλλο έπιανε στα χείλη του. Η Dorothy Fields όπου κι έγραψε τους στίχους είχε δηλώσει πως όταν ο Kern της πρωτοέπαιξε την μελωδία στο πιάνο εκείνη βγήκε έξω απ’ το δωμάτιο και άρχισε να κλαίει. «Ήταν τόσο όμορφο που δεν μπορούσα να σταματήσω». Το The way you look tonight πήρε τον δικό του δρόμο από εκεί και πέρα γνωρίζοντας αμέτρητες διασκευές μέσα στα χρόνια από μεγάλα ονόματα της pop, rock και jazz σκηνής.

1941

The Last time I saw Paris από την Ann Sothern

Μουσική: Jerome Kern, Στίχοι: Oscar Hammerstein II

Ταινία: Lady be good



Και πάλι ο μεγάλος συνθέτης Jerome Kern στην αρχή μιας καινούργιας δεκαετίας κερδίζει το δεύτερο βραβείο του στον θεσμό γι’ αυτό το τραγούδι όπου γράφτηκε ένα χρόνο πριν την ταινία αλλά τελικά χρησιμοποιήθηκε σε μια σκηνή της, τραγουδισμένο από την πρωταγωνίστρια Ann Sothern. Το Lady be good είναι μια ιστορία έρωτα ανάμεσα σ’ έναν συνθέτη και την σύντροφό του όπου όταν η επιτυχία ξεκινά να καταστρέφει τη δημιουργία, τα πάντα πάνε κατά διαόλου για να επανέρθουν πάλι στη θέση τους. Αν και ο τίτλος του τραγουδιού σε μεταφέρει αυτόματα στην αλησμόνητη ταινία με την Liz Taylor, το κομμάτι συνδέθηκε αρκετά με το ναζιστικό καθεστώς στην πόλη του φωτός και την νοσταλγία των κατοίκων της σε αυτήν.

1952

The Ballad of High Noon, (Do Not Forsake Me, Oh, My Darlin) από τον Tex Ritter

Μουσική: Dimitri Tiomkin, Στίχοι: Ned Washington

Ταινία: High Noon



Ο Gary Cooper στο «High Noon», που ως σερίφης έχει δημιουργήσει μια ήσυχη κοινωνία, προδίδεται από την ίδια του τη πόλη, όλους τους φίλους του ακόμα κι απ’ την ίδια τη γυναίκα του. Όταν επιστρέφουν οι τέσσερις εκδικητές για να πάρουν το αίμα τους πίσω ο σερίφης Cane ζει μια ολόκληρη ζωή μέσα σε μια και μισή ώρα, (10:30 – 12:00), όσο διαρκεί και η ταινία. Ο Cooper κερδίζει το Oscar γι’ αυτό το ρόλο, ο Dimitri Tiomkin γράφει το συγκινητικό, «Do not forsake me, oh my darling» σε στίχους του Ned Washington που τραγούδησε ο Tex Ritter και το ίδιο φιλμ καταχωρήθηκε σ’ ένα από τα πιο ανθρώπινα γουέστερν που έχουμε παρακολουθήσει ποτέ. Πέντε χρόνια αργότερα το δίδυμο Tiomkin – Washington θα προταθεί για ένα ακόμη Oscar με το ιστορικό “Wild is the wind”, αλλά αυτά είναι μια άλλη ιστορία.

 

1961

Moon River από την Audrey Hepburn

Μουσική: Henry Mancini, Στίχοι: Johnny Mercer

Ταινία: Breakfast at Tiffany’s



Η συγκεκριμένη οσκαρική δεκαετία εγκαινιάζεται με το βραβείο να πηγαίνει στα χέρια του Μάνου Χατζιδάκη και πολλά χρόνια αργότερα το αγαλματίδιο να γλιτώνει κυριολεκτικά πριν πεταχτεί στα σκουπίδια από την αδερφή του δημιουργού. Η αλήθεια είναι πως τα «Παιδιά του Πειραιά» είναι ένα από τα πιο μέτρια τραγούδια που έγραψε ο μεγαλύτερος συνθέτης της Ελλάδας, σύμφωνα και με τα δικά του λεγόμενα. Την επόμενη χρονιά όμως, ένας άλλος τεράστιος δημιουργός, (Henry Mancini), θα συνθέσει ένα από τα πιο όμορφα τραγούδια που γράφτηκαν γενικότερα στην ιστορία της μουσικής. Η Holly Golightly με μια κιθάρα στο περβάζι τραγουδά το Moon River, ο Paul Varjak την ακούει μαγεμένος απ’ τον πάνω όροφο, σταματώντας να χτυπάει την γραφομηχανή του καθώς έτσι κι αλλιώς την τελευταία την είχε «κάνει καλά» ο Truman Capote στην διάσημη πια νουβέλα Breakfast at Tiffany’s. Οι Mancini – Mercer αμέσως την επόμενη χρονιά κερδίζουν και πάλι το βραβείο, με το τραγούδι τους για το εξαίσιο «The days of wine and roses»

1971

Theme from Shaft από τον Isaac Hayes

Μουσική και στίχοι Isaac Hayes

Ταινία: Shaft



Αν και οι απόψεις διίστανται για το ποια ήταν η πρώτη ταινία που γέννησε το επονομαζόμενο ως Blaxploitation είδος ταινιών, το μόνο σίγουρο είναι ότι το Shaft ήταν εκείνο το φιλμ όπου έβαλε μπροστά τη μηχανή για να δραματουργηθούν ένα σωρό ιστορίες με ήρωες Αφροαμερικάνους ντετέκτιβ που λύνουν υπόγειες ιστορίες των γκέτο. Εδώ ο Isaac Hayes κατέχει δυο πρωτιές στην συγκεκριμένη κατηγορία καθώς γίνεται ο πρώτος μαύρος μουσικός που το κερδίζει καθώς και ο πρώτος που τα έκανε όλα μαζί, δηλαδή να γράψει τη μουσική, τους στίχους και να ερμηνεύσει ένα από τα καλύτερα funk – soul τραγούδια όλων των εποχών. «Who's the black private dick / That's a sex machine to all the chicks? / (Shaft!) / You're damn right».



1982

Up where we belong από τους Joe Cocker & Jennifer Warnes

Μουσική: Jack Nitzsche & Buffy Saint – Marie, Στίχοι: Will Jenings

Movie: An Officer and a Gentleman



Στην πιο κακόγουστη μουσικά οσκαρική δεκαετία, η επιλογή για το καλύτερο τραγούδι ετούτου του αφιερώματος ήταν σαφώς το Up where we belong απ’ την ταινία Ιπτάμενος και Τζέντλεμαν κατά το ελληνιστή. Ρίξτε μια ματιά στα βραβεία των ‘80s και θα καταλάβετε αυτόματα τι εννοώ. Αν και είμαι σχεδόν σίγουρος πως οι περισσότεροι θα διάλεγαν το γνωστό Time of my life από το Dirty Dancing του 1987, εγώ δίνω την ψήφο στο γρέζι του Cocker και στην ερμηνευτική συνύπαρξή του με την σπουδαία Jennifer Warnes που αξίζει να ψάξεις το μουσικό βιός της αν δεν το ‘χεις ήδη κάνει.

1993

Streets of Philadelphia από τον Bruce Springsteen

Μουσική και στίχοι: Bruce Springsteen

Ταινία: Philadelphia



Βασισμένο σε αληθινή ιστορία, το Philadelphia θεωρείτε σαν την πρώτη mainstream ταινία που μίλησε ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία και την ομοφοβία, χαρίζοντας στον Tom Hanks εκείνη τη χρονιά το βραβείο του Πρώτου Ανδρικού ρόλου. Ο σκηνοθέτης Jonathan Demme πριν ξεκινήσει τα γυρίσματά της, ζήτησε από τον φίλο του Bruce Springsteen να γράψει ένα τραγούδι για την πόλη όπου κι έγιναν τα γυρίσματα, με τον «Boss» τελικά να δημιουργεί ένα από τα καλύτερα «ήρεμα» κομμάτια του στην πολύχρονη καριέρα του κερδίζοντας όχι μόνο το βραβείο της ακαδημίας αλλά κι ένα σωρό άλλα που πήραν μέρος κατά καιρούς εκείνη τη χρονιά.

2000

Things have changed από τον Bob Dylan

Μουσική και στίχοι: Bob Dylan

Ταινία: Wonder Boys

 
Ότι και να γραφτεί για τον μεγαλύτερο τραγουδοποιό όλων των εποχών θα είναι λίγο. Ο Bob Dylan σ’ ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό τραγούδι με μια αφοπλιστικά απλή κιθαριστική μελωδία φτιασιδώνει ένα από τα καλύτερα κομμάτια που έχει γράψει τα τελευταία 15 χρόνια όταν και από το 1998 που έκανε την επανεμφάνισή του στα δισκογραφικά πράγματα μετά από απουσία κάμποσων χρόνων. Ήταν οι αρχές των zeroes και τα μελλούμενα που θα ακολουθούσαν τα περιέγραφε με τον καλύτερο τρόπο σ’ έναν στίχο κομμένο και ραμμένο για το ρόλο του Michael Douglas στην υπέροχη αυτή ταινία: «People are crazy and times are strange / I'm locked in tight, I'm out of range / I used to care, but things have changed».

That’s all folks!

+ Η τελετή απονομής των φετινών Όσκαρ θα πραγματοποιηθεί στις 26 Φεβρουαρίου.

O Γιάννης Ζελιαναίος είναι συνεργάτης του Παραθύρου και του www.parathyro.com για θέματα μουσικής.