Δεν ήταν το ελεύθερο ύφος του Βαν Γκογκ που οδήγησε στα «περίεργα» ηλιοτρόπιά του. Ούτε η εικαστική παρέμβαση στην απεικόνιση του πραγματικού. Τα γνωστά ηλιοτρόπια του Ολλανδού ζωγράφου Βίνσεντ Βαν Γκογκ, του 1888, ήταν... μεταλλαγμένα.

Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν επιστήμονες, τους οποίους η περιέργεια οδήγησε στην λεπτομερή μελέτη της μεγάλης οικογένειας των χρυσοκίτρινων λουλουδιών.

 

Τα «Ηλιοτρόπια» του Βαν Γκογκ παρουσιάζονται αυτή την περίοδο σε έναν γαλάζιο τοίχο της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου. Ωστόσο τράβηξαν την προσοχή των επιστημόνων πολύ νωρίτερα, χάρη στην ιδιομορφία τους: δεν υπάρχει στα λουλούδια του Βαν Γκογκ ο μεγάλος μαύρος πυρήνας και τα πέταλα είναι πλούσια και χρυσά.

 

Ερευνητές από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια υποστηρίζουν σε έκθεσή τους, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση PLoS Genetics, ότι εντόπισαν το γονίδιο που ευθύνεται για τη μετάλλαξη των «διπλών ανθέων», όπως είναι γνωστά, και το οποίο θα μπορούσε να ρίξει φως στην εξέλιξη της χλωριδικής ποικιλότητας.

 

«Εκτός του ότι είναι ενδιαφέρον από ιστορικής άποψης, αυτό το εύρημα μάς δίνει μια εικόνα για τη μοριακή βάση ενός σημαντικού χαρακτηριστικού των λουλουδιών», λέει ο καθηγητής βιολογίας των φυτών Τζον Μπιουρκ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

 

«Συχνά βλέπει κανείς διακοσμητικές ποικιλίες παρόμοιες με αυτές που ζωγράφιζε ο Βαν Γκογκ, να ανθίζουν στους κήπους σπιτιών ή να κόβονται για να πωλούνται. Υπάρχει μεγάλη αγορά για τα ηλιοτρόπια», σημειώνει.

 

Ο Μπιουρκ και οι συνάδελφοί του μελέτησαν τα κοινά ηλιοτρόπια αλλά και ποικιλίες διπλών ανθέων. Διασταυρώνοντας τη μια ποικιλία με την άλλη, αλλά και τα βλαστάρια μεταξύ τους, ανακάλυψαν ότι οι διπλές ποικιλίες, όπως αυτές που απεικονίζονται στα έργα του Βαν Γκογκ, έχουν μεταλλαγμένες μορφές συγκεκριμένου γονιδίου, το οποίο είναι συνήθως ενεργοποιημένο μόνο στα εξωτερικά χρυσά πέταλα των ηλιοτροπίων. Οι επιστήμονες είδαν όμως ότι στην προκειμένη περίπτωση, επηρεάζει και το σκουρόχρωμο κέντρο του λουλουδιού.

 

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι πρώτες μεταλλάξεις προέκυψαν τυχαία και πως κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία προσφέροντας στους πελάτες τους, ανάμεσά τους και στον Ολλανδό ζωγράφο, αυτό το νέο τύπο ηλιοτροπίου.

ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Λεπτομέρεια από τα «Ηλιοτρόπια» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ, 1888