Το Ίδρυμα Τεχνών Φάρος διοργανώνει για τον μήνα Μάρτιο μια συναυλία με το θρυλικό Κουαρτέτο Borodin κι ένα ρεσιτάλ για βιολοντσέλο και πιάνο με τον τσελίστα Levon Mouradian και τον πιανίστα Hayk Melikyan.

Κουαρτέτο Borodin

Το Ίδρυμα Τεχνών Φάρος, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ρωσίας στην Κύπρο και την στήριξη της Russian Commercial Bank, παρουσιάζει μια συναυλία με το θρυλικό Κουαρτέτο Borodin. Ευρέως αναγνωρισμένο για τις αυθεντικές εκτελέσεις του στο ρωσικό ρεπερτόριο και αποσπώντας σπουδαίες κριτικές ανά το παγκόσμιο, το Κουαρτέτο Borodin επευφημείται εδώ και επτά δεκαετίες για τη διορατικότητα και το κύρος του στο ρεπερτόριο της μουσικής δωματίου, έχοντας χαρακτηρισθεί ως "ένα ακέραιο 16-χορδο όργανο τεράστιας δεξιοτεχνίας". Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 16 Μαρτίου και θα περιλαμβάνει κουαρτέτα των Joseph Haydn, Dmitri Shostakovich, Alexander Borodin και Pyotr Ilyich Tchaikovsky.

Haydn: Κουαρτέτο Έργο 33, Αρ.5

Shostakovich: Κουαρτέτο Αρ.4

Borodin: Notturno (από το Κουαρτέτο Αρ.2)

Tchaikovsky: «Λεύκωμα για τα παιδιά» Έργο 39 (μεταγρ. R. Dubinsky)

Borodin Quartet Lisbon October 2011 Gulbenkian Institute

Για επτά δεκαετίες, το Κουαρτέτο Borodin έχει επευφημηθεί για τη διορατικότητα και το κύρος του στο ρεπερτόριο της μουσικής δωματίου. Αξιοθαύμαστο για τις διεισδυτικές του ερμηνείες σε έργα των Μπετόβεν και Σοστακόβιτς, το Κουαρτέτο επιδεικνύει την ίδια άνεση σε όλο το φάσμα του ρεπερτορίου – από Μότσαρτ μέχρι Στραβίνσκι.

Η ιδιαίτερη συνάφεια του Κουαρτέτου Borodin με το ρωσικό ρεπερτόριο βασίζεται στη συνεχή προώθηση, ερμηνεία και δισκογραφική καταγραφή των κουαρτέτων εγχόρδων που συνέθεσαν οι στυλοβάτες της ρωσικής μουσικής – Μποροντίν, Τσαϊκόφσκι και Σοστακόβιτς, καθώς και Γκλίνκα, Στραβίνσκι, Προκόφιεφ και Σνίτκε. Το Κουαρτέτο είναι ευρέως αναγνωρισμένο για τις αυθεντικές εκτελέσεις του στο ρωσικό ρεπερτόριο, αποσπώντας σπουδαίες κριτικές ανά το παγκόσμιο: η εφημερίδα Daily Telegraph Αυστραλίας τους χαρακτηρίζει, «οι Σπουδαίοι Ρώσοι Μαέστροι», ενώ η Frankfurter Allgemeine Zeitung σχολιάζει, «Δεν έχουμε απλά τέσσερις ανεξάρτητους ερμηνευτές, αλλά ένα ακέραιο 16-χορδο όργανο τεράστιας δεξιοτεχνίας».

Η σύνδεση του Κουαρτέτου Borodin με τη μουσική δωματίου του Σοστακόβιτς είναι έντονα προσωπική, μιας και πηγάζει από την στενή σχέση που το Κουαρτέτο είχε αναπτύξει με τον συνθέτη, ο οποίος επέβλεπε προσωπικά τη μελέτη των έργων του από τους Borodin. Οι κύκλοι με τα άπαντα για κουαρτέτο εγχόρδων του Σοστακόβιτς που το Κουαρτέτο Borodin έχει παρουσιάσει ανά το παγκόσμιο – σε Βιέννη, Ζυρίχη, Φρανκφούρτη, Μαδρίτη, Λισαβώνα, Σεβίλλη, Λονδίνο, Παρίσι και Νέα Υόρκη, μεταξύ άλλων – έχουν χαρακτηρισθεί ως «οι απόλυτες ερμηνείες». Ήταν, άλλωστε, ιδέα του ίδιου του Κουαρτέτου η παρουσίαση ολόκληρου του κύκλου με τα κουαρτέτα του Σοστακόβιτς. Το Borodin έχει προσφάτως επιστρέψει σε πιο ευρύ ρεπερτόριο, το οποίο περιλαμβάνει έργα των Σούμπερτ, Προκόφιεφ, Μποροντίν και Τσαϊκόφσκι, συνεχίζοντας τις εμφανίσεις του στις σπουδαιότερες αίθουσες μουσικής ανά το παγκόσμιο.

Το Κουαρτέτο ιδρύθηκε το 1945 από τέσσερις φοιτητές του Κονσερβατορίου της Μόσχας, φέροντας, αρχικά, την ονομασία Φιλαρμονικό Κουαρτέτο Μόσχας. Δέκα χρόνια αργότερα, μετονομάστηκε σε Κουαρτέτο Borodin και παραμένει ένα από τα ελάχιστα σύνολα μουσικής δωματίου με άρρηκτη διάρκεια ζωής. Ο κόσμος έχει αλλάξει άρδην από το 1945 – το Κουαρτέτο Borodin, ωστόσο, διατηρεί την αφοσίωσή του στην τονική ομορφιά, την τεχνική αρτιότητα και τη διεισδυτική μουσικότητα. Η συνοχή και το όραμα του συνόλου έχουν μείνει ακλόνητα παρά τις διαδοχικές αλλαγές των μελών του, κάτι που οφείλεται κυρίως στην κοινή τους κληρονομιά ως απόφοιτοι του Κονσερβατορίου της Μόσχας. Σήμερα, το Κουαρτέτο Borodin αποτελείται από τους: Ruben Aharonian, Sergei Lomovsky, Igor Naidin και Vladimir Balshin.

Ρεσιτάλ για βιολοντσέλο και πιάνο

Το Ίδρυμα Τεχνών Φάρος παρουσιάζει ένα ρεσιτάλ για βιολοντσέλο και πιάνο με τον τσελίστα Levon Mouradian και τον πιανίστα Hayk Melikyan. Το ρεσιτάλ θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 30 Μαρτίου και θα περιλαμβάνει έργα των Ρώσων συνθετών Sergei Taneyev, Alfred Schnittke και Sergei Rachmaninoff.

Taneyev: Canzona για Βιολοντσέλο και Πιάνο σε Φα ελάσσονα (1883)

Schnittke: Σονάτα για Βιολοντσέλο και Πιάνο Αρ.1 (1978)

Rachmaninoff: Σονάτα για Βιολοντσέλο και Πιάνο σε Σολ ελάσσονα, Έργο 19 (1901)

Αν και ο Σεργκέι Τανέγιεφ ήταν ένας σημαντικός Ρώσος πιανίστας, εκπαιδευτικός και συνθέτης περί τις αρχές του 20ού αιώνα, στις μέρες μας είναι κυρίως γνωστός ως ο δάσκαλος των Σκριάμπιν, Ραχμάνινοφ και Γλιερ. Συνέθεσε την αξιοσημείωτα δεξιοτεχνική, μα εξαιρετικά στοχαστική, Canzona το 1883, αρχικά για κλαρινέτο και ορχήστρα, μολονότι αργότερα διασκεύασε το κομμάτι για βιολοντσέλο και πιάνο – και είναι σε αυτή του τη μορφή που το έργο κέρδισε αναγνώριση παγκοσμίως.

Οι μουσικοί και το κοινό της Δύσης θεωρούσαν πως η άνοδος του Ρώσου συνθέτη Άλφρεντ Σνίτκε προς τη δόξα ήταν απλά μια εφήμερη διαδικασία που ξεκίνησε περί τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και καθιερώθηκε σταδιακά μέχρι το τέλος της ζωής του συνθέτη το 1998. Η Δύση ήταν εντούτοις αρκετά αργοπορημένη σχετικά με τον Σνίτκε: ο συνθέτης ήταν διάσημος στην Ανατολική Ευρώπη κατά τις δεκαετίες 1970 και 1980, και είχε από μακρού προωθηθεί ως ο δικαιωματικός διάδοχος του Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Έργα όπως η Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο Αρ.1, που γράφτηκε το 1978, κάνουν τη σύνδεση του Σνίτκε με τον Σοστακόβιτς ακόμα πιο ξεκάθαρη. Διάσημος για την πολυστιλιστική του προσέγγιση στη μουσική, ο Σνίτκε, με αυτό το κομμάτι όπως και με πολλά άλλα, αποδεικνύει πως είναι το ύφος του Σοστακόβιτς που έρχεται περισσότερο στο προσκήνιο.

Η πρεμιέρα της Πρώτης Συμφωνίας του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, το 1897, ήταν παταγώδης αποτυχία, ένα καίριο πλήγμα για τον νεαρό συνθέτη που τον κράτησε σε αποχή από τη σύνθεση για αρκετά χρόνια. Το 1901, ωστόσο, με αναπτερωμένο το ηθικό, ο Ραχμάνινοφ έγραψε αυτό που ενδεχομένως είναι το πιο δημοφιλές του έργο – το Κοντσέρτο για Πιάνο Αρ.2 – το οποίο σημείωσε τεράστια επιτυχία. Η Σονάτα για Βιολοντσέλο και Πιάνο, που γράφτηκε την ίδια χρονιά, παρότι είναι λιγότερο γνωστή διέπεται από την ίδια ποιότητα και είναι δομημένη σε πολύ μεγάλης κλίμακας φόρμα. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα έργα μουσικής δωματίου που ο συνθέτης, και διάσημος πιανίστας, έγραψε. Η απίστευτη λαμπρότητα του πιανιστικού μέρους προσδίδει στο έργο δραματική δύναμη, και το βιολοντσέλο ταιριάζει απόλυτα με το παθιασμένο ύφος του Ραχμάνινοφ.

Levon Mouradian / βιολοντσέλο

Νικητής σε ορισμένους από τους σημαντικότερους διαγωνισμούς ανά το παγκόσμιο, μεταξύ άλλων, Pablo Casals, Tchaikovsky, και Julio Cardona, ο Levon Mouradian είναι ευρέως γνωστός για την απαράμιλλη και εμβριθή μουσική του απεικόνιση και ερμηνεία. Ο Levon Mouradian παίζει ένα βενετσιάνικο βιολοντσέλο του 18ου αιώνα, φτιαγμένο στο εργαστήρι του Gofriller.

Ο Mouradian έχει εμφανισθεί ως σολίστ με επιφανείς μαέστρους, συμπεριλαμβανομένων των Valery Gergiev, Veronika Dudarova, Gennadi Rozhdestvensky, Jansug Kakhidze, Lawrence Foster, Vakhtang Jordania, David Khandjian, Omri Hadari, Daniel Nazare, Vag Papian, Avner Biron και Gheorge Kostin. Έχει επιπλέον εμφανισθεί, ως σολίστ αλλά και συμπράττοντας με σύνολα μουσικής δωματίου, σε σημαντικά φεστιβάλ μουσικής, όπως, Φεστιβάλ του Μονάχου (Nachtstuke), Weikersheim Castle στη Γερμανία, Φεστιβάλ Ντέϊβιντ Οϊστραχ, Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Σανταντέρ, φεστιβάλ των Μπούργκος, Κοΐμπρα, Αλγκάρβε, Μαδέρα, και Cangas de Onis, μεταξύ άλλων.

Hayk MELIKYAN / πιάνο

O Hayk Melikyan συγκαταλέγεται στους πιο ευέλικτους και ευφάνταστους ερμηνευτές της μουσικής του 20ού και του 21ου αιώνα, και είναι διεθνώς αναγνωρισμένος, από τους μουσικοκριτικούς και το μουσικόφιλο κοινό, ως ένας από τους πιο σαγηνευτικούς βιρτουόζους πιανίστες της εποχής μας. Έκανε το ντεμπούτο του το 2000, στο Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής του 20ου αιώνα "Concerto di Concerti" στη Ρώμη. Έκτοτε, ο Melikyan δραστηριοποιείται σε ένα πολυάσχολο πρόγραμμα εμφανίσεων, με συναυλίες σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική.

Αφότου κέρδισε το 2ο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου 20ού αιώνα και Σύγχρονης μουσικής ‘Premio Valentino Bucchi’ στη Ρώμη, το 2000, ο Melikyan άρχισε να περιλαμβάνει τη σύγχρονη μουσική ως το κύριο στοιχείο των συναυλιών του. Το 2012, ο Hayk Melikyan τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο της Ένωσης Συνθετών Ρωσίας για τη συνεισφορά του στην προώθηση της Παγκόσμιας Σύγχρονης Μουσικής, ενώ το 2013, έλαβε τον τίτλο του Επίτιμου Καλλιτέχνη από τη Δημοκρατία της Αρμενίας. Έδωσε την παγκόσμια έργα πολυάριθμων σύγχρονων έργων, ενώ πολλοί συνθέτες έγραψαν έργα ειδικά γι’ αυτόν.

Το 2009, ο Melikyan εγκαινίασε τη Σειρά Συναυλιών «1900+», η οποία έχει ως στόχο της την προώθηση της μουσικής για πιάνο που γράφτηκε από συνθέτες που γεννήθηκαν μετά το 1900. Από το 2007, έχει κυκλοφορήσει αρκετά σόλο άλμπουμ με επίκεντρο τη μουσική του 20ου αιώνα, ενώ φέτος κυκλοφόρησε το πρώτο του σόλο άλμπουμ από την εταιρία NAXOS.

+  Και οι δύο συναυλίες πραγματοποιούνται στο The Shoe Factory (οδός Ερμού 304) στην Παλιά Λευκωσία στις 20:30. Εισιτήρια προς 15/10 ευρώ προπωλούνται στην ιστοσελίδα www.pharosartsfoundation.org. Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 22663871.