Η αμερικανική ταινία "Nomadland" της Κλόε Ζάο απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα του 77ου κινηματογραφικού φεστιβάλ της Βενετίας.Η Αμερικανίδα σκηνοθέτις  κινεζικής καταγωγής Κλόε Ζάο, 38 χρόνων, είναι η πρώτη γυναίκα που λαμβάνει αυτό το βραβείο τα τελευταία 10 χρόνια.

Η κριτική επιτροπή της 77ης Μόστρα, της οποίας προεδρεύει η Αυστραλή ηθοποιός Κέιτ Μπλάνσετ, απένειμε επίσης μεταξύ των σημαντικότερων βραβείων τα εξής:

- Χρυσός Λέοντας καλύτερη ταινίας : "Nomadland" της Κλόε Ζάο (ΗΠΑ)
- Μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής : "Nuevo Orden" του Μισέλ Φράνκο (Μεξικό) - Αργυρός Λέοντας καλύτερης σκηνοθεσίας: στον Ιάπωνα Κιγιόσι Κουροσάβα για την ταινία "Wife of a Spy" (Η γυναίκα ενός κατασκόπου).
- Βραβείο καλύτερου σεναρίου : στον Ινδό Chaitanya Tamhane, σεναριογράφο και σκηνοθέτη της ταινίας "The disciple"
- Ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής : στην ταινία "Αγαπητοί Σύντροφοι" του Αντρέι Κοντσαλόφσκι (Ρωσία)
- Βραβείο α`γυναικείου ρόλου : στη Βρετανίδα Βανέσα Κίρμπι για τον ρόλο της στην ταινία "Pieces of a woman" του Κορνέλ Μούντρουτσο
- Βραβείο α`ανδρικού ρόλου : στον Ιταλό Πιερφρανσέσκο Φαβίνο για την ερμηνεία του στην ταινία "Padrenostro" του Κλαούντιο Νότσε (Ιταλία)
- Βραβείο "Μαρτσέλο Μαστρογιάνι" καλύτερου/ης νέου/ας ηθοποιού : στον Ιρανό Ρουχολάχ Ζαμανί, ένα παιδί από τους δρόμους της Τεχεράνης πρωταγωνιστής στον πρώτο του ρόλο του στην ταινία "Khorshid" του Ματζίντ Ματζιντί.

Ο Νίνο Φένεκ Μικελλίδης γράφει για το «Nomadland»

Στην αμερικάνικη ταινία «Nomadland» της απονεμήθηκε το Χρυσό Λιοντάρι της 77^ης Μόστρας του Κινηματογράφου, ένα λυρικό road-movie, που σκηνοθέτησε η Κινέζα (που έχει μετακομίσει στις ΗΠΑ) σκηνοθέτρια Κλόε Ζάο («Τραγούδια που μου έμαθε ο αδερφός μου»), βασισμένο στο βιβλίο (2017) της Τζέσικα Μπρούντερ, με τη βραβευμένη με Όσκαρ Αμερικανίδα ηθοποιό, γνωστή μας ιδιαίτερα από τις ταινίες των αδερφών Κοέν, Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, στο ρόλο μιας μοναχικής γυναίκας, σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής κρίσης, η οποία, όταν το εργοστάσιο στο οποίο στηριζόταν η ζωή της πόλης της, κλείνει και, στη συνέχεια, χάνει και τον άντρα της, αρχίζει να διασχίζει, ζώντας μέσα στο καραβάν της, τις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής (το παλιό Φαρ Ουέστ) σε αναζήτηση παροδικής δουλειάς, και, κάνοντας ενδιάμεσα παρέα, με μια κοινότητα περιθωριακών ανθρώπων που ζουν στα καραβάν τους.

Μια - σχετικά μικρής παραγωγής ταινία με ένα φεστιβάλ που φέτος, χωρίς μεγάλες εντυπωσιακές αμερικανικές παραγωγές έδινε την όψη, σύμφωνα με όσους το παρακολούθησαν από κοντά, ενός φεστιβάλ πιο κοντά στην έννοια που είχαν τα φεστιβάλ πριν από 30-40 χρόνια – βράβευση σε αντίθεση με την περσινή μεγάλη αμερικανική παραγωγή του «Joker», που κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι.
Το βραβείο ανήγγειλε η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Κέιτ Μπλάνσετ, σε μια, τέλεια ελεγμένη, σύμφωνα με τους κανόνες του Covid-19, αίθουσα, με λιγοστές ξένες προσωπικότητες (και καμιά από τις Ηνωμένες Πολιτείες), με το κοινό να φοράει μάσκες, και με την κινέζικης καταγωγής σκηνοθέτρια και την Αμερικανίδα πρωταγωνίστρια της ταινίας, που δεν μπόρεσαν να ταξιδέψουν στη Βενετία, να δέχονται το βραβείο τους, εμφανιζόμενες σε βίντεο απευθείας από την Αμερική. «Σας ευχαριστούμε που μας επιτρέψατε να έρθουμε στο φεστιβάλ σας σ’ αυτό τον παράξενο, παράξενο κόσμο και τρόπο», ανάφερε η ΜακΝτόρμαντ, με τους διανομείς της ταινίας να παραλαμβάνουν το βραβείο από την Κέιτ Μπλανσέτ. Η ταινία ήδη προβάλλεται αυτές τις μέρες και στο φεστιβάλ του Τορόντο, ενώ ακολουθούν προβολές σε άλλα γνωστά φεστιβάλ (της Νέας Υόρκης και του Τέλουράιντ).

Στον Ιάπωνα σκηνοθέτη Κιγιόσι Κουροσάβα (γνωστού μας από τις φεστιβαλικές ταινίες «Ταξίδι στην άλλη όχθη» και «Το μυστικό του μαύρου δωματίου») απονεμήθηκε το Αργυρό Λιοντάρι καλύτερης σκηνοθεσίας για την ταινία του «Η γυναίκα ενός κατασκόπου», γύρω από τις περιπέτειες ενός εμπόρου που, λίγο πριν από την έναρξη του Β’ παγκόσμιου πολέμου, ταξιδεύει στη Μαντζουρία, όπου γίνεται μάρτυρας βάρβαρων επεισοδίων. Με τον Μεξικανό Μισέλ Φράνκο να κερδίζει το Αργυρό Λιοντάρι του Μεγάλου Ειδικού Βραβείου της Επιτροπής για την ταινία του «Νέα Τάξη», γύρω από τα αποτελέσματα ενός ιδιαίτερα αιματηρού, βίαιου στρατιωτικού πραξικοπήματος, εμπνευσμένου, όπως ανάφερε ο ίδιος ο σκηνοθέτης από τα κινήματα των «Κίτρινων Γιλέκων», του Occupy Wall Street και Black Lives Matter, τις εξεγέρσεις στο Χονγκ Κονγκ, καθώς και τη γενικότερη κοινωνική διάλυση των τελευταίων χρόνων. Με το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής να απονέμεται στον Ρώσο Αντρέι Κοντσαλόφσκι για την ταινία του «Αγαπητοί σύντροφοι!», που παρουσιάζει το δράμα μιας γυναίκας η οποία αναζητά το χαμένο γιο της, μετά τη σφαγή του Ιουνίου του 1962 (σφαγή που η Ρωσία αναγνώρισε μόλις το 1992), όπου οι Σοβιετικοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ ενάντια στην ειρηνική διαδήλωση των εργατών της πόλης Νοβοτσέρκασκ, σκοτώνοντας 26 και τραυματίζοντας δεκάδες.

Το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας απονεμήθηκε στη Βρετανή ηθοποιό Βανέσα Κέρμπι, πρωταγωνίστρια της ταινίας «Τεμαχισμένη γυναίκα» του Ούγγρου Κορνέλ Μουντρούτσο (την Κέρμπι την είδαμε και σε μια δεύτερη, πολύ καλή ταινία, το The World to Come, που προβλήθηκε στο τμήμα «Ορίζοντες»), γύρω από το δράμα μιας γυναίκας που έχασε το παιδί της στη γέννα. Ενώ το βραβείο ανδρικής ερμηνείας κέρδισε ο Ιταλός Πιερφραντσέσκο Φαμπίνο για την ταινία «Padrenostro», με θέμα την ενηλικίωση και με φόντο την τρομοκρατική επίθεση του 1970. Ενώ, το βραβείο σεναρίου απονεμήθηκε στην ταινία «The Disciple» της Ινδής Τσαϊτάνια Ταμχάνε, πάνω στην κλασική ινδική μουσική. Στον ηθοποιό Ρουχολά Ζαμανί, πρωταγωνιστή της ιρανικής ταινίας «Τα παιδιά του ήλιου» απονεμήθηκε το βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι για τον καλύτερο νέο ηθοποιό. Αναφέρω ακόμη το βραβείο καλύτερης ταινίας στο τμήμα «Ορίζοντες» που επιτροπή με πρόεδρο τη Γαλλίδα σκηνοθέτρια Κλερ Ντενί απένειμε στην ιρανική ταινία «Wasteland» του Αχμάντ Μπαχράμι.

Από τα παράλληλα βραβεία του φετινού φεστιβάλ αναφέρω εκείνο της Fanheart3 καλύτερης τεχνικής να απονέμεται στην ταινία The World to Come της Μόνα Φάστβολντ, με την επιτροπή της Διεθνούς Κριτικής (FIPRESCI) να απονέμει το καλύτερο βραβείο καλύτερης ταινία του διαγωνιστικού τμήματος στην ταινία «The Disciple» της Τσαϊτάνια Ταμχάνε. Τέλος του βραβείο κοινού κέρδισε η ωραία ταινία «200 μέτρα» του Αμίν Ναϊφέχ (για την οποία είχαμε γράψει σε προηγούμενη ανταπόκριση).

Ανάμεσα στις άλλες ταινίες των τελευταίων ημερών που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε, αναφέρω την ιταλική «Ρομαντικός οδηγός σε χαμένους τόπους» της Τζόρτζια Φαρίνα (στο τμήμα «Μέρες των δημιουργών»), «μια ρομαντική περιπέτεια ανάμεσα σ’ έναν άντρα και μια γυναίκα που αναπτύσσεται με παράξενο τρόπο», όπως ανάφερε η σκηνοθέτρια. Πρόκειται για ένα ασυνήθιστο ρόουντ μούβι, όπου ο Μπένο, ένας πενηντάρης, αλκοολικός άντρας, που κινδυνεύει να πεθάνει από κύρωση του ήπατος, και μια νεότερή του, 30χρονη γυναίκα, η Αλέγκρα, με προβλήματα κρίσης πανικού, η οποία γράφει για σε blog για ταξίδια σε τόπους που δεν έχει πάει ποτέ, και για τα οποία πληροφορείται στο διαδίκτυο, δυο γείτονες σε μια πολυκατοικία που μέχρι τότε δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους, αποφασίζουν, για διάφορους λόγους, να κάνουν ένα ταξίδι μαζί, με αυτοκίνητο, σε μέρη ξεχασμένα ή χαμένα, από την Ιταλία μέχρι τη Βρετανία.

Ταξίδι σε εκκλησίες μισοβυθισμένες στο νερό, σε παλιά αρχοντικά/ξενοδοχεία, σε εγκαταλειμμένα εργοστάσια και πάρκα ψυχαγωγίας, με κατάληξη σε μια εγκαταλειμμένη πόλη της Αγγλίας, το Στάνφορντ, που οι Βρετανοί την είχαν εκκενώσει στην περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, και που σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος στρατιωτικής εκπαίδευσης και όπου, μια φορά το χρόνο, στις 30 Απριλίου, οι κάτοικοι που έχουν μεταφερθεί σε γειτονικές πόλεις, μαζεύονται σε μια γιορτή ημέρας μνήμης. Ταξίδι που τους δίνεται η ευκαιρία να γνωριστούν και να ξεπεράσουν τις φοβίες, τα άγχη και τις υπαρξιακές τους κρίσεις, με τον Βρετανό ηθοποιό Κλάιβ Όουέν και την Ιταλίδα Τζσμίν Τρίνκα, να δίνουν εξαιρετικές ερμηνείες.

Στις πολύ καλές ταινίες και «Ο τρυφερός μου ματαντόρ» του Χιλιανού σκηνοθέτη Ροντρίγκο Σεπουλβέδα («Aurora»). Η ταινία, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Πέδρο Λεμεμπέλ, αφηγείται τη σχέση ανάμεσα σ’ ένα αριστερό επαναστάτη, τον Κάρλος, και μια ηλικιωμένη τραβεστί, γνωστή ως «Βασίλισσα της Γωνιάς», στην υπό δικτατορικό καθεστώς Χιλή του Πινοσέτ. Σε μια περίοδο εξεγέρσεων και ωμών, αιματηρών κατασταλτικών επεμβάσεων αστυνομίας και στρατού, κι ενώ στο κέντρο όπου εργάζεται η «Βασίλισσα» εισβάλλει η αστυνομία σκοτώνοντας και μια από τις τραγουδίστριες, η γερασμένη Βασίλισσα γνωρίζεται και ελκύεται από τον αρρενωπό Κάρλο και δέχεται πρότασή του να μεταφέρει στο διαμέρισμά της πακέτα με «βιβλία», που στην πραγματικότητα κρύβουν βόμβες, εκρηκτικές ύλες και όπλα της αντιστασιακής ομάδας στην οποία ανήκει ο Κάρλος.

Η ταινία εστιάζεται στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δυο αυτά πρόσωπα, σχέση που από τη μια μεριά φέρνει στην επιφάνεια τα προβλήματα των τραβεστί σε μια υπερσυντηρητική χώρα («όταν στους αγώνες σας συμπεριλάβετε και τα δικά μας προβλήματα, τότε θα είμαι στην πρώτη σειρά των διαδηλώσεων» θα πει στον Κάρλος η Βασίλισσα, αν και αργότερα αυτό δεν θα την εμποδίσει από του να αρχίσει να παίρνει μέρος στις διαδηλώσεις), και από την άλλη τα προβλήματα του ίδιου του Κάρλος (τη σχέση με τον πατέρα του αλλά και με ένα συμμαθητή του στην εφηβική του ηλικία), που σταδιακά «δένεται» συναισθηματικά με την απρόσμενη σύντροφό του. Με μια κάμερα που παραμένει στα πρόσωπα για να καταγράψει τη ψυχολογική τους κατάσταση και τις λεπτές σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά τους, χωρίς όμως ποτέ να τους απομονώνει από το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον τους, με ένα ωραίο, άνετο ρυθμό και με δυο πολύ καλές ερμηνείες (ιδιαίτερα αξίζει να σημειώσω είναι η πράγματι συναρπαστική ερμηνεία του Αλφρέντο Κάστρο, γνωστού μας από τον «Τόνι Μανέρο», στο ρόλο της γερασμένης Βασίλισσας).