«Σε έναν ανθισμένο χωματόδρομο δίπλα από μια ήσυχη πάροδο…» η Κύπρος στη Μπιενάλε Βενετίας 2024
Στιγμιότυπο από τη φετινή συμμετοχή της Κύπρου στη Μπιενάλε Βενετίας. Φωτ.: Ιστορικός τέχνης δρ Γαβριήλ Κουρέας.
Η χώρα μας εκπροσωπείται από το καλλιτεχνικό ντούο Lower Levant Company και την καλλιτεχνική κολεκτίβα Endrosia στην 60ή Διεθνή Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης – Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας.
Άνοιξε το περίπτερο της Κύπρου στην 60ή Διεθνή Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης – Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας, η οποία έχει ανοίξει τις πόρτες της για το κοινό, το Σάββατο 20 Απριλίου 2024 και θα διαρκέσει μέχρι και τις 24 Νοεμβρίου 2024. Τα εγκαίνια του Κυπριακού περιπτέρου πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024, στις 10.30 το πρωί στην παρουσία της Υφυπουργού Πολιτισμού δρος Βασιλικής Κασσιανίδου.
Η πρόταση της ομάδας φέρει τον τίτλο «Σε έναν ανθισμένο χωματόδρομο δίπλα από μια ήσυχη πάροδο…» (On a wildflower-lined gravel track off a quiet thoroughfare…) και η Κύπρος εκπροσωπείται από το καλλιτεχνικό ντούο Lower Levant Company (Πήτερ Εραμιάν, Emiddio Vasquez), την καλλιτεχνική κολεκτίβα Endrosia (Αλέξανδρος Ξενοφώντος, Ανδρέας Ανδρονίκου, Ντόρις Μαρί Δημητριάδου, Ειρήνη Χένκιν, Μαρίνα Ασσιώτη, Νίκη Χαραλάμπους, Κυριακή Ραφαηλία Τσιρίδου) και τον καλλιτέχνη Haig Aivazian.
Κοινωνικοτεχνικές μορφές του ghosting
Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που δημοσίευσε το υφυπουργείο Πολιτισμού, ο τίτλος της έκθεσης «Σε έναν ανθισμένο χωματόδρομο δίπλα από μια ήσυχη πάροδο…» (On a wildflower-lined gravel track off a quiet thoroughfare…) αρύεται από την πρόταξη άρθρου που δημοσιεύτηκε στη σελίδα του περιοδικού Forbes το 2019, με θέμα συγκαλυμμένη επιχείρηση κατασκοπείας που διεξαγόταν μέσα σε μαύρο βαν, σταθμευμένο σε ένα χωματόδρομο στην παραλιακή πόλη της Λάρνακας. Με το πιο πάνω ως σημείο εισόδου στις ιστορίες μετάδοσης και παρεμβολής που καθιστούν το νησί «μια ήσυχη πάροδο» για μυστικές επιχειρήσεις και υποκλοπές πληροφοριών σε διεθνή κλίμακα, το Κυπριακό Περίπτερο ταυτίζεται με την παραμυθοπλαστική οντότητα ενός πρακτορείου ονόματι Forever Informed, τόσο ως γεωγραφική διεύθυνση όσο και ως εικονική παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Blockquote
«…ένα μαύρο βαν, σταθμευμένο, σκανάρει προσωπικές συσκευές στον περίγυρό του για να στείλει μια μικρογραφία-thumbnail από τον λογαριασμό ατόμου που έχει αποβιώσει πρόσφατα. Το thumbnail με τη λεζάντα «OMG! Have you seen this?!» καταλήγει σε τρεις ανυποψίαστες επαφές τ@ νεκρ@ αποστολέα. Αν και κάπως δύσπιστα, η πρώτη επαφή τσιμπάει το δόλωμα και πατάει κλικ στο λινκ. Η δεύτερη επαφή δεν βλέπει την ειδοποίηση, καθώς βυθίζεται σε μια θάλασσα πληροφοριών και καταλήγει στον πυθμένα της, μαζί με άλλα ψηφιακά απολειφάδια. Η τρίτη επαφή – που δεν διατηρούσε πλέον φιλίες με τ@ν «αποστολέα» και επομένως δεν γνώριζε για τον θάνατό τ@ – βλέπει μεν το μήνυμα αλλά επιλέγει να μην απαντήσει· ουσιαστικά, τ@ κάνει ghosting. [...] Κάπως έτσι πάει και η ιστορία μας, αντηχώντας το εξής ερώτημα: Σε ποια πλευρά της οθόνης» βρίσκεται το φάντασμα;»
Με αφορμή αυτό το φαινομενικά αθώο αφήγημα και μέσα από πολυεπίπεδα μυθοπλαστικά εγχειρήματα, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες παρακάμπτουν τις προκαταλήψεις γύρω από την προέλευση των φαντασμάτων για να ασχοληθούν με τις σύγχρονες κοινωνικοτεχνικές και υλικές μορφές του ghosting, ή αλλιώς της φασματοποίησης. Ως υποκινητές της κοινωνικής μνήμης, προστίθεται, τα φαντάσματα επιμένουν στις ιστορικές εκκρεμότητες, τις ξαναγράφουν μέχρις ότου να δικαιωθούν. Μέσα από αυτήν ακριβώς τη συρροή στοιχειωμένης και ιστορικής μνήμης, η έκθεση του Κυπριακού Περιπτέρου εστιάζει στην εγγύτητα της Κύπρου με τη Μέση Ανατολή, αφεαυτής εργοστάσιο φαντασμάτων, για να επανεξετάσει τον προσανατολισμό του νησιού σε σχέση με τον Λεβάντε.
Μέσα από τέσσερις αλληλένδετους χώρους, η έκθεση δημιουργεί μια πύλη προς τις ιστορίες, τα αφηγήματα και τους μύθους που επικάθονται στις νέες μεθόδους επικοινωνίας, υπολογιστικές συλλογιστικές και οικονομίες πλατφόρμας, καθώς όλες τους παράγουν τις δικές τους φασματικές μορφές. Πέραν του τι στοιχειώνει έναν τέτοιο κόσμο, το έργο προτείνει το ghosting ως μια παράδοξη πράξη υπαναχώρησης και επιμονής.
