Συνέντευξη στον Λουκιανό Λυρίτσα

Η ποιήτρια/περφόρμερ Mari Laaksonen βρίσκεται στην Κύπρο για να συμμετάσχει στο 1^ο Διεθνές Poetry Slam, που ξεκινά αύριο στη Λευκωσία και θα ολοκληρωθεί την Τρίτη στο Ίδρυμα ARTος

Η Mari Laaksonen είναι Φινλανδή ποιήτρια/performer. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές (2013, 2016) και τα τελευταία χρόνια εκτελεί performances είτε στη Φινλανδία είτε στην κεντρική Ευρώπη. Αυτή την περίοδο ετοιμάζει μια ηχητική ποιητική συλλογή και ένα παραμύθι για ενήλικους.

Η ποίησή μου επιχειρεί να θέσει τα ερωτήματα. Πράγματι, ερωτήματα γύρω από τη λογική, τη γνώση, την πραγματικότητα, είναι κεντρικά στη δουλειά μου. Πιστεύω ότι με κάποιον τρόπο το έργο μου είναι μια προσπάθεια διερώτησης για τη βάση της ίδιας της γνώσης. Πάντως δεν είναι πρόθεσή μου να δώσω απαντήσεις. Στα ποιήματά μου ακόμα και όταν δίδονται κάποιες απαντήσεις, συνήθως αναιρούνται αμέσως μετά.

 Αυτά τα ερωτήματα θα τεθούν στον διαγωνισμό;

Στον διαγωνισμό θα παρουσιάσω δύο ποιήματα τα οποία στην ουσία είναι μια απόπειρα ανάλυσης του προβλήματος, ή καλύτερα της σύγκρουσης ανάμεσα στην κοινή και την ιδιωτική γνώση και πραγματικότητα. Τα ποιήματα αυτά είναι «Το να πιστεύεις στον χρόνο» και «Η τραγωδία ενός μάγου».

 Τι σημαίνει το να πιστεύει κανείς στον χρόνο και ποια είναι η τραγωδία ενός μάγου;

Το να πιστεύει κανείς στον χρόνο σημαίνει το να είσαι κοινωνός μιας συλλογικής πίστης. Ο χρόνος είναι μια μεταφορά για τις ιδέες που μοιράζεται μια κοινωνία για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Τι γίνεται όμως όταν αδυνατούμε να συμμετέχουμε σε αυτή την κοινή πίστη; Αυτό που υποθέτω ότι προσπαθεί να πει το ποίημα είναι ότι κανείς μπορεί να έχει πρόσβαση στα πράγματα και μέσω της εντύπωσης και μέσω του συναισθήματος. Μπορεί κανείς να ακούσει έναν ήχο χωρίς να υπάρχει ο πομπός που τον εκπέμπει.

Η τραγωδία του μάγου για εμένα είναι μια προσπάθεια ανάλυσης της καλλιτεχνικής διαδικασίας. Οι ιδέες ενός μάγου δεν υπακούν στο πλέγμα πίστης στο οποίο συμμετέχει το κοινό. Και άρα είναι κάτι τρελό. Όπως και ο μάγος έτσι και ο καλλιτέχνης ωστόσο είναι υποχρεωμένος να εμπιστευτεί την προσωπική εντύπωση και την προσωπική ιδέα. Να υιοθετήσει την τρέλα. Και αυτό δημιουργεί έναν κίνδυνο. Τον κίνδυνο κάποιος να μείνει προσκολλημένος σε αυτή την τρέλα. Στο ποίημα ο ήρωας είναι προσκολλημένος στο δημιούργημά του και μόνο μέσω του άλλου θα καταφέρει να βρει την έξοδο από το δωμάτιο που ο ίδιος δημιούργησε.

 Οι απαντήσεις σου με υποχρεώνουν να σε ρωτήσω για τη σχέση της ποίησής σου με το φιλοσοφικό ρεύμα που, για χάρη συνεννόησης, ονομάζουμε μεταμοντερνισμό.

Ξεκάθαρα η δουλειά μου έχει επηρεαστεί από τους φιλοσόφους που ασχολήθηκαν με τη γλώσσα. Η μεγαλύτερή μου επιρροή είναι τα πρώτα κείμενα του Φρίντριχ Νίτσε και φυσικά το έργο του Γάλλου φιλόσοφου Ζακ Ντεριντά.

 Τέλος θα ήθελα να ζητήσω τη γνώμη σου για την κριτική που ασκείται σε διαγωνισμούς ποίησης όπως ο διαγωνισμός slam.

Πιστεύω πως τέτοιου τύπου διαγωνισμοί ποίησης συνεισφέρουν στο να φέρνουν κοντά το κοινό με την ποίηση. Επίσης θεωρώ πως η δομή του διαγωνισμού, και το γεγονός ότι όλοι μπορούν να συμμετέχουν στην κριτική που ασκείται, είναι αρκετά δημοκρατική. Με την έννοια ότι ο καθένας μπορεί να συμμετέχει και να πάρει τη θέση μέσω της κριτικής του που παλαιότερα ανήκε μόνο σε συγκεκριμένους θεσμούς ή στους ούτω καλούμενους ειδικούς. Για εμένα είναι δείγμα δημοκρατίας το ότι η αξιολόγηση ενός ποιήματος περνά στο κοινό. Από την άλλη αναγνωρίζω ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος η ποίηση να κατευθυνθεί σε πιο εύπεπτα για το κοινό μονοπάτια ή ακόμα και να αναλάβει χρέη διασκεδαστή του κοινού. Κάτι που θεωρώ επίσης αρνητικό σε τέτοιου είδους διαγωνισμούς είναι το γεγονός ότι η αξιολόγηση γίνεται με βαθμολογία, κάτι που σημαίνει ότι ο καλλιτέχνης δεν ανατροφοδοτείται με σχόλια που δυνητικά θα μπορούσαν να τον βελτιώσουν.

+ Η Mari Laaksonen συμμετέχει μαζί με άλλους πέντε ποιητές-περφόρμερ από την Αυστρία, την Ισπανία, τη Σουηδία, την Ελλάδα και τη Γερμανία στο 1^ο Διεθνές Poetry Slam αύριο και την Τρίτη στο Ίδρυμα ARTος, στις 20:00 [άφιξη στις 19:30]. Το Poetry Slam θα έχει διαγωνιστικό χαρακτήρα με ειδική κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους Ανδρέα Αραούζο [ηθοποιός, σκηνοθέτης], Αλεξάνδρα Γαλανού [ποιήτρια], Κώστα Κακογιάννη [μουσικοσυνθέτης], Αχιλλέα Κεντώνη [εικαστικός καλλιτέχνης] και Sami Οzuslu [δημοσιογράφος]. Πληροφορίες τηλ. 22445455.