Πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι συναντήθηκαν για το αποτέλεσμα της παράστασης Desmotes που θα δούμε την ερχόμενη Πέμπτη, 7 Σεπτεμβρίου, στην αυλή του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου [ΠΙΤΚ], στη Λευκωσία. Ένας από αυτούς είναι ο Ανδρέας Παπαπέτρου, ο οποίος έχει τη γενική καλλιτεχνική επιμέλεια της παράστασης, ενώ υπογράφει και τη σύνθεση της μουσικής, ενός από τα τρία στοιχεία που συναποτελούν την πολυμεσική αυτή παραγωγή [χορός και βιντεοπροβολή συμπληρώνουν το όλον]. Για τo περί τίνος πρόκειται, εξηγεί ο ίδιος απαντώντας στις ερωτήσεις που ακολουθούν:
Τι παρουσιάζεις στο Desmotes;
Στο υπαίθριο αμφιθέατρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, οι θεατές θα αντικρίσουν μια χορεύτρια παγιδευμένη μέσα σε ένα τεράστιο άσπρο φόρεμα που απλώνεται πάνω στις κατασκευές του προαυλίου και γίνεται μέρος του σκηνικού. Εκεί θα ακούσουν ένα συνδυασμό ήχων από τρεις μουσικούς επί σκηνής και προηχογραφημένο υλικό. Το φόρεμα θα περιβάλλει τη χορεύτρια και τους μουσικούς. Πάνω στα πέπλα του θα προβάλλονται διαρκώς μεταβαλλόμενα σχήματα βασισμένα σε γεωμετρικά μοτίβα από τις συλλογές του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου.
Συγκεκριμένα, η ιδέα για την παράσταση προέκυψε μετά από επίσκεψη στις συλλογές του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, κι έτσι χρησιμοποιούμε αναφορές σε ορισμένα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτές, ούτως ώστε η δημιουργία μας να είναι ένας γόνιμος διάλογος με το παρελθόν.
Ποια εκθέματα από τις συλλογές του Πολιτιστικού Ιδρύματος και ποιοι μύθοι ενέπνευσαν αυτή τη δουλειά;
Το οπτικό υλικό που θα προβάλλεται πάνω στο σκηνικό και στο φόρεμα της χορεύτριας χρησιμοποιεί απεικονίσεις και γεωμετρικά μοτίβα που βρίσκονται στα εκθέματα της αρχαιολογικής συλλογής Γεωργίου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη: Ένας ταύρος από ένα πολύ σπάνιο μυκηναϊκό κρατήρα, ρόμβοι, ανθέμια και τεθλασμένες από σανιδόσχημα ειδώλια συνθέτουν μεταξύ άλλων την οπτική του γλώσσα.
Ωστόσο, καθώς οι συλλογές του Πολιτιστικού Ιδρύματος εκτείνονται θεματολογικά σε διάφορες ιστορικές περιόδους του νησιού και περιέχουν απεικονίσεις από πολλές μυθικές μορφές, η παράσταση χρησιμοποιεί διάφορους αρχαίους μύθους ως αφετηρία για τη δημιουργία της εικαστικής της διάστασης, της κινησιολογικής παλέτας του χορού και του ηχητικού κόσμου της μουσικής της. Αυτοί είναι μύθοι για διάφορους "δεσμώτες", όπως η θυσία του Προμηθέα, η τιμωρία της Αντιγόνης, η αιχμαλωσία της Περσεφόνης και η σωτηρία της Ανδρομέδας.
Ο Ανδρέας Παπαπέτρου | Φωτογραφία:Ελένη Παπαδοπούλου
Με ποιο τρόπο αφηγείσαι τους μύθους σε αυτή την παράσταση;
Στα πλαίσια της παράστασής μας δεν έχουμε σκοπό να διδάξουμε αυτούσιες τις ιστορίες των μύθων, ούτε να τους αποδώσουμε κυριολεκτικά. Παίρνουμε στοιχεία που μας εμπνέουν από διάφορους μύθους -διαθλασμένα μέσω ήχου, κίνησης και εικόνας- και τα μεταφράζουμε σε κάτι καινούργιο. Έτσι η "αφήγησή" μας είναι ένα κράμα πολλών μύθων, δομημένο πάνω στην αρχετυπική μορφή του δεσμώτη που βιώνει τα δεσμά του ως θυσία, ως τιμωρία, ως μέσο λύτρωσης και γενεσιουργό πράξη. Η παράσταση ουσιαστικά εστιάζει στην πράξη της υπερνίκησης αυτών των εμποδίων.
Πού και πώς συναντώνται εκθέματα και μύθοι;
Στα εκθέματα των συλλογών του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου αποτυπώνονται ορισμένες ιδέες που αποτέλεσαν την αφετηρία για τις καλλιτεχνικές μας προτάσεις. Ανάμεσα στην εικονογραφική τους θεματολογία συναντά κανείς απεικονίσεις διαφόρων μυθολογικών μορφών και βασιλιάδων του μακρινού παρελθόντος. Όπως οι μύθοι αποτελούν την άυλη μας κληρονομιά, αντίστοιχα αυτές οι απεικονίσεις είναι τα απτά ίχνη του παρελθόντος μας. Τέμνονται λόγω κοινής θεματολογίας και πάνω σε αυτή χτίζουμε την παράστασή μας.
Από το Sounding Museum για το οποίο συνεργάστηκες τον περασμένο Μάη με το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου, υπάρχει κάποια συνάφεια με το Desmotes που παρουσιάζεις σήμερα;
Δεν θα το έλεγα. Το Sounding Museum ήταν μια ειδικά διαμορφωμένη παράσταση για τους εξωτερικούς και τους εσωτερικούς χώρους του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου, στο οποίο οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να περιπλανιούνται στον χώρο μαζί με τους μουσικούς, σαν να βρίσκονταν σε "γκαλερί ήχων" παράλληλα με την παρουσία τους στον μουσειακό χώρο. Στους Desmotes δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς οι θεατές θα κάθονται στις κερκίδες του υπαίθριου αμφιθεάτρου κατά τη διάρκεια της παράστασης. Οι Desmotes είναι μια πιο συμβατική παράσταση που ωστόσο δομείται με βάση έναν ενδιαφέροντα συνδυασμό εικόνας, χορού και μουσικής.
Μύθοι και μοτίβα: Η παράσταση χρησιμοποιεί διάφορους αρχαίους μύθους ως αφετηρία για τη δημιουργία της εικαστικής της διάστασης, της κινησιολογικής παλέτας του χορού και του ηχητικού κόσμου της μουσικής της
Πώς λειτουργεί η μουσική στο Desmotes;
Η μουσική λειτουργεί ως σχόλιο που πλαισιώνει τη σκηνική δράση. Περίπου όπως η ομάδα του χορού στην αρχαία ελληνική τραγωδία, οι μουσικοί βρίσκονται επί σκηνής αλλά λειτουργούν ως μεσάζοντες μεταξύ του κόσμου της σκηνής και του κόσμου των θεατών. Ακολουθούν τον παλμό των χειρονομιών της χορεύτριας και αυτή αντίστοιχα "μεταφράζει" τους φθόγγους τους σε κινήσεις. Έτσι, μουσική και χορός λειτουργούν συμβιωτικά, σαν επέκταση το ένα του άλλου.
Ουσιαστικά, στους Desmotes χειρίζομαι τη μουσική ως αφηγηματικό εργαλείο που αντικατοπτρίζει τις διάφορες φάσεις της παράστασης, τονίζοντας τη μυστηριακή ατμόσφαιρα που αρμόζει στο τελετουργικό της μετάβασης από τα δεσμά στην ελευθερία.
Μίλησέ μας για το τεράστιο φόρεμα της χορεύτριας. Ποιος είναι ο συμβολισμός πίσω από αυτό;
Η παράσταση ξεκινά με τη χορεύτρια και τους μουσικούς πίσω από ένα μεγάλο πέπλο πάνω στο οποίο προβάλλονται διαρκώς μεταβαλλόμενα σχήματα. Στη συνέχεια αυτά παραμορφώνονται από τις κινήσεις της χορεύτριας πίσω από αυτό.
Το πέπλο οριοθετεί το νοητό σύνορο που χωρίζει δυο διαφορετικούς κόσμους, όπως των ελεύθερων και των φυλακισμένων ή της παράστασης και των θεατών. Μοιάζει ταυτόχρονα με σάβανο και με νυφικό βέλο, κι έτσι η χορεύτρια γίνεται μια άλλη Ευρυδίκη που περνώντας το μπαινοβγαίνει στον Άδη.
Αρχικά βρίσκεται ακίνητη και παγιδευμένη -δεσμώτης- μέσα στο φόρεμά της, σαν μέσα σε γιγάντιο ιστό αράχνης. Καθώς κινείται ολοένα και πιο έντονα, σαν πεταλούδα που παλεύει να γεννηθεί μέσα από το κουκούλι της, με τον χορό της "καταστρέφει" σταδιακά το φόρεμά της και έτσι απελευθερώνεται από τα δεσμά του.
+ Οι συντελεστές της παράστασης είναι:
Σύνθεση μουσικής / καλλιτεχνική επιμέλεια: Ανδρέας Παπαπέτρου
Χορογραφία / χορός: Elisabeth Schilling
Σκηνογραφία / κουστούμια: Ρέα Ολυμπίου
Video Art: Χρίστος Συμεωνίδης
Μουσικοί: Παυλίνα Κωνσταντοπούλου [φωνή], Μαρία Γεροσίμου [άρπα], Μαρία Κραμβή [κρουστά], Ανδρέας Παπαπέτρου [ηλεκτρονικά]
Η παράσταση θα δοθεί την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2017 στις 21:00 στην αυλή του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου [Φανερωμένη 86-90, παλιά Λευκωσία]. Είσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 22128157. To ίδιο βράδυ τα μουσεία και οι εκθέσεις του Πολιτιστικού Ιδρύματος θα είναι ανοικτά μέχρι τα μεσάνυκτα.
