Το φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες Κύπρος που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα σε Λεμεσό και Λευκωσία κλείνει φέτος τα 20 χρόνια. Με αυτή την αφορμή ζητήσαμε από τους τρεις καλλιτεχνικούς διευθυντές του φεστιβάλ, Τώνια Μισιαλή, Δρ. Κώστα Κωνσταντινίδη και Μάριο Στυλιανού να μοιραστούν την άποψη τους για την εξέλιξη του Κυπριακού Κινηματογράφου καθόλη την πορεία του φεστιβάλ.Ως προς τη θεματολογία, τις επιρροές την ποιότητα παραγωγής και την αποδοχή του απο το Κυπριακό και διεθνές κοινό. Όπως επίσης και το μέλλον του.Θα βλέπουμε Κυπριακές ταινίες σε πλατφόρμες στρίμινγκ;

Τώνια Μισιαλή

Τα τελευταία χρόνια θεωρώ ότι ο Κυπριακός κινηματογράφος έχει πάρει τα πάνω του, βραβεύεται γενικά σε διεθνή φεστιβάλ ανα το παγκόσμιο.Υπάρχει μια προβολή του Κυπριακού κινηματογράφου.Όσο αφορά τις επιρροές, ξεφύγαμε από ότι παλαιότερα που η θεματολογία είχε να κάνει με το κυπριακό πρόβλημα.Σίγουρα μιλάμε περισσότερο για πιο κοινωνικά θέματα. Η ποιότητα είναι σίγουρα ψηλή έχουν αξία παραγωγής οι ταινίες μας και αυτό σίγουρα έχει να κάνει και με τον προϋπολογισμό των ταινιών.Το κονδύλι που προσφέρει το κράτος που σίγουρα έχει αυξηθεί πάρα πριν 20 χρόνια , παρόλα αυτά πάλι είμαστε σε χαμηλά επίπεδα, έχουμε πολύ μέλλον, οι παραγωγές θα είναι ακόμη καλύτερες αν υπάρχουν περισσότερα χρήματα.

Θεωρώ ότι τα τελευταία ο κύπριος θεατής έμαθε πλέον ότι υπάρχουν κυπριακές ταινίες. Δεν ήταν τόσο ευρέως γνωστός πριν 20 χρόνια, σήμερα θεωρώ υπάρχει ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον προς το arthouse cinema και σε αυτό βοήθησε το φεστιβάλ σίγουρα.Ο κόσμος εκπαιδεύτικε σιγά σιγά να βλέπει αυτό το είδος ταινιών και με αυτό τον τρόπο μαθαίνει τον κυπριακό κινηματογράφο.Όσο αφορά το διεθνές κοινό ο Κυπριακός κινηματογράφος είναι αποδεκτός και βραβευεται σε διεθνή φεστιβάλ με μεγάλο αριθμό θεατών, στο Καρλοβι Βάρυ για παράδειγμα, εάν η ταινία σου επιλεγεί στο διαγωνιστικό τμήμα , ο αριθμός των θεατών μπορεί να φτάσει τα 500 με 600 άτομα. Υπάρχει προβολή των κυπριακών ταινιών στο εξωτερικό και τις αγκαλιάζουν.

Έχουμε πολλούς νέους σκηνοθέτες που θεωρώ αποτελούν το νέο κύμα του κυπριακού κινηματογράφου και υπάρχει πάρα πολύ μέλλον.Θεωρώ ότι με τα χρόνια θα ανεβαίνουμε σκαλιά και θα γίνει ακόμα πιο αποδεκτός και από το κυπριακό και από το διεθνές κοινό. Όσο αφορά τις πλατφόρμες streaming, δεν το θεωρώ κακό, σίγουρα είναι ένας τρόπος προβολής των ταινιών.Την στιγμή που λόγο κόβιντ η διανομή στις αίθουσες κινηματογράφων γίνεται ακόμα πιο δύσκολη, ενώ ήταν ήδη δύσκολο. Ο κόσμος έμαθε να μπαίνει στις πλατφόρμες και να βλέπει ταινίες, μπορεί να τις δει ανα πάσα στιγμή.Υπάρχει εύκολη πρόσβαση αν και σίγουρα δεν είναι το ίδιο με τη μεγάλη οθόνη.

Δρ. Κώστας Κωνσταντινίδης

Ο κυπριακός κινηματογράφος σταδιακά απομακρύνθηκε από την σχεδόν αποκλειστική ενασχόλησή του με τα γεγονότα που οδήγησαν στη διαίρεση του νησιού, κάτι το οποίο έχει επιτρέψει στους δημιουργούς να διερευνήσουν και να αξιοποιήσουν διεθνείς συνεργασίες βάσει ιστοριών με επίκεντρο κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας, που συνάμα μπορούν να προσελκύσουν ένα διεθνές κοινό. Επομένως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εξωστρέφεια και μια πιο συστηματική επιδίωξη υλοποίησης κινηματογραφικών έργων βάσει του μοντέλου της συμπαραγωγής με χρηματοδότες/παραγωγούς άλλων χωρών. Αυτό το μοντέλο έχει βοηθήσει τους δημιουργούς να ωριμάσουν καλλιτεχνικά, αλλά και να κατανοήσουν εις βάθος την προεργασία που απαιτείται ούτως ώστε η πορεία μιας ταινίας στον φεστιβαλικό χώρο να είναι επιτυχής. Τα θετικά αποτελέσματα από αυτή την αρχικά διστακτική στροφή, λόγω και της περιορισμένης κρατικής χρηματοδότησης, προς το μοντέλο των συμπαραγωγών είναι πλέον εμφανή καθώς η συμμετοχή προτάσεων από την Κύπρο στο πλαίσιο σημαντικών διοργανώσεων που προωθούν συνεργασίες και προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες είναι συχνότερη. Εξού και η προσπάθεια ενίσχυσης της κινητικότητας αξιόλογων κυπριακών προτάσεων με τη σύσταση του DOT.on.the.map Industry Days, δηλαδή του τμήματος του φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες Κύπρος, το οποίο απευθύνεται αποκλειστικά σε επαγγελματίες του χώρου. Στόχος του DOT είναι η προώθηση συνεργειών μεταξύ χωρών που προέρχονται από τον γεωγραφικό χώρο της μεσογείου, αλλά και η επαφή των ανθρώπων του εγχώριου σινεμά με διαδικασίες οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το προαναφερόμενο μοντέλο υλοποίησης ταινιών, όπως η δικτύωση, η παρουσίαση προτάσεων και η συνεχής επιμόρφωση. Οι κυπριακές ταινίες έχουν παρουσία σε μεγάλα διεθνή φεστιβάλ και έχουν αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις. Επιπροσθέτως, δύο διεθνή φεστιβάλ, συγκεκριμένα το Raindance του Λονδίνου και to Cinema South του Ισραήλ, παρουσίασαν ειδικά αφιερώματα στο πρόσφατο κυπριακό σινεμά την χρονιά που πέρασε. Η παρουσία της Κύπρου στο κέντρο των εξελίξεων δεν είναι ένα απομακρυσμένο σενάριο, είναι γεγονός, αυτό που παραμένει απογοητευτικό όμως είναι η απουσία πρόθεσης για περαιτέρω κρατική στήριξη, κάτι το οποίο είναι αναγκαίο ούτως ώστε να διατηρηθεί μια σταθερή πορεία.

Μάριος Στυλιανού

Ο Κυπριακός κινηματογράφος έκανε πολύ μεγάλα βήματα βελτίωσης την τελευταία 20ετία και ειδικότερα θα έλεγα τα τελευταία 6-7 χρόνια παρ’ όλες τις δυσκολίες που προέκυψαν τα τελευταία 2 χρόνια λόγω της Πανδημίας. Αυτό επιβεβαιώνεται από τις κινηματογραφικές παραγωγές Κυπρίων Σκηνοθετών που είδαμε αυτή την περίοδο. Ταινίες με επιτυχία όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και με διακρίσεις σε Φεστιβάλ σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό οφείλεται αφενός στην παρουσία όλο και περισσότερων ταλαντούχων παιδιών που σπούδασαν κινηματογράφο, αφετέρου στην εξέλιξη της ψηφιακής τεχνολογίας που είναι κατά πολύ πιο προσβάσιμη από την τεχνολογία του παραδοσιακού κινηματογραφικού 35mm η16mm φίλμ. Χωρίς να υποτιμώ παλαιότερης γενιάς Κύπριους Σκηνοθέτες που αυτοί ουσιαστικά άνοιξαν τον δρόμο στους νεότερους και τους χρωστάμε μεγάλη ευγνωμοσύνη, μάλιστα κάτω από πολύ πιο δύσκολες συνθήκες.

Ο Κυπριακός κινηματογράφος μοιάζει πλέον περισσότερο με τον Ευρωπαϊκό με μια πιο μοντέρνα σκηνοθετική προσέγγιση και με πιο σύγχρονους τρόπους κινηματογράφησης . Θα συναντήσουμε δηλαδή πολλές φορές τη κάμερα να κινείται ελεύθερα στο χέρι και να ακολουθεί τους πρωταγωνιστές και όχι να είναι τόσο στατική από τριπόδι, το φως να είναι πιο ρεαλιστικό, το μοντάζ πολύ διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει. Όλα κινούνται πιο γρήγορα όπως κινείται και ο κόσμος μας σήμερα.

Η θεματολογία άλλαξε επίσης. Τα σενάρια καταπιάνονται περισσότερο με κοινωνικά θέματα και προσφέρουν την δυνατότητα προβληματισμού στους θεατές. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι πάντα μια ταινία δράμα , μπορεί και μέσα από κωμωδίες να περάσουν αυτά τα μηνύματα, ακόμη και μέσα από μαύρες κωμωδίες. Αυτό συνδέεται και πάλιν με τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας.

Η ποιότητα παραγωγής έχει επίσης βελτιωθεί και δεν έχει να ζηλέψει πολύ από την ποιότητα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Έχουμε φυσικά ακόμη πολύ δρόμο και υπάρχει μεγάλη ανάγκη να εκπαιδευτεί κόσμος σε διάφορους τομείς μιας κινηματογραφικής παραγωγής. Υπάρχει ακόμη μεγάλη έλλειψη σε αριθμό εξειδικευμένου προσωπικού και αυτό πρέπει να βελτιωθεί άμεσα με εκπαίδευση και σεμινάρια από επαγγελματίες από το εξωτερικό.

Φυσικά λόγω των πολλών συμπαραγωγών που γίνονται τα τελευταία χρόνια με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες δόθηκε η δυνατότητα στου Κύπριους επαγγελματίες του χώρου να εργαστούν και να συνεργαστούν με άλλους συναδέλφους τους με περισσότερες εμπειρίες από το εξωτερικό. Επίσης αρκετές εταιρείες παραγωγής στη Κύπρο προσφέρουν υπηρεσίες σε εταιρείες που έρχονται από το εξωτερικό για να κάνουν γυρίσματα στη Κύπρο , γεγονός που προσφέρει και πάλιν τη δυνατότητα σε Κύπριους να δουλέψουν με ομάδες από το εξωτερικό και να αποκτήσουν περισσότερη εμπειρία.

Το Κυπριακό κοινό κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ μας υποστηρίζει θερμά τις Κυπριακές ταινίεςΟι αίθουσες του ΡΙΑΛΤΟ και του ΖΗΝΑ Palace είναι πάντα γεμάτες κατά τη διάρκεια των προβολών αυτών. Φέτος έχουμε στο Φεστιβάλ 4 ταινίες Κυπρίων σκηνοθετών που είναι ένα ιδιαίτερα ευχάριστο γεγονός. Η αλήθεια είναι ότι όταν οι ταινίες αυτές προβληθούν στη συνέχεισε αίθουσες εμπορικών κινηματογράφων δεν έχουν και τόσο μεγάλη προσέλευση θεατών. Αυτό πιστεύω οφείλεται στο γεγονός ότι η "έξοδος στους κινηματογράφους" είναι πιο συνυφασμένη με πιο εμπορικές ταινίες.

Οι πλατφόρμες streaming είναι ο νέος τρόπος ζωής που ευνοήθηκε και λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλές μεγάλες ταινίες και μεγάλοι σκηνοθέτες χρηματοδοτήθηκαν από τέτοιες πλατφόρμες και δημιούργησαν μεγάλες επιτυχίες. Δεν είναι εμπόδιο στην εξέλιξη του κινηματογράφου, δεν είναι φυσικά τόσο υπέρ του πιο “ψαγμένου” σεναρίου αλλά του πιο εμπορικού. Πιστεύω ότι ο κάθε σκηνοθέτης θα ήθελε να καταλήξει η ταινία του σε διανομή μέσω μιας πετυχημένης πλατφόρμας και να έχει έτσι πρόσβαση η ταινία του σε ένα παγκόσμιο κοινό. Φυσικά η εμπειρία μέσα σε μια κινηματογραφική αίθουσα παραμένει ανεπανάληπτη και ποτέ δεν θα μπορέσει να αντικατασταθεί με μια εμπειρία στο σπίτι, ούτε με το καλύτερο home cinema system.