Εικοσιένα χρόνια μετά τη συναυλία του Gruppo Musicale Greco Salentino “Asteria” και τη συγκλονιστική διάλεξη του σπουδαίου μελετητή της γκρεκάνικης γλώσσας, καθηγητή Rocco Aprile (1929-2014), με θέμα την ελληνική διάλεκτο της Κάτω Ιταλίας σε σύγκριση με την κυπριακή διάλεκτο, το Πολιτιστικό Φεστιβάλ του Πανεπιστημίου Κύπρου φιλοξένησε την Τρίτη, 5 Οκτωβρίου 2021, μια από τις πιο εμβληματικές καλλιτεχνικές μορφές της Κάτω Ιταλίας. Την εξαιρετική ερμηνεύτρια Maria Mazzotta, που θεωρείται διεθνώς μία από τις πιο ξεχωριστές φωνές στον χώρο της world music στην Ευρώπη.

Και όπως ήταν αναμενόμενο, οι προσδοκίες για τη συναυλία της ήταν μεγάλες. Ωστόσο, με το πρώτο κιόλας τραγούδι — μια αισθαντική μπαλάντα από το Σαλέντο, τη γενέτειρά της — η Maria ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Αμέσως έγινε σαφές ότι είχαμε μπροστά μας μιαν από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις καλλιτέχνη που κουβαλάει τη μουσική της γενέθλιας γης μέσα σε όλο της το είναι, την επεξεργάζεται μέσα από την καρδιά και την ψυχή της και όταν το φορτίο της μακραίωνης παράδοσης γίνεται αβάσταχτο για το μικροκαμωμένο σώμα της, του δίνει μια λυτρωτική έξοδο μέσα από τη φωνή της. Μια φωνή πελώρια, γεμάτη πάθος και συναίσθημα που άλλοτε χάιδευε σαν τρυφερό νανούρισμα, άλλοτε αγρίευε και έμοιαζε κραυγή θηρίου.

Οι εικόνες που ζωγράφιζε με τα τραγούδια της η Maria Mazzotta παρέπεμπαν τόσο παραστατικά στο φυσικό τοπίο της Κάτω Ιταλίας —εκείνη τη βραχώδη, απόκρημνη και σκληρή στεριά, η οποία τελειώνει απότομα στην απέραντη γαλήνη του Τυρρηνικού — ώστε να αναρωτιέται κανείς πώς κατορθώνει η φύση να καθορίζει ακόμα και τη μουσική των ανθρώπων που την κατοικούν. Αβίαστα προέκυπτε και η σύγκριση με το φυσικό τοπίο και τη μουσική παράδοση της Κύπρου και της Κρήτης. Ειδικά το "Pentedattilo", ένα χαρακτηριστικό χωριό της Ελληνόφωνης Καλαβρίας που, έχοντας ως φόντο πέντε τεράστιους βράχους, αβίαστα ανακαλεί τον τουρκοκρατούμενο σήμερα Πενταδάκτυλο. Και ίσως ακόμη να μην είναι τυχαίο ότι σε ορισμένα σημεία, ειδικά στο συγκλονιστικό τραγούδι "Amoreamaro", συνθεμένο από την ίδια, η Maria Mazzotta είχε κάτι από την ενέργεια και την ορμή του Ψαραντώνη.



Maria Mazzotta

Maria Mazzotta και Σαβίνα Γιάννατου

Antonino De Luca



Καθοριστικό ρόλο για την έντονη εντύπωση που δημιούργησε η υπέροχη αυτή συναυλία έπαιξε και η σύμπραξη του Antonino De Luca — ένας βιρτουόζος στο ακορντεόν ο οποίος όχι απλά συνόδευε τις ερμηνείες της Maria, αλλά αναμετριόταν επί ίσοις όροις με τη δύναμη της φωνής της, συμπορευόταν, διαλογιζόταν, υποχωρούσε όταν έπρεπε.

Πραγματικό δώρο για όσους τυχερούς παραβρέθηκαν στη συναυλία ήταν και η φιλική συμμετοχή της μοναδικής και αδευτέρωτης Σαβίνας Γιαννάτου και του πολυτάλαντου Κώστα Βόμβολου μέσα από την οποία αναδείχθηκε ακόμα πιο έντονα η σύγκλιση ανάμεσα στη μουσική παράδοση της σύγχρονης Ελλάδας και τα παραδοσιακά τραγούδια της Κάτω Ιταλίας, στα οποία ζει ακόμα το πνεύμα της Magna Graecia.

Αυτό εξάλλου ήταν και το σκεπτικό της συναυλίας, που ήταν ενταγμένη στην τετραλογία που ετοίμασε το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου για να γιορτάσει τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.