Το Φεστιβάλ, που ιδρύθηκε το 1947 από τον σκηνοθέτη Ζαν Βιλάρ, αποσκοπεί στη διάδοση της τέχνης και την ανάδειξη σύγχρονων φωνών. Περιλαμβάνει το επίσημο πρόγραμμα ("In") με καταξιωμένες διεθνείς παραγωγές, καθώς και το παράλληλο πρόγραμμα ("Off"), στο οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες ανεξάρτητες ομάδες. Η Αβινιόν δεν αποτελεί απλώς τόπο παραστάσεων, αλλά έναν ζωντανό χώρο πολιτιστικής ανταλλαγής, δημιουργικού διαλόγου και καλλιτεχνικού πειραματισμού, προσελκύοντας κάθε χρόνο χιλιάδες θεατές και δημιουργούς.
Η Λειτουργός Θεατρικής Ανάπτυξης του ΘΟΚ και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του European Theatre Convention, Μαρίνα Μαλένη, είχε ρόλο οικοδέσποινας σε σημαντική συζήτηση που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της Συνόδου των Θεάτρων της Ευρώπης, με θέμα: «Δημοκρατία, Ελευθερία και Νέες Φωνές» — η τρίτη κατά σειρά συζήτηση της πρωτοβουλίας European Theatre Talks. Η εκδήλωση αποτέλεσε σταθμό στην παγκόσμια καμπάνια ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ ΜΑΖΙ, με έμφαση στο πώς οι νέες φωνές μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον του θεάτρου και της πολιτικής στην Ευρώπη.
Η κ. Μαλένη συντόνισε τρία πάνελ με εκλεκτούς ομιλητές, συζητώντας την περιορισμένη ελευθερία των δημιουργών σε χώρες με ακροδεξιές κυβερνήσεις, παραδείγματα λογοκρισίας, καθώς και τις πρωτοβουλίες που ενισχύουν τις νέες φωνές, προσφέροντας ελευθερία και ευκαιρίες συνεργασίας. Ζητήθηκε επίσης η θεσμοθέτηση πλαισίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διασφάλιση της καλλιτεχνικής ελευθερίας.
Έλαβαν μέρος:
Ο Milo Rau, Wiener Festwochen (Αυστρία), μια από τις πιο ριζοσπαστικές και επιδραστικές μορφές του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου. Σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, κινηματογραφιστής και θεωρητικός, ο Ελβετός Rau είναι γνωστός για το αιχμηρό, πολιτικά φορτισμένο έργο του, που συνδυάζει πραγματικά γεγονότα με θεατρική αναπαράσταση, προκαλώντας βαθύ προβληματισμό γύρω από ζητήματα εξουσίας, δικαιοσύνης, τραύματος και συλλογικής μνήμης. Έχει επίσης αναπτύξει μια καλλιτεχνική γλώσσα που κινείται ανάμεσα στο θέατρο, το ντοκιμαντέρ και την πολιτική δράση. Ο Milo Rau, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Wiener Festwochen, υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη επίσημης προστασίας, όπως η Ευρωπαϊκή Συνθήκη για την Καλλιτεχνική Ελευθερία, όπως περιγράφεται στη Διακήρυξη της Μπρατισλάβα, για την προστασία των καλλιτεχνών που διώκονται γιατί δεν έχουν «τη σωστή άποψη».
Ο Mario Banushi (Αλβανία / Ελλάδα), ένας από τους πιο συναρπαστικούς νέους δημιουργούς στο σύγχρονο ελληνικό και ευρωπαϊκό θέατρο, έχει ήδη καθιερωθεί ως σκηνοθέτης και performer, με βαθιά προσωπική και ατμοσφαιρική γλώσσα που προκύπτει από τη συνύπαρξη βιωμάτων με εικαστική και σωματική έκφραση. Με εμφανίσεις σε σημαντικές σκηνές στην Ελλάδα και το εξωτερικό παρά το ότι δεν έχει κλείσει ακόμα τα τριάντα, αλλά και με παράσταση στο Φεστιβάλ της Αβινιόν 2025, ο Μπανούσι μέσα από σιγή, εικόνες και βίωμα δημιουργεί μια θεατρική γλώσσα ποιητική, σωματική και βαθιά συγκινητική, εξερευνώντας τη μνήμη, την ταυτότητα και τις σχέσεις της οικογένειας.
H Cláudia Belchior, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Centro Cultural de Belém (Πορτογαλία), καταξιωμένη καλλιτεχνική διευθύντρια και στέλεχος θεάτρου με διεθνή παρουσία, Πρόεδρος του Teatro Nacional D. Maria II στη Λισαβόνα από το 2015 έως το 2022, και Πρόεδρος του European Theatre Convention (ETC Νοέμβριο του 2023) του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού δικτύου δημοσίων θεάτρων για θητεία δύο ετών, με όραμα συμπερίληψης, βιωσιμότητας, ψηφιακής μετάβασης και αμφιπολιτισμικής πολιτισμικής ανταλλαγής, τόνισε την σημασία του διαλόγου και της αλληλεγγύης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκπροσωπήθηκε σε υψηλότατο επίπεδο, από τον Georg Häusler, Διευθυντή και Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή στην Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού (DG EAC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, είναι υπεύθυνος για τον τομέα Πολιτισμού, Δημιουργικότητας και Αθλητισμού, και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άκουσε και συζήτησε απόψεις πρόσωπο με πρόσωπο με τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Θεάτρου. Συμμετείχε και στα τρία πάνελ και μίλησε για το επερχόμενο Culture Compass της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας πως τα θέματα που συζητούνται θα είναι στο επίκεντρο του Compass υπογραμμίζοντας την ανάγκη οι θεατρικοί δημιουργοί να έχουν ισχυρότερη φωνή στη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής.
Τα αδέλφια, καλλιτέχνες Luanda and Pablo Casella (Βραζιλία / Βέλγιο) μίλησαν μέσω οπτικογραφημένης παρέμβασης για το δικό τους τρόπο δουλειάς και το έργο τους, αλλά και τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, Prospero New European Wave που στηρίζει καθιερωμένους καλλιτέχνες στο διεθνές τους άνοιγμα. Η Luanda είναι συγγραφέας, περφόρμερ και σκηνοθέτις από το São Paulo με έδρα το Ghent, στο Βέλγιο ενώ ο Pablo είναι διακεκριμένος συνθέτης, τραγουδοποιός και πολυοργανίστας.
Ο Data Tavadze, Σκηνοθέτης και Χορογράφος, Βασιλικό Θέατρο (Γεωργία) μίλησε για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του θεάτρου όπως λογοκρισία, φυλάκιση και σωματική βία. Μοιράστηκε εμπειρίες από επιθέσεις ενώ δημιουργούσε και παρουσίαζε την παραγωγή του «Liberté», αλλά συνάμα επιβεβαίωσε πως βήματα όπως αυτό του European Theatre Talks, βοηθούν να παραμένουν ενωμένοι οι άνθρωποι του θεάτρου, δίνοντας τεράστια ελπίδα.
Ο Serge Rangoni, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Théâtre de Liège (Βέλγιο) και μέλος του Δ.Σ. του ΕΤC, ο οποίος ηγείται του προγράμματος Prospero, το οποίο παρουσίασε ως παράδειγμα τρόπου προώθησης του διαλόγου και της διεθνούς επικοινωνίας / συνεργασίας. Η πλατφόρμα Prospero New European Wave (Prospero NEW) εστιάζει στη στήριξη καταξιωμένων καλλιτεχνών προκειμένου να αναδείξουν την καριέρα τους σε διεθνές επίπεδο. Μέσα από το δίκτυο Prospero και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα επιλέγονται 40 καλλιτέχνες από τους εταίρους της πλατφόρμας για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους διεθνώς.
Η Γενική Διευθύντρια της Συνόδου των Θεάτρων της Ευρώπης, Heidi Wiley, έδωσε τις απαιτούμενες προεκτάσεις τονίζοντας τη σημαντικότητα των ενεργειών του δικτύου να παραμένει ο διάλογος ανοιχτός, τόσο ανάμεσα στα θέατρα της Ευρώπης αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να βελτιώνονται οι συνθήκες και να ενισχύονται οι προσπάθειες αντίστασης σε οποιασδήποτε επιβολή. Ανακοίνωσε δε τη δημοσίευση των εκδόσεων Fabulamundi – NewVoices Casebooks, από το ETC, που στοχεύουν στην ενδυνάμωση ανερχόμενων καλλιτεχνών δημιουργώντας ποικίλα θεατρικά οικοσυστήματα και ουσιαστικό εργαλείο μεθοδολογίας θεατρικής γραφής, προκειμένου να διευρυνθεί η πολυφωνία.
Η συνάντηση στην Αβινιόν αποτέλεσε το εφαλτήριο για στενότερη συνεργασία, αλληλεγγύη και ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στα θέατρα της Ευρώπης αλλά και με τα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου δηλώνει δυναμικά το παρόν του στα κέντρα διακίνησης ιδεών αλλά και καλλιτεχνικών προβληματισμών που επηρεάζουν τις αποφάσεις της Ευρώπης.
