Γράφει ο Γιώργος Κακούρης

Περίπου έξι δεκαετίες πριν, μια Γερμανίδα εβραϊκής καταγωγής χωρίστηκε από τα τρία παιδιά της στην προσπάθεια της οικογένειας να ξεφύγει από την καταδίωξη από το ναζιστικό καθεστώς. Όταν τα ξαναβρήκε στην Αμερική, όπου κατάφεραν να φτάσουν δύο χρόνια μετά, ο μικρός γιος της είχε γίνει τριών χρονών.

Μια άλλη ιστορία που διηγείται η προσωρινή έκθεση στο Μουσείο Καταλανικής Ιστορίας στη Βαρκελώνη για τους Εβραίους πρόσφυγες που προσπάθησαν να ξεφύγουν από τον αφανισμό μέσω των τότε οδών μετανάστευσης -που περιελάμβαναν και τη βόρεια Ισπανία- αφορά οικογένεια που περίμενε να την ακολουθήσουν οι γονείς τής συζύγου. Και οι οποίοι δεν ξέφυγαν ποτέ, αλλά στάλθηκαν από τις ισπανικές αρχές πίσω στη Γαλλία, από όπου κατέληξαν στο Άουσβιτς.

Σήμερα ένας άλλος τρίχρονος δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει σε ασφαλές λιμάνι, στην προσπάθεια της οικογένειάς για επιβίωση. Οι οικογένειες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη Συρία δεν στέλνονται πίσω, όμως η ατέρμονη αναμονή και η εξαθλίωση στις πιεσμένες από την ανάγκη των ανθρώπων χώρες της νότιας Ευρώπης καταλήγει νέο βάσανο αντί καταφύγιο.

Το προσφυγικό πρόβλημα την εποχή του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου δεν ήταν και πολύ διαφορετικό από αυτό που ζούμε σήμερα. Οι αναφορές στα ΜΜΕ που επισημαίνουν ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν αντανακλούν μόνο τους αριθμούς των εκτοπισθέντων, αλλά και την ίδια την ουσία της τραγικής ιστορίας καθενός από αυτούς τους ανθρώπους.

Όπως και τότε, πολλοί σε κάθε χώρα της Ευρώπης έβλεπαν με κάποια συμπάθεια τις εμμονές του Χίτλερ κατά των Εβραίων, ή όπως πολλοί αδιαφορούσαν και προτιμούσαν να τα έχουν καλά με την εξουσία της εποχής και άφηναν τους διωκόμενους στη μοίρα τους, έτσι και σήμερα ο Ορμπάν υπερασπίζεται το "δικαίωμα" να μην θέλει να συνυπάρχει με μουσουλμάνους και ο Χάσικος ζητά χριστιανούς πρόσφυγες.

Όπως τότε, έτσι και σήμερα, η διαφορά στην κουλτούρα μερικών ανθρώπων αρκεί για κάποιους για να καλύψει την ανθρώπινή τους υπόσταση - τότε ο άβολος Άλλος ήταν Εβραίος, σήμερα είναι μουσουλμάνος. Και παράλληλα, όπως και σήμερα, άλλοι άνθρωποι αντιστέκονται στις εξουσίες και στον φόβο και ενστικτωδώς προστατεύουν και βοηθούν. Είναι μια από τις λίγες φορές που είναι ξεκάθαρο ποια είναι η σωστή πλευρά στα μάτια της ιστορίας.