Γράφει η Βάλια Καϊμάκη | valia@inrec.gr

Όταν "κουβεντιάζουμε" τα μαθηματικά στο σπίτι, μια από τις αγαπημένες μας συζητήσεις είναι το μικρό και το μεγάλο. Προχθές η συζήτηση ήταν για το "νάνο" με αφορμή το νανοσεκόντ.

Ξεκινάμε πάντα από τη μονάδα και πηγαίνουμε κάτω και μετά πάνω [ή αντίστροφα], μέχρι να βρούμε αυτό που θέλουμε... Πήγαμε λοιπόν στη μονάδα, μετά στο deci,- centi-, milli-, micro-, nano- για να το βρούμε μετά μια βόλτα πάνω... Στα μικρά, τα πράγματα δεν ήταν και τόσο εύκολα, όταν πιάσαμε όμως τα μεγάλα, ζοριστήκαμε στα deca-, hecto-, αλλά μετά πήγαν μόνα τους: kilo-, mega-, giga-, tera-... νερό. Γιατί; Γιατί είναι μονάδες μέτρησης με τις οποίες τα παιδιά [αντίθετα μ' εμάς που νομίζαμε ότι είναι εξωτικές λέξεις] έχουν μεγάλη εξοικείωση χάρη στους υπολογιστές, τις ταχύτητες και τη χωρητικότητά τους.

Και το διαδίκτυο συνεχώς μεγαλώνει και όπου να 'ναι θα πιάσουμε και τα peta-, exa- και άλλα περίεργα. Υπολογίζεται σήμερα ότι υπάρχουν περίπου ένα δισεκατομμύριο [για να σας δω; Giga-, έτσι μπράβο] ιστοσελίδες. Και αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί μόνο στις φανερές, γιατί υπάρχει και το "deep" ή "invisible" ή "hidden", το βαθύ ή αόρατο ή κρυμμένο διαδίκτυο. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Μάικ Μπέργκμαν, έναν μηχανικό η/υ και περιλαμβάνει όλες εκείνες τις σελίδες ή υπηρεσίες τις οποίες δεν μπορεί να καταλογογραφήσει μια μηχανή αναζήτησης όπως το Google, κυρίως για λόγους ασφάλειας. Στις υπηρεσίες αυτές συγκαταλέγονται το web mail, οι online τραπεζικές υπηρεσίες, το video on demand και πολλές άλλες.
Μέρος αυτού είναι και το "dark", το σκοτεινό διαδίκτυο ή "darknet". Δεν θα πρέπει να μπερδεύουμε τα δύο. Μέσα στο αόρατο, το "deep", υπάρχει το σκοτεινό, το "darknet", το οποίο, πράγματι, δεν είναι πάντα αθώο.

Από τη μια μεριά υπάρχουν μικρά δίκτυα που χρησιμοποιούνται από λίγα άτομα, κυρίως για προστασία της ιδιωτικότητας, αλλά και μεγάλα όπως το Freenet, το I2P, και το Tor. Από την άλλη μεριά, στο "darknet" μπουμπουκιάζουν και τα άνθη του κακού: από τους χάκερ και την παράνομη πορνογραφία ώς την κυκλοφορία αστικών μύθων και τη δικτυακή εγκληματικότητα, όλα εκεί βρίσκονται. Και όλα αυτά ακόμα δεν γνωρίζουμε τι μέγεθος έχουν.

Για να γυρίσουμε σε όσα ξέρουμε σύμφωνα με τον δικτυακό τόπο στατιστικής ανάλυσης Internet Live Stats, κάθε δευτερόλεπτο στον πλανήτη στέλνονται πάνω από δύο εκατομμύρια ηλεκτρονικά μηνύματα, γίνονται πάνω από 40.000 αναζητήσεις στην Google και στέλνονται περίπου 6.000 "τιτιβίσματα" μέσω twitter. Για κάντε αναγωγή στο λεπτό, την ώρα ή το εικοσιτετράωρο. Και προχωράμε: Σύμφωνα με την εταιρεία Cisco, έως το τέλος του 2016 η συνολική κίνηση δεδομένων στο ίντερνετ θα φθάσει τα 1,1 zettabytes ετησίως και το 2019 θα φθάσει τα 2 zettabytes. Το είδατε το zetta-; Είναι πάνω από το exa- που λέγαμε προηγουμένως. Γνωρίζω ότι υπάρχει κι ένα yotta- μετά, αλλά από εκεί και πέρα σηκώνω τα χέρια ψηλά.

Σας φαίνονται ακόμα εξωτικά; Το 2015 η κίνηση βίντεο διαδικτυακά έφθασε τα 8.000 petabytes τον μήνα συν 3.000 petabytes τον μήνα για τη διακίνηση δεδομένων web, e-mail και data.

Διαβάζω, δε, ότι οι συνολικές πληροφορίες που "κρατά" το ίντερνετ στους κόλπους του, η αποθηκευτική ικανότητα του διαδικτύου είναι 10 στην 24η bytes ή ένα εκατομμύριο exabytes. Αυτό δεν μας κάνει ένα zettabyte;

Άσχημα νέα. Για να μιλάμε τη γλώσσα των νέων, δεν φτάνει να ξέρουμε να κάνουμε duck faces ή να τραβάμε selfies, ούτε να έχουμε το τελευταίο μοντέλο έξυπνου κινητού. Ζόρικα τα πράγματα, πρέπει να κάνουμε επανάληψη στα μαθηματικά.