Το αδιαχώρητο έγινε κατά την προβολή του νέου ντοκιμαντέρ της νεαρής σκηνοθέτριας Δανάης Στυλιανού με τίτλο A haircut story, το βράδυ του περασμένου Σαββάτου στο Θεάτρο Ένα (Β’ Δημοτική Αγορά) Λεμεσού.

Η προβολή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού.

Η ματιά ενός «ξένου»

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει επτά ξεχωριστές ιστορίες ανθρώπων που επηρεάστηκαν άμεσα ή έμμεσα από το κούρεμα των καταθέσεων: ίσως η πιο ενδιαφέρουσα αφορά ένα συνταξιούχο Γερμανό, πρώην διευθύνοντα σύμβουλο σε Εταιρεία Παραγωγής Ηλεκτρισμού στη Γερμανία, ο οποίος αποφασίζει να ζήσει στην Κύπρο μετά τη συνταξιοδότησή του.

Έχοντας πάρει την -παχυλή, εικάζουμε- σύνταξή του, την τοποθετεί σε ένα λογαριασμό της Λαϊκής Τράπεζας, μιας από τις δύο μεγάλες -τότε- τράπεζες του νησιού. Δεν ενδιαφέρεται ούτε για μετοχές, ούτε για επενδύσεις. Θέλει απλά να φυλάει κάπου τα λεφτά του. Καθώς ο καιρός περνά και παρακολουθεί τις εξελίξεις στην τράπεζα και την οικονομία της χώρας, και παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα καταθέσεων, συζητά το ενδεχόμενο να φυλάξει τα χρήματά του σε τραπεζική θυρίδα.

Το αίτημά του γίνεται αποδεχτό και η μεταφορά προγραμματίζεται να γίνει τη Δευτέρα. Το προηγούμενο Σάββατο, όμως, θα γίνει κάτι που δεν περίμενε κανείς όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και διεθνώς: κούρεμα καταθέσεων για αποφυγή της «άτακτης χρεοκοπίας» της χώρας.

Ο πρώην τραπεζικός

Για την επιλογή των ανθρώπων που θα μιλούσαν στο ντοκιμαντέρ της, η Δανάη Στυλιανού είχε απευθυνθεί μεταξύ άλλων στον σύνδεσμο καταθετών της Λαϊκής Τράπεζας. Στο ντοκιμαντέρ μιλά και ένας πρώην υπάλληλος της ίδιας τράπεζας, ο οποίος τονίζει συνεχώς πως είχαν όλοι διαβεβαιώσεις από τα πλέον υπεύθυνα (;) στόματα, πως δεν θα γίνει κούρεμα καταθέσεων. Ο ίδιος ήταν ένας από τους υπαλλήλους που πήραν το σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης, θεωρώντας ότι θα πάρει και αυτούσιο το Ταμείο Προνοίας του, για να βρεθεί εν τέλει με περίπου το 52% του ποσού που τού αναλογούσε.

Τουριστικό παράδοξο

Η κάμερα στρέφεται και στη διευθύνουσα σύμβουλο του γραφείου ταξιδιών Top Kinisis Έλενα Τάνου. Η ίδια εξηγεί πόσο επηρεάστηκε το γραφείο της από την απόφαση του Eurogroup, αφού οι πελάτες προπληρώνουν τα ταξίδια τους και τα χρήματα φυλάσσονται στον τραπεζικό λογαριασμό της εταιρείας ώστε να πληρωθούν οι αεροπορικές εταιρείες.

Αυτός ο λογαριασμός «κουρεύτηκε» αφήνοντας την εταιρεία εκτεθειμένη τόσο απέναντι στις εταιρείες αλλά και στους πελάτες της.

Του παραδείγματος της Ε. Τάνου προηγείται η αφήγηση στο ντοκιμαντέρ -από τον Άρη Γεροντάκη- για τη γενικότερη εικόνα της κυπριακής οικονομίας, τονίζοντας -επί τούτου- πως ο τουρισμός θεωρείται η «βαριά βιομηχανία» της Κύπρου. Καταδεικνύεται, έτσι, για άλλη μια φορά το παράλογο της απόφασης του Eurogroup η οποία λήφθηκε χωρίς οποιοδήποτε νομοθετικό πλαίσιο με συγκεκριμένες ασφαλιστικές δικλείδες.

Η γενιά χωρίς όνειρα

Την πιο μελαγχολική ιστορία –που είναι και προσωπική- αφηγείται ένας 30χρονος επιστήμονας, ο οποίος παρά το πτυχίο στη διοίκηση επιχειρήσεων, εργάζεται σε κατάστημα παπουτσιών. Καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή, γι’ αυτό και η μελαγχολία δεν έγκειται στο εργασιακό του δεδομένο αλλά στο ότι ο ίδιος εμφανίζεται ρεαλιστής και απαισιόδοξος, αντικατοπτρίζοντας δυστυχώς το αίσθημα μιας κρίσιμης πλειοψηφίας στη χώρα μας. Σ’ αυτό το σημείο η σκηνοθέτρια υπενθυμίζει με πίνακες και στατιστικά στοιχεία ότι το 40% του συνόλου των ανέργων είναι νέοι.

Συν και πλην

Πρόκειται για ένα καλογυρισμένο ντοκιμαντέρ, με πολύ ωραία γραφικά που βοηθούν να μπει μια τάξη στον καταιγισμό πληροφοριών σχετικά με την κυπριακή οικονομία και τις εξελίξεις της. Υπάρχουν στιγμές που οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ μακρυγορούν ανούσια, γι’ αυτό και το ψαλίδι στο μοντάζ θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αυστηρό.

Οφείλω να παραδεχτώ πως εκνευρίστηκα σε πολλές περιπτώσεις στη διάρκεια της προβολής: ακούγοντας τον πρώην τραπεζικό υπάλληλο να αγωνιά για το πώς θα παντρέψει την κόρη του (όταν άλλοι ανησυχούν για την καθημερινή τους επιβίωση), παρακολουθώντας τον Γερμανό να καθαρίζει την πισίνα του και την Ε. Τάνου στο γραφείο της, νιώθοντας ότι λείπουν πλάνα από άλλες πραγματικότητες που έφερε η κρίση: τα κοινωνικά παντοπωλεία, τις ουρές των ανέργων, τους συνταξιούχους των οποίων κόπηκε η επιταγή των 300 ευρώ.

Αυτό είναι το πραγματικό και θλιβερό πρόσωπο της κρίσης.

Ωστόσο, αυτός ο εκνευρισμός είναι μια πρώτη, συναισθηματική αντίδραση, τυπικά λανθασμένη και δεν αποτελεί την ουσία του ντοκιμαντέρ, το οποίο δίνει μια καλή εικόνα του τι συνέβη στην Κύπρο, κρατώντας -θεωρώ- μια αξιοπρεπή στάση απέναντι στις ευθύνες για αυτή την κατρακύλα. Ευθύνες τις οποίες δεν αποδίδει η σκηνοθέτρια αλλά που ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί σχετικά με τις παθογένειες του καπιταλισμού. Επιπλέον, ο Γερμανός συνταξιούχος αναγνωρίζει ευθύνες στο Βερολίνο!...

Το ντοκιμαντέρ A haircut story είναι μια καλή δεύτερη προσπάθεια από τη νεαρή σκηνοθέτρια, που παρακολουθήσαμε πριν δύο χρόνια το ντοκιμαντέρ της Sharing an Island (Το νησί που μοιραζόμαστε). Όπως και τότε, θεωρώ ότι και αυτό το ντοκιμαντέρ απευθύνεται μάλλον στο διεθνές κοινό, προσφέροντας μια καλή εικόνα του τι συνέβη στην Κύπρο και ποιες ήταν οι σουρεαλιστικές συνέπειες της απόφασης του Eurogroup.

Μετά την προβολή το κοινό υπέβαλε τις ερωτήσεις και τα σχόλιά του.

ΜΕΡΟΠΗ ΜΩΥΣΕΩΣ | ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ©ΠΑΥΛΟΣ ΒΡΥΩΝΙΔΗΣ | ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ