Οι σκοτεινοί καιροί της πανδημίας έχουν επηρεάσει πολυεπίπεδα τη ζωή μας. Δύσκολοι οι καιροί και για τους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών οι οποίοι από την εκδήλωση της πανδημίας και εντεύθεν, όχι μόνο  σε μεγάλο βαθμό και κατά περιόδους δεν μπορούν να εκφραστούν, ο καθένας στην Τέχνη του, αλλά βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται σημαντικά, προκαλώντας τους «ασφυξία» σε καλλιτεχνικό και πρακτικό επίπεδο.

Το ΚΥΠΕ συνομίλησε με τέσσερις καλλιτέχνες, από τον χώρο των εικαστικών, των γραμμάτων, της μουσικής και του θεάτρου οι οποίοι μίλησαν για τη ζωή και την τέχνη τους εν μέσω πανδημίας. Θεωρούν ότι τα μέτρα στήριξής τους από την πολιτεία τουλάχιστον ανεπαρκή. Δηλώνουν ότι παρά τα εμπόδια ο αγώνας για να παραμείνουν ζωντανοί συνεχίζεται, προσβλέποντας σε καλύτερες μέρες το 2022.

Η εικαστικός, Άννα Βασιλείου, δήλωσε ότι αξιοποίησε τον χώρο και τον χρόνο της πανδημίας δουλεύοντας με αποτέλεσμα ο περιορισμός  να λειτουργήσει κατά τρόπο δημιουργικό από την  αρνητική ενέργεια που προκάλεσε ο εγκλεισμός, διοχετεύτηκε στην τέχνη.

«Δούλεψα με διαφορετικά υλικά, ξεκινώντας από κεραμική, μεταπηδώντας στην χαρακτική και από εκεί στη ζωγραφική με στόχο τη συμμετοχή σε διεθνείς διαγωνισμούς / Μπιενάλε κάτι το οποίο τελικά επιτεύχθηκε με τον καλύτερο τρόπο», είπε η εικαστικός.

Η δημιουργική αυτή χρονική περίοδος στάθηκε αρκετή ώστε η Άννα Βασιλείου να «στήσει» την επόμενη ατομική της έκθεση την οποία τοποθετεί το Φθινόπωρο του 2022, στη Λάρνακα, όπου διαμένει.

Σε ερώτηση για την οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας, η κ. Βασιλείου είπε ότι «πέραν από ένα μικρό εισόδημα από την διδασκαλία σε προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας» δεν είχε οποιοδήποτε άλλο εισόδημα από Κύπρο.

Σημείωσε ότι «έπρεπε να υπάρχει περισσότερη στήριξη προς τους καλλιτέχνες και τον πολιτισμό διότι αυτά είναι που προσφέρουν το φως σε σκοτεινά χρόνια».

Για το τί περιμένει τη νέα χρονιά, η Άννα Βασιλείου είναι αισιόδοξη και προβλέπει «άνοδο όσον αφορά την πορεία των τεχνών και δημιουργικότητα».

Ο ποιητής Μιχάλης Παπαδόπουλος θεωρεί τα μέτρα στήριξης των καλλιτεχνών «προκλητικά ανεπαρκή στις ιδιάζουσες συνθήκες της πανδημίας κατά τη διάρκεια της οποίας οι καλλιτέχνες έχασαν το εισόδημά τους και τα προς το ζην».

Πρόσθεσε ότι οι καλλιτέχνες «δεν στερήθηκαν μόνο την Τέχνη τους αλλά και την δυνατότητα να απευθυνθούν προς το κοινό από το οποίο είναι άμεσα εξαρτώμενοι με αποτέλεσμα να βρεθούν στην πιο δεινή θέση από όλους τους συμπολίτες μας».

«Θεωρώ ότι θα έπρεπε η πολιτεία η οποία ενδιαφέρεται για την Παιδεία και τον Πολιτισμό να έδειχνε περισσότερη ευαισθησία όσον αφορά τα προβλήματα και την θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι άνθρωποι της τέχνης και του πνεύματος», είπε ο κ. Παπαδόπουλος.

Εξέφρασε την εκτίμηση ότι «η πανδημία η οποία όλο και παρατείνεται,  με τις πολλαπλές παρενέργειες, μας οδηγεί σταδιακά, εάν δεν έχει φθίνουσα πορεία, σε ένα είδος ανθρωπολογικής μετάλλαξης υπό την έννοια ότι οι πρακτικές συνιστώσες του ανθρώπου, όπως η κοινωνικότητα και η επαφή, σταδιακά εκμηδενίζονται και θα οδηγηθούμε μέσα από μια μοιραιότητα των πραγμάτων σε ένα ακρωτηριασμό του ανθρώπινου όντος».

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο Μιχάλης Παπαδόπουλος εξέδωσε την ποιητική συλλογή
"Πρώτα Λόγια".

Ο ποιητής θεωρεί ότι λόγω της πανδημίας και των  εξ αυτής περιορισμών, «πέρα από τις άλλες επιπτώσεις, αυτές του ψυχικού και ψυχολογικού εγκλεισμού λόγω της αδυναμίας επαφής, πέρα από την οικονομική κρίση και αυτόδηλες αρνητικές επιπτώσεις, οδηγεί σε επαναπροσδιορισμό της τέχνης και της λογοτεχνίας, που καθίστανται ακόμη πιο σημαντικές γιατί πλέον οι καλλιτέχνες θα πρέπει μέσα από την τέχνη τους να στείλουν ένα σήμα ότι η ζωή συνεχίζεται μέσα από την ύπαρξή μας και την ύπαρξη της τέχνης μας».

Ο μουσικοσυνθέτης Σάββας Σάββα, δήλωσε ότι «ο πολιτισμός επλήγη συνολικά διότι τα θέατρα, δεν μπορούσαν να δουλέψουν οι αίθουσες συναυλιών δέχονταν μειωμένο κοινό, ακυρώθηκαν πάρα πολλές συναυλίες οι οποίες όταν επαναπρογραμματίστηκαν έτσι τα έξοδα ήταν τεράστια και όταν τελικά πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις ήταν με μειωμένο κοινό».

Πρόσθεσε ότι «το Κέντρο Κυπρίων Συνθετών δεν πλήγηκε οικονομικά διότι εργαζόμαστε αφιλοκερδώς, καταθέτοντας τα κομμάτια μας, ωστόσο οι ερμηνευτές αμείβονται, χρήματα κατατίθενται και για τις αίθουσες συναυλιών, μαζί με όλα τα συνεπαγόμενα έξοδα».

Όπως είπε ο Σάββας Σάββα, «η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους και τα μέτρα που λαμβάνονται είναι μέτρα έκτακτης ανάγκης, είναι μέτρα πανικού, ενώ, εάν κοιτάξουμε διεθνώς υπάρχει μια γενική πολιτική για τα σινεμά, τα θέατρα, τις γκαλερί, τις αίθουσες συναυλιών, και ότι έχει να κάνει με τέχνη, με τον καθορισμό μέγιστου αριθμού θεατών».

«Από εκεί και πέρα ο κόσμος φοβάται και τα έσοδα έχουν εκμηδενιστεί» συνέχισε ο συνθέτης λέγοντας ότι «τα μέτρα λαμβάνονται με βάση την υγειονομική κατάσταση της κάθε χώρας, υπάρχουν παραξενιές και περίεργα μέτρα αλλά υπομονετικά ως πολίτης αναμένω να δω πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση».

Δήλωσε αισιόδοξος, πιστεύοντας, «ότι το μέλλον θα είναι καλό λαμβάνοντας υπόψη ότι στο 2ο κύμα της πανδημίας ο κόσμος διψούσε για τέχνη και κατέκλυσε θεατρικές αίθουσες και χώρους συναυλιών».

«Αν μπούμε στην κανονικότητα, οι τέχνες θα ανθίσουν και είμαι σίγουρος για αυτό», είπε, τέλος ο Σάββας Σάββα.

Η ηθοποιός Μάρα Κωνσταντίνου δήλωσε ότι «η πανδημία επηρέασε το κομμάτι των τεχνών και ειδικά τα θέατρα, αδικαιολόγητα κατά την άποψή μου, διότι τα θέατρα είναι ένας χώρος στον οποίο προσέρχεσαι με την προστατευτική μάσκα και δεν καταναλώνεις οποιαδήποτε τροφή είτε πριν είτε μετά είτε κατά τη διάρκεια μιας παράστασης».

«Σε μια θεατρική παράσταση ούτε μιλάς, ούτε χορεύεις για αυτό και τα μέτρα είναι επιπόλαια και ανεύθυνα προς τους καλλιτέχνες και ειδικά τους ηθοποιούς», είπε η κ. Κωνσταντίνου.

Πρόσθεσε ότι «τα μέτρα τα θεωρώ ανεκδιήγητα και μάλιστα ακύρωσα προγραμματισμένες παραστάσεις μου λόγω του διαχωρισμού των πολιτών βάσει διαταγμάτων και μέτρων».

«Η οικονομική στήριξη που το κράτος παρείχε στους καλλιτέχνες είναι γελοία-είπε- και δείχνει και σε ποια βαθμίδα τοποθετούνται οι άνθρωποι του πνεύματος για τους οποίους δεν έχει κανένας καμία έγνοια», συνέχισε η ηθοποιός.

Για το τι προσβλέπει τη νέα χρόνια η Μάρα Κωνσταντίνου είπε ότι «για να είμαστε ρεαλιστές θα αργήσουμε πολύ να επιστρέψουμε στην κανονικότητα αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να τα βάλουμε κάτω και θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε και να δημιουργούμε όσα προβλήματα κι αν βρίσκουμε μπροστά μας».

Της Αργυρώς Αγγελίδου (ΚΥΠΕ/ΑΑΓ/ΓΧΡ)