Μέσα από την καταγραφή του κυπριακού υποθαλάσσιου τοπίου, οι φωτογραφίες του Φάνου Αβούρη αναθεωρούν τα όρια του χρόνου και του χώρου. Με κοινό παρονομαστή την ιδέα του ταξιδιού, η έκθεση παρουσιάζει μια σύγχρονη περιήγηση σε τόπους όπως ο Ακάμας, η Κερύνεια, και η Αμμόχωστος. Οι ίδιοι τόποι αποτελούν αφορμή για ένα ταξίδι στον χρόνο που καλεί το κοινό να περιηγηθεί στις αναμνήσεις και την προσωπική μυθολογία του Αβούρη για τις θάλασσες της Κύπρου, αλλά και να ακολουθήσει την ιστορία της ελεύθερης κατάδυσης μέσα στους αιώνες.

Τόπος ανεξερεύνητος αλλά με επιτακτική παρουσία στην ανθρώπινη ζωή, η θάλασσα αποτελεί πεδίο κοινών συμβολισμών και ταυτόχρονα ένα είδος ρευστού μνημείου στο οποίο προσωπική και συλλογική ιστορία συνυφαίνονται. Ξεκινώντας από μια σύντομη αναδρομή στην εξέλιξη της πρακτικής και των μέσων της ελεύθερης κατάδυσης, η έκθεση παρουσιάζει φωτογραφίες εντυπωσιακών υποβρύχιων τοποσήμων της κυπριακής ακτογραμμής. Οι εικόνες του βυθού που απαθανατίζει ο Φάνος Αβούρης συνομιλούν με το κοινό σ' ένα συγκινησιακά φορτισμένο πλαίσιο που αποτυπώνει την απώλεια, τη νοσταλγία και τα ερωτήματα που άφησε πίσω της η εισβολή του 1974. Άλλοτε πάλι εστιάζουν στα ίχνη που δημιουργεί η μακραίωνη ανθρώπινη δραστηριότητα στη θάλασσα, καθώς και στην ίδια την απόλαυση της εξερεύνησης ενός απέραντου υποβρύχιου κόσμου.

Στην έκθεση «Κάτω από τον Ορίζοντα: Από τον Ακάμα στον Απόστολο Ανδρέα», η εμπειρία της ελεύθερης κατάδυσης και η φωτογραφία ως εικαστικό μέσο μετατρέπονται τελικά σε εργαλεία πλοήγησης απέναντι σε μύχια ερωτήματα. Πώς οικειοποιούμαστε το απέραντο; Πώς συγκρατούμε στη μνήμη μας το διαρκώς μεταβαλλόμενο; Πώς αιχμαλωτίζεται το ρευστό στοιχείο;

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με την ελεύθερη κατάδυση και τις φωτογραφίσεις στο βυθό;

Η ενασχόληση με την ελεύθερη κατάδυση ήταν μονόδρομος αφού από μικρός με ενθουσίαζε η ιδέα της ανακάλυψης ναυαγίων και θησαυρών. Να αναφέρω ότι είμαι λάτρης της ιστορίας και της αρχαιολογίας γενικά, όχι μόνο της ελληνικής, καθώς και της φύσης από παιδί. Στα 12 μου ανακάλυψα στην αποθήκη του παππού μου τη στρογγυλή μάσκα, τα πέδιλα και το ψαροντούφεκό του. Μόλις έκλεισα 18 αγόρασα εξοπλισμό για ελεύθερη κατάδυση και ψαροντούφεκο και έκανα την πρώτη μου εκπαίδευση για ελεύθερη κατάδυση. Έναν χρόνο μετά προχώρησα στο δεύτερο επίπεδο της εκπαίδευσης. Κάτω από το νερό υπάρχουν πολλές μαγικές στιγμές. Πολλές μαγικές στιγμές! Ήθελα να τις μοιραστώ με τους φίλους μου μέχρι που αυτό το πράγμα μεγάλωσε και θα συνεχίσει να μεγαλώνει!

Πώς προέκυψε η δουλειά γι' αυτή την έκθεση;

Η δουλειά για την έκθεση προέκυψε όταν το καλοκαίρι του 2022 εκμεταλλευόμενος στο έπακρο τις διακοπές μου βούτηξα σε όλο τον βυθό περιμετρικά του νησιού σε είκοσι μέρες. Πρώτα Κερύνεια, στα λημέρια του παππού μου στον Καραβά, Ακάμα, αγαπημένος αυγουστιάτικος προορισμός τα τελευταία είκοσι χρόνια, Κάβο Γκρέκο και γύρω περιοχή και Απόστολο Ανδρέα και στα νησάκια Κλείδες ένας εφηβικός καταδυτικός στόχος. Φέτος μπήκε και η Αμμόχωστος στους καταδυτικούς προορισμούς μου. Έτσι ζυμωνόταν στο μυαλό μου η σκέψη να κάνω μια έκθεση με τις εικόνες που κατέγραψα και τις ιστορίες από πίσω αφού οι φωτογραφίες μου εμπερικλείουν όλα τα πράγματα που αγαπώ από παιδί και είναι κομμάτι του εαυτού μου.

Ποιες είναι οι προκλήσεις της φωτογραφίας;

Ξεκινούν από την αρχή-αρχή αφού δεν υπάρχουν φθηνές λύσεις στο θέμα καταδυτικού εξοπλισμού, ακολουθεί ο επίσης πανάκριβος φωτογραφικός εξοπλισμός που χρειάζεσαι. Προϋποθέτει να είσαι πολύ ερωτευμένος με το αντικείμενο για να ρισκάρεις τόσο πολύ. Επίσης πρόκληση είναι το να μάθεις να κινείσαι άνετα και με ασφάλεια σε ένα «αφιλόξενο περιβάλλον» για τον άνθρωπο, σε σημείο ώστε να μπορείς να απαθανατίζεις στιγμές με άνεση. Και μια τελευταία είναι να κρατάς ζωντανή τη φωτιά της έμπνευσή σου έτσι ώστε να αποτυπώνεις στιγμές στον βυθό με έναν τρόπο που να εμπνέει τον άλλον.

Ποια προσέγγιση ακολουθείς ως φωτογράφος; Προγραμματίζεις από πριν τι θέλεις να φωτογραφίσεις ή ακολουθείς περισσότερο το ένστικτό σου κατά τη διάρκεια της κατάδυσης;

Έκανα και εγώ την ίδια ερώτηση σε μένα πρόσφατα. Κατάλαβα ότι υποσυνείδητα προσπαθώ να μεταδώσω μέσα από τις εικόνες μου ένα συναίσθημα δέους και θαυμασμού το οποίο μας προκαλείται από τη φύση. Θέλω όταν βλέπει κάποιος τη φωτογραφία μου στον τοίχο του να χάνεται... Πολλές φορές έχω δει τη φωτογραφία που θέλω να βγάλω. Αλλά συχνά ψάχνομαι μέσω του ενστίκτου μου. Άρα θα έλεγα είναι σε αναλογία 50/50.

Ποια ήταν η αγαπημένη σου στιγμή κάτω από το νερό;

Όταν βρήκα πολλές μεσαιωνικές και αρχαίες άγκυρες σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Διαφόρων μεγεθών, υλικών και χρονολογιών. Οραματίστηκα το σχοινί να τις δένει στα πλοία. Σαν να συνέβαινε ζωντανά μπροστά μου και άκουγα τους ναύτες τους. Ήταν άραγε ελληνικές τριήρεις ή φοινικικά εμπορικά; Βυζαντινά; Ενετικά ή Οθωμανικά που πήγαιναν προς την Αμμόχωστο;

Ποια φωτογραφία θέλεις να βγάλεις που δεν έβγαλες ακόμα;

Φάλαινες της Μεσογείου. Θέλω πολύ. Στόχος για φέτος.

Τι παρατηρείς στον βυθό της Κύπρου; Άλλαξε από τότε που ξεκίνησες τις καταδύσεις;

Άλλαξε δυστυχώς. Τα ψάρια μειώθηκαν ή έγιναν απόμακρα. Επίσης σε πολλές περιοχές υπάρχει ένα πράσινο θολό άρρωστο πέπλο που καλύπτει τον βυθό. Τα φύκια κάπου πεθαίνουν...

Βυθός, περιβάλλον, κλιματική κρίση. Έχεις κάποια άποψη σε σχέση με αυτά τα θέματα;

Σε έναν κόσμο που προβάλλεται κυρίως η ομορφιά μέσω των ΜΚΔ και πολλές φορές η μη ρεαλιστική ομορφιά, είναι πολλές φορές που σκέφτηκα να δημιουργήσω μια συλλογή με φωτογραφίες με τη άλλη μεριά της πραγματικότητας, την άσχημη και βρόμικη. Έτσι ώστε να βοηθήσω τον κόσμο να δει τα αποτελέσματα των πράξεών μας απέναντι στη φύση και έτσι να αντιληφθεί ότι μια μικρή αλλαγή στη νοοτροπία μας μπορεί να φέρει θετικές αλλαγές στο περιβάλλον μας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Φάνος Αβούρης γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1991 και κατάγεται από το χωριό Καραβάς στην κατεχόμενη επαρχία Κερύνειας και τη Ζάκυνθο. Ασχολείται με την ελεύθερη κατάδυση από νεαρή ηλικία και κατά τα έτη 2015 και 2022 ήταν μέλος της ομάδας που διοργάνωσε το παγκόσμιο πρωτάθλημα ελεύθερης κατάδυσης υπό την αιγίδα της AIDA INTERNATIONAL. Απαθανατίζει τον βυθό από το 2014 και έχει βραβευθεί σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις σε Λευκωσία, Λάρνακα και Λεμεσό ενώ είναι μόνιμος εκθέτης στο Limassol boat show. Τα τελευταία χρόνια αφιέρωσε το φωτογραφικό του έργο στην εξερεύνηση των περιοχών που καταδυόταν ο παππούς του μέχρι το 1974.

INFO

* «Κάτω από τον Ορίζοντα: Από τον Ακάμα στον Απόστολο Ανδρέα»: Ατομική έκθεση φωτογραφίας του Φάνου Αβούρη | Διάρκεια: 28 Ιουλίου-26 Αυγούστου 2023 | Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή: 10:00-23:00 / Σάββατο: 12:00-23:00 |Ιδιωτικές προβολές πραγματοποιούνται κατόπιν ραντεβού. |Γκαλερί Exhibit8: Χατζηλοϊζή Μιχαηλίδη 21, Καθολική, 3041, Λεμεσός.| Επικοινωνία: www.exhibit8.com.cy / Facebook: @exhibit8art / Instagram: exhibit8gallery / Τηλέφωνο: 25212171.