Παράθυρο logo
Γραμματοσειρά Κ.Π. Καβάφη
Δημοσιεύθηκε 18.03.2019
Γραμματοσειρά Κ.Π. Καβάφη

"[...] το καλλιγραφικόν και ιδιόρρυθμον γράψιμόν του..." χαρακτήρισε την καλλιγραφική κληρονομιά του Κωνσταντίνου Καβάφη ο Γρηγόρης Ξενόπουλος. Σήμερα, αυτή η γραφή έγινε γραμματοσειρά στο πλαίσιο ψηφιοποίησης του έργου του Αλεξανδρινού ποιητή ΠΡΟΤΑΞΗ

Περισσότερα από δύο χιλιάδες αρχειακά τεκμήρια του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη -χειρόγραφα, φωτογραφίες, κείμενα ημερολογιακού χαρακτήρα και προσωπικά αντικείμενα του ποιητή μεταξύ άλλων- ψηφιοποίησε το Ίδρυμα Ωνάση και είναι πλέον διαθέσιμα σε όλους στην ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη.

Δεν μπορεί να ξεχωρίζει οτιδήποτε από το ογκώδες έργο του Ιδρύματος για το Αρχείο Καβάφη, με την έννοια ότι όλα τα θέματα, κάθε διαθέσιμος σύνδεσμος στο Αρχείο, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Εντυπωσιάζει, ωστόσο, η δουλειά που έγινε με βάση τον υπέροχο γραφικό χαρακτήρα του ποιητή, που οδήγησε σε μια νέα γραμματοσειρά: τη γραμματοσειρά Κ.Π. Καβάφη ή Cavafy Script. Ο Αλεξανδρινός ποιητής [1863-1933] συνήθιζε να προσφέρει σε φίλους του χειρόγραφα αντίγραφα, παράλληλα με την έντυπη κυκλοφορία των ποιημάτων του. Επισήμανε το 1903 ο λογοτέχνης Γρηγόρης Ξενόπουλος: "Μου έστειλεν... αντιγραμμένα επιμελέστατα, με το καλλιτεχνικόν και ιδιόρρυθμον γράψιμόν του, με κόκκινον και μαύρο μελάνι, εις θαυμάσιον αγγλικόν χαρτί, όλα του τα ποιήματα". Το Τετράδιο Σεγκοπούλου

 

Σημαντικό δείγμα αυτών των αυτόγραφων ποιημάτων περιλαμβάνεται στο Τετράδιο Σεγκοπούλου, το οποίο δώρισε στον κληρονόμο του, Αλέκο Σεγκόπουλο, ο ποιητής και κυκλοφόρησε σε πανομοιότυπη έκδοση από τον Γ.Π. Σαββίδη το 1968 [εκδ. Ερμής]. Σε εκείνη την έκδοση σημειώνεται ότι το Τετράδιο γράφτηκε κατά παράκληση του Σεγκόπουλου ο οποίος προμήθευσε για τον σκοπό αυτό στον Καβάφη γαλλικό χαρτί πολυτελείας. Ο σχεδιασμός της γραμματοσειράς του Κ.Π. Καβάφη είναι βασισμένος ακριβώς σ' αυτό το Τετράδιο Σεγκοπούλου. Τον σχεδιασμό ανέλαβε η Ελληνική Ψηφιακή Τυποθήκη και οι γραφίστες Γιάννης Καρλόπουλος και Βασίλης Γεωργίου.

Ελληνικοί και λατινικοί χαρακτήρες

Η εργασία ψηφιοποίησης της χειρόγραφης γραμματοσειράς του ποιητή ξεκίνησε το 2014 και περιλαμβάνει, εκτός από το πλήρες ελληνικό μονοτονικό και ελληνικό πολυτονικό σύνολο χαρακτήρων, τις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες [και τουρκικά] με βάση το λατινικό αλφάβητο. Ο ίδιος ο Καβάφης μιλούσε και έγραφε "αγγλικά, γαλλικά και ολίγα ιταλικά", κι αυτό ήταν "σημαντική βοήθεια στο εγχείρημα του σχεδιασμού [συνήθως η σχεδίαση ελληνικών γινόταν -ακόμα και μέχρι τις μέρες μας- με 'εξελληνισμό' των λατινικών]", σημειώνεται. "Μέσα από τις παρατηρήσεις σε πρωτότυπες επιστολές και σημειώματα του Αρχείου εντοπίστηκαν σχεδιαστικές λύσεις για τα λατινικά."
Ενώ οι ελληνικοί χαρακτήρες της γραμματοσειράς βασίζονται στα αυτόγραφα ποιήματα από το Τετράδιο Σεγκοπούλου, οι λατινικοί βασίζονται στην αλληλογραφία του ποιητή με τον Edward Morgan Forster.
Η καλλιγραφική κληρονομιά της γραφής του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη "είναι μοναδική για τα ελληνικά γράμματα καθώς μέσω αυτής διασώζεται η φθίνουσα διδασκαλία της καλλιγραφίας".

+ Ολόκληρο το Αρχείο Καβάφη είναι αναρτημένο στη σελίδα onassis.org όπου υπάρχει και σύνδεσμος για το δωρεάν "κατέβασμα" της γραμματοσειράς Κ.Π. Καβάφη.