Ο χορευτής και χορογράφος Φώτης Νικολάου δίνει το δικό του ιδιαίτερο –και όχι μόνο κινησιολογικό– στίγμα στις δράσεις του Θεάτρου Αποθήκες ΘΟΚ για το β' τρίμηνο

A Room to Grow

Χορογραφία / ερμηνεία: Φώτης Νικολάου

Δραματουργία: Θανάσης Γεωργίου

Μουσικός στη σκηνή: Δημήτρης Σπύρου

Σχεδιασμός / κατασκευή μάσκας: Μάρθα Φωκά

Σχεδιασμός φωτισμών: Σταύρος Ευλαμπίου

Ο Φώτης Νικολάου δίνει το δικό του ιδιαίτερο –και όχι μόνο κινησιολογικό– στίγμα στις δράσεις του Θεάτρου Αποθήκες ΘΟΚ για το β' τρίμηνο. Όσοι μπόρεσαν να δουν τη μία και μοναδική εναρκτήρια παράσταση των δράσεων με τίτλο «A room to grow» απόλαυσαν τον ταλαντούχο χορευτή / χορογράφο σε μια συγκινητική, βαθιά προσωπική, σχεδόν αυτοβιογραφική solo performance, στην οποία εξερευνάται η επώδυνη πορεία του παιδιού προς την ενηλικίωση και αποτυπώνεται η εναγώνια κραυγή για να του δοθεί χώρος να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, τα όρια του σώματός του, τη ρευστότητα του φύλου του, τον έρωτα, την απόρριψη, την αμφισβήτηση, τη μοναξιά. Να θρηνήσει την απώλεια της αθωότητάς του. Να μεγαλώσει.

Το εύπλαστο σώμα του Φώτη Νικολάου σε συνδυασμό με την υπερμεγέθη μάσκα που έφτιαξε η Μάρθα Φωκά δημιούργησαν, επί σκηνής, τη φιγούρα ενός παιδιού σε απόγνωση. Σε μια γυμνή σκηνή, το «παιδικό» σώμα κυματίζει στα πλήκτρα του πιάνου. Η κάθε λάμπα που ανάβει, φωτίζοντας ένα μικρό κομμάτι της σκηνής, καθορίζει το κάθε στάδιο της πορείας προς την ενηλικίωση: η πρώτη εφηβεία, η αισχύνη της έκθεσης, η αμηχανία του γυμνού σώματος, η αποκόλληση από τον «πλακούντα», η δεύτερη εφηβεία που δίνει μια σιγουριά στα βήματα (but still crying out), ο πρώτος έρωτας, το σκίρτημα, η αμηχανία και πάλι, η αυτοπεποίθηση, η σεξουαλική ετερότητα, τα όρια του φύλου, η αναζήτηση ανάμεσα στα δέντρα του «χαμένου παραδείσου». Η κάθε «φάση» συνοδεύεται ή καλύτερα συμπληρώνεται νοηματικά και συναισθηματικά από το ιδιαίτερο, υποβλητικό, ηχητικό τοπίο που δημιουργεί επί σκηνής (είτε με αντικείμενα και όργανα, είτε με τη φωνή του) ο Δημήτρης Σπύρου.

Φέροντας όλα τα ενδύματα της ζωής ως πολλαπλούς ρόλους ή εαυτούς, η πορεία φτάνει στο τέλος της. Όλα αλλάζουν αμετάκλητα, ενώ το μόνο που πασχίζει να μείνει αναλλοίωτο είναι η απεγνωσμένη έκφραση στη μάσκα. Το πιάνο της παιδικότητας κλείνει («σαν μαύρο φέρετρο κλεισμένο» κατά τον Ρίτσο), η μάσκα εγκαταλείπεται και ο ενήλικας, πια, εαυτός οδεύει με αυτοπεποίθηση στο άγνωστο. Μια συγκινητική, υπαρξιακή κατάθεση του Φώτη Νικολάου ο οποίος δημιουργεί με την πρωτοτυπία της χορογραφίας και την πλαστικότητα του σώματός του ένα ολοκληρωμένο αφήγημα, αφήνοντας οποιαδήποτε λέξη εκφέρεται κατά τη διάρκεια της παράστασης να ακούγεται περιττή.

«Amen II»

Σύλληψη - χορογραφία: Φώτης Νικολάου

Δραματουργία: Θανάσης Γεωργίου

Μουσική: Δημήτρης Σπύρου

Σκηνικά: Τάσος Γκοβάτσος

Κοστούμια: Κωνσταντίνα Ανδρέου

Σχεδιασμός φωτισμών: Σταύρος Ευλαμπίου

Ερμηνεύουν: Άντρια Ζένιου, Βίκυ Κάλλα, Μάριος Κωνσταντίνου, Ειρήνη Μαυροματάκη, Φώτης Νικολάου, Γιάννης Οικονομίδης, Ήβη Χατζηβασιλείου, Στέλα Φυρογένη

Έχοντας ως βάση το «Amen» που παρουσίασε το 2008 και φέροντας ως εφόδιο την καλλιτεχνική ωριμότητα και την εξέλιξη της δεκαετίας που μεσολάβησε, ο Φώτης Νικολάου επανέρχεται στην εβραϊκή λέξη «amen» («έτσι ας γίνει») για να δημιουργήσει μια πράξη αποχαιρετισμού. Μια ιεροτελεστία, θα έλεγα, αποχαιρετισμού σε κάθε μικρό ή μεγάλο, έμψυχο ή άψυχο, χρειάζεται να αφήσουμε ή να μας αφήσει. Μια συνέχεια, κατά κάποιον τρόπο, του «A room to grow», όπου ο ενήλικας, πια, εαυτός μας έρχεται αντιμέτωπος με την έννοια της απώλειας και του θανάτου.

Η σκηνή των Αποθηκών «ντύνεται» περιμετρικά με το επιβλητικό σκηνικό του Τάσου Γκοβάτσου και τα κοστούμια της Κωνσταντίνας Ανδρέου: ατελείωτα ράφια φορτωμένα με σωρούς ρούχων, στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο, όπως οι μνήμες. Η Στέλα Φυρογένη, μόνη στη σκηνή, προσπαθεί να τοποθετήσει ξανά και ξανά τα ρούχα που πέφτουν από τα ράφια. Ρούχα και ανθρώπινα σώματα ξεπηδούν όπως οι άναρχες εικόνες ξεπηδούν από τη μνήμη μας. Κάπου, ανάμεσα στους σωρούς, αποκαλύπτεται η ιδιαίτερη φιγούρα της Ειρήνης Μαυροματάκη, αφήνοντας μια αίσθηση αντιστροφής των ρόλων: τα «υγιή», εύρωστα σώματα των χορευτών και των ηθοποιών αρχίζουν να σπάνε, να πέφτουν και να ελέγχονται από το μικρόσωμο, υποβασταζόμενο, φαινομενικά «αδύναμο» σώμα της Ειρήνης Μαυροματάκη. Δίνοντας μια έντονα γκροτέσκα αισθητική που θυμίζει εικόνες του David Lynch, η παρουσία της Μαυροματάκη γεμίζει κυριολεκτικά τη σκηνή. Όχι λόγω της αναπηρίας, όχι από οίκτο ή συμπόνια. Αλλά λόγω του πάθους της, λόγω της καθηλωτικής της έκφρασης, λόγω της υπολογισμένης, στην πιο μικρή λεπτομέρεια, κίνησης, λόγω της στωικής της ηρεμίας. Ατάραχη, με αργές αλλά σίγουρες κινήσεις, γίνεται ενορχηστρωτής της παράστασης χρησιμοποιώντας πατερίτσες αντί για μπαγκέτες. Κάθε χτύπος στο πάτωμα γίνεται μια δράση η οποία, σε απόλυτο συγχρονισμό με τους ζωντανούς ήχους του Δημήτρη Σπύρου και τους φωτισμούς του Σταύρου Ευλαμπίου, δημιουργεί αντίδραση στα σώματα των χορευτών, οδηγώντας τους σε μια διαρκή, επώδυνη πτώση.

Ο Φώτης Νικολάου επιστράτευσε μια εξαιρετική ομάδα χορευτών και ηθοποιών, επιχειρώντας τη σύμπραξη κίνησης και λόγου. Η Άντρια Ζένιου, ο Μάριος Κωνσταντίνου και η Στέλα Φυρογένη, ως η ομάδα των ηθοποιών, κατόρθωσαν να συμπλεύσουν ισάξια δίπλα στους επαγγελματίες χορευτές και να δώσουν, και οι τρεις, μία από τις καλύτερες ερμηνείες τους. Ωστόσο, αν και το τελικό αποτέλεσμα έδωσε μια παράσταση με υπέροχες εικόνες, καθηλωτικούς ήχους και σύνθετη χορογραφία που «πρόδιδε» τη μακρόχρονη θητεία του χορογράφου δίπλα στον Δημήτρη Παπαϊωάννου, δεν είμαι σίγουρη αν η σύζευξη των δύο τεχνών ήταν επιτυχής. Έχω την αίσθηση ότι η αρμονία του ήχου και της κίνησης των σωμάτων ήταν τόσο έντονη και η δύναμη των εικόνων τόσο καθηλωτική που η οποιαδήποτε λεκτική παρεμβολή (η οποία μεγάλωνε αχρείαστα τη διάρκεια της παράστασης) άφηνε την αίσθηση μιας περιττής προσθήκης, μιας προσπάθειας για επεξήγηση, μιας αδυναμίας. Η παρεμβολή των λέξεων, ακόμη και ηχητικά, διέλυε τη μαγεία των συμβόλων και των ήχων, αναγκάζοντάς μας να βγούμε από τη συγκινησιακή διεργασία και να μπούμε σε μια άλλη: αυτήν της λογικής. Φεύγοντας από την παράσταση, απέρριψα τον λόγο και κράτησα μία μόνο εικόνα: αυτήν του επαναλαμβανόμενου ομαδικού θρήνου. Μια εικόνα που θα χρειαζόταν πολύ περισσότερες από χίλιες λέξεις για να την περιγράψω.