Συγγραφέας: Μιχάλης Παπαδόπουλος

Σκηνοθεσία: Βαρνάβας Κυριαζής

Παραγωγή: Θέατρο Versus

Μετά την παρατεταμένη παρουσία της «Μακρονήσου» επί σκηνής, ο πολυγράφος Μιχάλης Παπαδόπουλος επανέρχεται στο θεατρικό τοπίο με ένα νέο έργο. Παρακολουθώντας κανείς την πορεία του συγγραφέα παρατηρεί ότι δεν δείχνει να ακολουθεί συγκεκριμένες συνταγές επιτυχίας ή ένα προκαθορισμένο και επαναλαμβανόμενο συγγραφικό στυλ. Η θεματολογία του πολυποίκιλη, κινείται σε ζητήματα κοινωνικά, πολιτικά και καλλιτεχνικά, ενώ η τεχνοτροπία και η γλώσσα του δείχνουν να δοκιμάζονται και να εξελίσσονται μέσα από διαφορετικά είδη και φόρμες. Με το νέο του έργο με τίτλο «Cut», επιστρέφει στο κοινωνικό θέατρο, επιθυμώντας να διερευνήσει τις σχέσεις και τις ισορροπίες που αναπτύσσονται σε μια οικογένεια. Διενεργώντας μία «τομή» στη σχέση ανάμεσα στον πατέρα και τον γιο, ο συγγραφέας φιλοδοξεί να αγγίξει πολλά άλλα θέματα: τον έρωτα που γίνεται συνήθεια μέσα στον γάμο, το αποπνικτικό κλίμα που μπορεί να δημιουργήσει ο γάμος σε μια σχέση, την αποκλειστική αφοσίωση δύο ανθρώπων η οποία διασπάται με τον ερχομό των παιδιών, την ερωτική επαφή που συχνά καταλήγει να είναι διεκπεραιωτική, την κοινωνική πίεση και τη σταδιακή αλλαγή δύο ανθρώπων μέσα στον γάμο, τη σχέση της μητέρας και του πατέρα με τα παιδιά, την ελευθερία μέσα στην οικογένεια, την απόφαση εγκατάλειψης της οικογένειας και την αναζήτηση της σχέσης με τον εαυτό μας.

One man show: Ο Βαρνάβας Κυριαζής σκηνοθετεί και κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το έργο του Μιχάλη Παπαδόπουλου, που αποτελεί ίσως την πιο στιβαρή, δραματουργικά, δουλειά του πολυγράφου θεατρικού συγγραφέα

Αυτά τα διαχρονικά και επίκαιρα αλλά, ταυτόχρονα, κοινότυπα θέματα τοποθετούνται από τον συγγραφέα σε μια πρωτότυπη συνθήκη: μέσα σε μια αίθουσα νεκροτομείου, όπου ο γιος ετοιμάζεται να διενεργήσει νεκροτομή στο σώμα του νεκρού πατέρα. Η κυριολεκτική διαδικασία της νεκροτομής συνοδεύεται και από μια συμβολική διαδικασία ψυχικής ανατομίας την οποία ο γιος διενεργεί στον εαυτό του, μέσα από έναν φανταστικό διάλογο με το «φάντασμα» του νεκρού πατέρα του. Σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης με εντάσεις, συγκρούσεις, συγκινήσεις, παραδοχές και αποδοχές, ο Μιχάλης Παπαδόπουλος φέρνει αντιμέτωπους, γύρω από το τεμαχισμένο σώμα του πατέρα, δύο διαφορετικούς κόσμους και δύο ολόκληρες γενιές, ενώ προσπαθεί να ανιχνεύσει τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτή την κατακερματισμένη σχέση. Με την πρωτότυπη αυτή ιδέα, με καλά δομημένους διαλόγους, ρυθμό, εναλλαγές έντασης, συγκίνησης, κυνισμού, χιούμορ, αλλά και με έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα, αυτόν του πατέρα, το «Cut» αποτελεί ίσως την πιο στιβαρή, δραματουργικά, δουλειά του Μιχάλη Παπαδόπουλου.

Υπάρχουν, ωστόσο, και αρκετά στοιχεία τα οποία αποδυναμώνουν αυτή τη δραματουργική εργασία. Η πολύ ενδιαφέρουσα φιγούρα του πατέρα δείχνει να συγκεντρώνει υπερβολικά πολλά, ίσως και αντιφατικά, χαρακτηριστικά: ο πάλαι ποτέ επαναστάτης που έγινε bon viveur, ο λάτρης των γυναικών που ενίοτε μεταμορφώνεται σε μισογύνη, το ελεύθερο καλλιτεχνικό πνεύμα που δεν αντέχει την καταπίεση του γάμου αλλά γίνεται εξαιρετικά συντηρητικός στην αντιμετώπιση του ομοφυλόφιλου γιου του. Παρά τις αντιφάσεις, ο εύστροφος και πάντα έτοιμος να υπερασπιστεί τις αποφάσεις του πατέρας, όσο κι αν προκαλεί τη δυσφορία του θεατή με την κυνικότητα, την απάθεια και τον συντηρητισμό του, είναι ένας πολύπλευρος, τρισδιάστατος, ολοκληρωμένος θεατρικός χαρακτήρας. Αυτή η πολυπρισματικότητα και το βάθος δείχνουν να αποδυναμώνονται στην περίπτωση του γιου (που κάπως αυθαίρετα διενεργεί νεκροτομή στον ίδιο του τον πατέρα), του οποίου η προσωπικότητα εξαντλείται μονομερώς στο θέμα της ομοφυλοφιλίας και των παρωχημένων ψυχολογικών συμπλεγμάτων που κουβαλά λόγω της πατρικής απόρριψης. Στην επιφάνεια παραμένει και ο χαρακτήρας της κόρης (που και πάλι αυθαίρετα φαίνεται να γνωρίζει υπερβολικά πολλά για τη διαδικασία της νεκροτομής), ο οποίος δομείται αποκλειστικά σε φροϋδικά πρότυπα τα οποία θέλουν την κόρη «ερωτευμένη» με τον πατέρα, τον οποίο κανένα άλλο αρσενικό δεν μπορεί να αντικαταστήσει. Η παρουσία του γραφικού αστυνομικού/φωτογράφου, αν και μοιάζει εντελώς περιττή, δίνει την ευκαιρία στον πατέρα να εκδηλώσει μία ακόμη μορφή του κυνισμού του απέναντι σε όσους θεωρεί «χαμένες περιπτώσεις».

Ισορροπώντας πότε εύστοχα και πότε αμήχανα ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το φαντασιακό στοιχείο, το έργο του Μιχάλη Παπαδόπουλου ολοκληρώνεται θεατρικά μέσα από τη σκηνοθεσία του Βαρνάβα Κυριαζή, η οποία προσπαθεί με λιτότητα να επιλύσει τα «προβλήματα» του έργου. Αφήνοντας κατά μέρος λεπτομέρειες που παραβλέπει και το ίδιο το έργο (χρόνος, τόπος, κοινωνικό συγκείμενο), ο Βαρνάβας Κυριαζής χτίζει την ιστορία μέσα σε ένα λευκό νοσοκομειακό σκηνικό (Γιώργος Γιάννου) με ελάχιστα σκηνικά «βοηθήματα» προς τους ηθοποιούς, αφήνοντας έτσι τους χαρακτήρες εκτεθειμένους στις αλήθειες που πρόκειται να ειπωθούν. Ο Θανάσης Ιωάννου δίνει εύστοχα την ευαισθησία του συμπλεγματικού γιου που αγωνίζεται να ζήσει με τις επιλογές του, να ξεπεράσει την απαξιωτική απόρριψη του πατέρα του και την απουσία της πατρικής αποδοχής και αγάπης, χωρίς να καταφεύγει στην υπερβολή ή στη σωματοποίηση της ιδιαιτερότητάς του. Έχοντας να διαχειριστεί τον πιο δύσκολο, υποκριτικά, χαρακτήρα, αφού χρειάζεται διαρκώς να κινείται ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία συνομιλώντας πότε με τα υπαρκτά πρόσωπα και πότε με τον νεκρό πατέρα, του οποίου την παρουσία είναι ο μόνος που αντιλαμβάνεται, ο Θανάσης Ιωάννου, αν και δεν αποφεύγει τον μελοδραματισμό στις έντονα συναισθηματικές στιγμές (οι οποίες τονίζονται από τις αταίριαστες με το κλίμα του έργου μουσικές επιλογές), κατορθώνει να ισορροπήσει εύστοχα ανάμεσα στους δύο κόσμους και να προσδώσει ενδιαφέρον σε έναν, μάλλον, μονοδιάστατο χαρακτήρα, ο οποίος εξαντλεί τα επιχειρήματά του σε θεωρίες που μοιάζουν κοινότυπα κλισέ. Η Ερμίνα Κυριαζή, παρά το πλεονέκτημα που της χαρίζει ο χαρακτήρας της κόρης λόγω της βιολογικής σχέσης που τη συνδέει με τον Βαρνάβα Κυριαζή, αδικείται σε έναν ρόλο που όχι μόνο παραμένει ανολοκλήρωτος, αλλά επωμίζεται και τη σκηνική αμηχανία που δημιουργεί το εύρημα της παρουσίας του φανταστικού πατέρα, αφού την αναγκάζει σε μεγάλες παύσεις επί σκηνής τις οποίες, τις πλείστες στιγμές, κατορθώνει να διαχειριστεί εύστοχα και με φυσικότητα. Ο Γρηγόρης Πετρή στα γρήγορα περάσματά του ως φωτογράφος της νεκροψίας δίνει την ευκαιρία για έξυπνες ατάκες οι οποίες προσδίδουν χιούμορ στην παράσταση.

Όπως ο συγγραφέας, έτσι και ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής του έργου ρίχνει εμφανώς το βάρος της σκηνοθεσίας στη φιγούρα του πατέρα η οποία, κατά έναν περίεργο τρόπο, είναι τόσο ταιριαστή με το υποκριτικό προφίλ του Βαρνάβα Κυριαζή, που δείχνει να έχει γραφτεί αποκλειστικά για τον ίδιο. Κινούμενος ανάμεσα σε μια ρεαλιστική υποκριτική φόρμα που του επιτρέπει να γίνεται σκληρός και να ανεβάζει (ίσως υπερβολικά συχνά) τις εντάσεις, και σε μια πιο γκροτέσκα αισθητική που του επιτρέπει να κινηθεί σε μια εξωλογική συνθήκη (αυτήν του «φαντάσματος») αλλά και να αποκαλύψει τον κυνισμό, την ειρωνεία και το (μαύρο) χιούμορ του, ο Βαρνάβας Κυριαζής ολοκληρώνει επί σκηνής τη δημιουργία του συγγραφέα και κατορθώνει να συγκεντρώσει, σχεδόν αποκλειστικά, το ενδιαφέρον του κοινού και της ιστορίας στον αντιφατικό αυτό χαρακτήρα, μετατρέποντας την παράσταση και το έργο σε «one man show».