Σε ένα κείμενό της με τίτλο «How to bring up your kids gay» (1991), η Eve Kosofsky Sedgewick ξεκινά να αναδιπλώνει τις παραμέτρους της συζήτησης για gay παιδιά σχολιάζοντας τα αποτελέσματα και τη διαχείριση μιας έρευνας για αυτοκτονίες νέων στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του ’80. Η «επιδημία», όπως χαρακτηρίστηκε τότε, αυτοκτονιών και αποπειρών αυτοκτονιών οδήγησε το Υπουργείο Υγείας στην εκπόνηση σχετικής έρευνας η οποία ανατέθηκε σε Ειδική Επιτροπή. Ανάμεσα σε άλλα ευρήματα, η έρευνα αυτή εντοπίζει ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας ανάμεσα σε gay και lesbian νεαρά άτομα ήταν δύο έως τρεις φορές πιο συχνές απ’ ό,τι ανάμεσα στα υπόλοιπα (περίπου το 30% των συνολικών αποπειρών) και το 25% περίπου των gay εφήβων κατέληγαν άστεγοι. Στην έκθεση, όπου αναλύονται και συζητούνται τα αποτελέσματα της έρευνας, αναφέρονται ως κύριοι λόγοι η φυσική και η λεκτική βία, η απόρριψη και η απομόνωση που δέχονται από γονείς και συνομηλίκους και, κατ’ επέκταση, οι εσωτερικές συγκρούσεις που αντιμετωπίζουν και η εσωτερίκευση αρνητικής αυτοεικόνας, δυσκολίες και δεινά που μεγιστοποιούνται με την απουσία έγκυρης πληροφόρησης για την ομοφυλοφιλία κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Ως μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος προτείνονται η άρση των διακρίσεων κατά των ομοφυλόφιλων και της ομοφυλοφιλίας, η ανάληψη προσωπικής ευθύνης από όλους, άτομα και θεσμούς, για διόρθωση ομοφοβικών τάσεων και συμπεριφορών και εκπαίδευση της οικογένειας ώστε να κατανοεί την ανάπτυξη και να προσλαμβάνει θετικά τη φύσης της ομοφυλοφιλίας. Ειδικά όσον αφορά στο σχολείο, προτείνεται η συμπερίληψη στα αναλυτικά προγράμματα υλικού για την ομοφυλοφιλία, προστασία gay και lesbian παιδιών και εφήβων από κακοποίηση που ασκούν συνομήλικοί/ες τους και κατάλληλη κατάρτιση των επαγγελματιών εκπαίδευσης και στήριξης παιδιών κι εφήβων ώστε αυτοί/ές να αποδέχονται και να στηρίζουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό παιδιών και εφήβων και να διασφαλίζουν την ισότητα για όλους/ες.

Οι προτάσεις της Έκθεσης για διόρθωση, ουσιαστικά για να κρατηθούν γερά στη ζωή, για να μπορούν να αναπτυχθούν ομαλά και να ζήσουν μια καλή ζωή, τα ομοφυλόφιλα νεαρά άτομα θα σήμαναν συναγερμό σήμερα σε κάθε επίπεδο της κυπριακής κοινωνίας και ηγεσίας, πολύ πιθανόν ακόμη και ανάμεσα σε όσους και όσες στήριξαν με θέρμη την ψήφιση του νομοσχεδίου για Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση. Η κατανομή των στάσεων έναντι τού υπό αναφορά νομοσχεδίου χαρακτηρίζονταν από πολικότητα αλλά και από μετατόπιση. Με άλλα λόγια, δεν διαφωνούσαν απλώς, δεν είχαν απλώς αρνητική και θετική στάση για τη συστηματοποίηση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο σχολείο οι διαφωνούντες και διαφωνούσες. Το επιχείρημα όσων τάχθηκαν με βδελυγμία εναντίον του νομοσχεδίου ήταν ότι κατοχυρώνεται η εισαγωγή στο σχολείο υλικού και πληροφόρησης για διάφορους σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Διατυπωμένο στην πιο δραματική του εκδοχή, ότι θα κινδυνεύουν να «πουστέψουν τα παιδιά μας». Όχι ότι θα τους αρκούσε η μη συμπερίληψη τέτοιου υλικού. Το ζητούμενο για αυτούς θα ήταν ο ρητός αποκλεισμός τέτοιου υλικού. Όχι ότι θα τους αρκούσε η μη αναφορά σε ομοφυλοφιλικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς στο σχολείο. Το ζητούμενο για αυτούς θα ήταν η ρητή, απαγορευτική υπαγόρευση της ομοφυλοφιλίας. Η στήριξη της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης από όσους και όσες τάχθηκαν με θέρμη και πάθος υπέρ του νομοσχεδίου βασίστηκε σε μια απαραίτητα και όχι απλώς στρατηγική μετατόπιση του διακυβεύματος: η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση πρέπει να εισαχθεί στο σχολείο για να θωρακιστούν τα παιδιά κατά της σεξουαλικής βίας και κακοποίησης. Με άλλα λόγια, στήριξαν το νομοσχέδιο στον βαθμό που μπορούσαν ταυτόχρονα να αποσεξουαλικοποιήσουν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

Θα τοποθετούνταν εναντίον της κακοποίησης και διακρίσεων που βιώνουν τα gay παιδιά στα σχολεία αν άνοιγε μια τέτοια συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου; Σαφώς. Να παίζεις τον hug doctor και να δηλώνεις ότι αποδέχεσαι τη διαφορετικότητα δεν είναι κάτι που απαιτεί αλλαγή στάσης για την ομοφυλοφιλία, ούτε και επιφέρει πολιτικό κόστος. Τόσο προσφιλής, πρόστυχη, ξεχειλωμένη, ξεχειλωτική, κολλητική και συγκολλητική, με εκτόπισμα, κι όμως χωρίς περιεχόμενο και φόρμα—σαν corn syrup που ενδύει, ενοποιεί και νοστιμίζει τα κονσερβοποιημένα άνοστα φασόλια—έγινε η αναφορά στην αποδοχή της διαφορετικότητας στο κυπριακό πολιτικό φάσμα, που ακόμη και ο Χρίστος Χρίστου του ΕΛΑΜ σε πρόσφατο debate για τις προεδρικές εκλογές εναγκαλίστηκε ντροπαλά μαζί της.

Το ερώτημα δεν είναι αν στηρίζουμε την ανεκτικότητα ή, πιο «προοδευτικά», την αποδεκτικότητα για τα ομοφυλόφιλα άτομα. Το ερώτημα είναι αν θέλουμε να υπάρχουν ομοφυλόφιλα άτομα. Στην πιο αιχμηρή του διατύπωση, το ερώτημα είναι αν αναλαμβάνουμε ευθύνη για έναν κόσμο όπου να μπορούν να αναπτυχθούν και να στηριχθούν οι ομοφυλοφυλικές τάσεις παιδιών και νεαρών ατόμων. Το ερώτημα δεν είναι αν καταπολεμούμε τον λόγο μίσους και τον αποκλεισμό και τις ανισότητες που βιώνουν νεαρά άτομα με ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. Το ερώτημα είναι αν θέλουμε παιδιά και έφηβοι/ες με ομοφυλοφιλικές τάσεις να αναπτύσσονται ως υπάρξεις.

Αν δεν το θέλουμε, τότε σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό συμμετέχουμε στο καθεστώς ζωής, λόγου και διαδράσεων που η Sedgwick αποκαλεί «open season». Διότι ένας κόσμος ανοχής ή συγυρισμένης αποδεκτικότητας εξακολουθεί να είναι «open season for gay kids». Ένας κόσμος όπου η βία κυμαίνεται από αιματηρή έως αναίμακτη, εξίσου θανατερή όταν απεχθάνονται τη δυνητικότητα της gay ή lesbian ύπαρξης του ατόμου, αλλά αγαπούν τη δεδηλωμένη, λυτρωτική και αποκαταστατική τους αντι-ομοφοβία.

*Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κύπρου