Ο Εδουάρδος Σακαγιάν (γεν.1957) σπούδασε στην ΑΣΚΤ της Αθήνας και την École nationale supérieure des Beaux-Arts του Παρισιού και μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Γαλλία και Ελλάδα.

Το έργο του διαθέτει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και παρουσιάζεται μέσα από μία έντονη χρωματική παλέτα.

Βραβεύτηκε με το Βραβείο Ζωγραφικής της Γαλλικής Ακαδημίας Ιατρικής στο Παρίσι. Του απονεμήθηκε το Εθνικό Βραβείο Ζωγραφικής της Lefranc Bourgeois στο Παρίσι καθώς και το Βραβείο Ζωγραφικής της Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, εκπροσωπώντας την Ελλάδα. Εξέθεσε στο Centre Pompidou, Musée National d'Art Moderne στην Αναδρομική του Jean Dubuffet.

Έργα του βρίσκονται στην FONDATION WILLIAM LOUIS-DREYFUS στην Νέα Υόρκη , στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μουσείο Φρυσίρα, στο Ίδρυμα Γουλανδρή, στο Τελόγλειο Ίδρυμα, στο Ίδρυμα Η Άλλη Αρκαδία και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, Κύπρο και το εξωτερικό.

Ένα σημαντικό μοτίβο στο έργο σας είναι οι ‘θεατές’. Πως προσδιορίζετε την ενασχόληση σας με το θέμα του ‘θεατή’;

Ξεκίνησα να ζωγραφίζω τα πρόσωπα των γονιών μου μέσα στο πατρικό μου σπίτι, την οικειότητα του ιδιωτικού χώρου ως εξερεύνηση για το πώς είναι οι άνθρωποι στα σπίτια τους και ταυτόχρονα ανθρώπους που αγαπούσα ως αυτοβιογραφία , όχι με επαγγελματικά μοντέλα . Συνέχισα με πορτραίτα της συζύγου μου της ζωγράφου Άννας Μαρίας Τσακαλη και τελείωσα έτσι την σάρωση της οικειότητας με πορτραίτα του γιου μας Φιλίππου.

Στην συνέχεια ανοίχτηκα στο δημόσιο χώρο με το ίδιο δραματουργικό ενδιαφέρον αλλά πλέον από την φαντασία μου με το πλήθος και τον όχλο το οποίο αργότερα πήρε μορφή με τους θεατές στο σινεμά και τους επιβάτες στα λεωφορεία στα μποτιλιαρίσματα. Επίσης κοπάδια με ζώα που συχνά επιστρέφουν στην ζωγραφική μου όπως και πιο παιγνιώδη έργα δίχως να αναιρείται η δραματική τους προέλευση όπως ο μαριονετίστας και τελευταία με τους κολυμβητές πάλι ως θεατές.

Ο κοινός παρονομαστής σε όλα είναι το πρόσωπο ως μονάδα άλλες φορές με χαρακτηριστικά και άλλες φορές χωρίς χαρακτηριστικά στην συνθήκη της ανωνυμίας του. Μιλώντας έτσι για το δημόσιο, άλλες φορές υπάρχει το πρόσωπο με την ανωνυμία ως αποξένωση και όταν το πρόσωπο έχει χαρακτηριστικά δηλαδή μύτη μάτια στόμα τότε υπάρχει η οικειότητα του δημόσιου χώρου, πλην όμως μερικές φορές είναι στριμωγμένο δίπλα σε άλλα πρόσωπα ασφυκτικά χωρίς χώρο. Έχω κάνει και τα τελείως αντίθετα τον άδειο χώρο του τοπίου μόνο με τον ορίζοντα. Συνήθως όλα αυτά τα στοιχεία κάθε φορά σε κάθε έργο συντίθεται διαφορετικά και υπάρχει ένα άλλο γεγονός. Δεν ζωγραφίζω ότι φαίνεται ούτε το τι είναι το κάθε τι άλλα γεγονότα που συμβαίνουν ταυτόχρονα στην ζωγραφική και στην ζωή .

Πως έχει αλλάξει η παρουσίαση του ‘θεατή’ στο έργο σας μέσα από τα χρόνια;

Αλλάζει συνέχεια παραμένοντας οργανικός και ρόλος ταυτόχρονα άλλες φορές είναι πιο πολύ οργανικός και άλλες φορές πιο πολύ ρόλος.

Έχετε πει ότι η αντιγραφή της φωτογραφίας στην ζωγραφική πρόκειται για “πιασάρικο, δημοφιλές και εμπορικό κόλπο αλλά δεν είναι αλήθεια ότι βλέπουμε έτσι”. Κατά την γνώμη σας, ποια είναι η σχέση της τεχνολογίας με την εμπορικότητα στα πλαίσια της τέχνης στον καιρό που ζούμε;

Ακριβώς έτσι είναι ότι δεν βλέπουμε σαν τον φωτογραφικό φακό μηχανικά αλλά ψυχικά με επιλογές δηλαδή υποκειμενικά με προτιμήσεις ενώ ο φακός καταγράφει όλα το ίδιο.

Ο οφθαλμίατρος είναι άλλο πράγμα από το μηχανικό της φωτογραφικής μηχανής διότι το μάτι μας δεν είναι φακός φωτογραφικός αλλά οργανισμός. Ο φωτογραφικός φακός είναι κατασκευή και αντικείμενο ενώ το μάτι μας είναι οργανικό και ζωή.

Δεν υποτιμώ την φωτογραφία και κάθε εργαλείο αλλά είναι διαφορετικό ένα δεκανίκι από το πόδι μας . Είναι όπως ο έρωτας , στις εκπτώσεις λέγεται σεξ στην μεταδαρβινική εποχή, αλλά δεν είναι.

Και τώρα στην Κύπρο, στην γκαλερί Stand In Line. Τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτή την έκθεση;

Είναι μια έκθεση σχεδόν εφ'όλης της ύλης της ζωγραφικής μου αρκετά ελπίζω αντιπροσωπευτική όσων ζωγραφίζω . Μπορώ να πω στενογραφική-συμπυκνωμένη, αναδρομική . Ευρύ φάσμα, θεματογραφικό και ταυτόχρονα ζωγραφικά μορφολογικό.

Ας πούμε υπάρχει και το έργο με τις σκάλες που κατεβαίνει μια κοπέλλα που ανήκει στο φάσμα της ζωγραφικής μου που διαχειρίζεται τον χώρο, αντίθετα με τα έργα με τους θεατές που διαχειρίζονται τα πορτραίτα όπως και τα μποτιλιαρίσματα.

Ποιες ήταν οι επιρροές σας όταν πρωτοξεκινήσατε; Υπάρχουν ακόμα αυτές οι επιρροές στο τωρινό σας έργο;

Παραμένει σχετική και αναγκαία η επιθυμία μου να ζωγραφίζω αλλά αλλάζουν οι συνθήκες του περιβάλλοντος που ζούμε, σχεδόν ραγδαία πλέον.Νεότερος στην Θεσσαλονίκη δεν έβλεπα και ζούσα συσσωρεύσεις και μποτιλιαρίσματα που ζούμε τώρα ,αλλά δεν επικεντρώνομαι μόνο σε ότι αλλάζει όπως η μόδα στα αντικείμενα και εργαλεία αλλά και σε ότι είναι διαχρονικό όπως η ζωή και η επιθυμία όσο και αν εξοντώνεται.

* Περισσότερα για την έκθεση ζωγραφικής του Εδουάρδου Σακαγιάν στην γκαλερί Stand in Line διαβάστε εδώ.

Συνέντευξη από Κατερίνα Πατσαλίδου