Ο Ανδρέας Αραούζος, είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης και το πρόσωπο πίσω από την Alpha Square. Αυτή την περίοδο, συμμετέχει μέσα από διάφορους ρόλους σε δύο θεατρικές παραγωγές, «Η τελευταία συνεδρία του Φρόιντ» και «Μια Ιλιάδα», ενώ τον Δεκέμβριο παρουσιάζει για τέταρτη φορά, το «Art» της Γαλλίδας Γιασμίνα Ρεζά. Το «Art», πρέπει να πούμε, είναι ένα έργο που ανέβασε το 2003 στα αγγλικά, επαναλήφθηκε το 2008 και το 2011 μεταφράστηκε στην ελληνική γλώσσα και τώρα θα παρουσιαστεί εκ νέου, με τον ίδιο στο σανίδι παρέα με τους ηθοποιούς Βαρνάβα Κυριαζή και Φώτη Αποστολίδη.
Όσον αφορά τις άλλες δύο παραγωγές, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η πρώτη, «Η τελευταία συνεδρία του Φρόιντ» ήταν αποτέλεσμα μιας αδρανούς περιόδου, πέρσι, λόγω των αποτελεσμάτων του «Θυμέλη». Πρόκειται για ένα έργο που πρωτοπαρουσιάστηκε σε ένα σπίτι, που φέρει την υπογραφή του Νεοπτόλεμου Μιχαηλίδη, και το εντυπωσιακό είναι ότι συνέβη χωρίς κρατική επιχορήγηση και με φυσικό σκηνικό και φως, στον Άγιο Ανδρέα. Φέτος, έχει ταξιδέψει και στην Αθήνα, ενώ αυτό το διάστημα πραγματοποιεί παγκύπρια περιοδεία, με τελευταίους σταθμούς, Παραλίμνι [09/11], Λευκωσία [15 και 16/11] και Άλωνα [22/11].
Το «Μια Ιλιάδα», είναι ένας μονόλογος σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Ανδρέα Αραούζου, και πάλι με μηδαμινά σκηνικά και έξοδα. Με τη σπουδαία ηθοποιό Δέσποινα Μπεμπεδέλη, της οποίας η παραγωγή σηματοδοτεί και την τελευταία της εμφάνιση στο θεατρικό σανίδι, όπως η ίδια δήλωσε.
Στο πλαίσιο της στήλης Portraits, της αγγλόφωνης ιστοσελίδα μας Politis to the point, επικοινωνήσαμε με τον καλλιτέχνη και του υποβάλαμε μερικές ερωτήσεις.
Η πορεία σου ξεκινά από σπουδές μαθηματικών και διοίκησης, και σε φέρνει στη σκηνοθεσία. Πώς έγινε αυτή η μετατόπιση από τη «λογική» στη δημιουργία;
Θεωρώ πως η λογική αρμόζει και ωφελεί παντού. Αλλά, όπως με τα πάντα στον κόσμο μας, χρειάζεται το «μέτρον» - για μένα η καλύτερη και η πιο χρήσιμη συμβουλή των αρχαίων προγόνων. Η ισορροπία μεταξύ λογικής και δημιουργικότητας είναι, τουλάχιστον στη δική μου εμπειρία, μια υπέροχη πρόκληση και η σημαντικότερη συνταγή για την ψυχική υγεία.
Ήσουν ένα από τα πρόσωπα του θεάτρου στην Κύπρο, που έκανε θέατρο στα αγγλικά. Αυτή τη στιγμή, ζούμε σε μία χώρα η οποία έχει έναν μεγάλο αριθμό ξενόγλωσσων, έχεις σκεφτεί να κάνεις ξανά αγγλόφωνο θέατρο;
Ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια η Alpha Square δραστηριοποιείται περισσότερο στο ελληνόφωνο θέατρο, κατά καιρούς εξακολουθούμε να ανεβάζουμε και αγγλόφωνες παραστάσεις. Οι πιο πρόσφατες ήταν ο μονόλογος του David Hare «Beat the devil» για τον κορωνοϊό και το αναλόγιο «A Portrait for the Mona Lisa» του Jules Tasca, ένας φανταστικός διάλογος μεταξύ Da Vinci και Lady Joconda. Σίγουρα με ενδιαφέρει το αγγλόφωνο και πάντα θα με ενδιαφέρει.
Τι ψάχνεις στα έργα που επιλέγεις να σκηνοθετήσεις; Πώς θα τα χαρακτήριζες ή περιέγραφες;
Το καλό κείμενο και ο συνεχής συναρπαστικός διάλογος είναι το κλειδί για μένα. Συνήθως τείνω να επιλέγω έργα που εστιάζονται σε κάποια διαφωνία και επιχειρηματολογία γύρω από ένα debate. Θερμές συγκρούσεις απόψεων που κεντρίζουν τον παραλήπτη της παράστασης με θέματα ταυτότητας, ηθικής, απόψεων και συμπεριφοράς.
Έναν περίπου χρόνο μετά, ο κύκλος παραστάσεων της παραγωγής «Η τελευταία συνεδρία του Φρόιντ» συνεχίζεται. Πώς θα περιέγραφες το ταξίδι και τις προκλήσεις που ήρθαν μαζί με την παράσταση;
Η παράσταση αυτή γεννήθηκε μέσα από την αποτυχία των αποτελεσμάτων του σχεδίου επιχορηγήσεων «Θυμέλη». Μας άφησε άνεργους για ένα εξάμηνο (πέρσι, και άλλο ένα φέτος) και έπρεπε και θέλαμε να αντιδράσουμε. Να αντιδράσουμε με τη δουλειά μας, εννοώ. Το συγκεκριμένο έργο ακολουθεί απόλυτα (ίσως στο έπακρο) το προφίλ έργων που σας περιέγραψα. Οι οικονομικές ανάγκες μιας παραγωγής χωρίς καμία επιχορήγηση έφεραν κάποιες δημιουργικές λύσεις που εξυπηρέτησαν την παράσταση με έναν τρόπο που οι θεατές το αγκάλιασαν με πρωτοφανή τρόπο. Δουλέψαμε μαζί με τον Βαρνάβα (στη δέκατη χρονιά συνεργασίας μας!) αυτούς τους ρόλους και αυτή τη σχέση και αυτό το κείμενο με μεγάλο σεβασμό και αγάπη προς την τέχνη μας. Όπως πάντα, άλλωστε. Το πώς θα ξημέρωνε κάθε μέρα δεν επηρέαζε τόσο την παράσταση. Είμαι πολύ χαρούμενος και περήφανος που τώρα το ανεβάζουμε στον τρίτο κύκλο παραστάσεων και που το πάμε σε όλη την Κύπρο σε πολύ ιδιαίτερους και ξεχωριστούς χώρους. Και η σταθερότητα των αντιδράσεων των θεατών μας είναι πολύ συγκινητική!
«Μια Ιλιάδα». Επιλέγεις να παρουσιάσεις ένα έργο βασισμένο στην Ιλιάδα, όπως μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα από τον Robert Fagles. Γιατί; Τι είναι αυτό που σε συνεπήρε σε αυτή την εκδοχή;
Αρχικά, είναι μια ακόμη παράσταση που ακολουθεί τα αποκαρδιωτικά, έως και προσβλητικά, αποτελέσματα του σχεδίου Θυμέλη. Έγινε αυτός ο μονόλογος με την κυρία Μπεμπεδέλη στο Σατιρικό, σε μετάφραση και σκηνοθεσία δική μου, με μηδαμινά σκηνικά και έξοδα. Είμαι ευγνώμων στη δημιουργική ομάδα -τον Λάκη Γενεθλή, τον Νίκο Μυλωνά, τον Δημήτρη Ζαχαρίου, τον Βικέντιο Χριστιανίδη και τη Χριστίνα Ψαρά- για την ακούραστη συμβολή τους και το ταλέντο τους. Η τρίτη μου συνεργασία με τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη ήρθε σε ένα κρίσιμο σημείο με το πιο ταιριαστό έργο, πιστεύω. Είναι η καλλιτέχνιδα και ο άνθρωπος που θα έπρεπε να μας πει την ιστορία αυτή με τη συγκεκριμένη ματιά στην κατάρα του πολέμου, σήμερα.
Έχεις δουλέψει ξανά με τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη και αρκετές φορές με τον Βαρνάβα Κυριαζή, που συμμετέχει στις άλλες δύο παραγωγές που τρέχουν αυτή την περίοδο. Τι βρίσκεις στην ποιότητα που προσφέρουν;
Είναι πολύ μεγάλη η λίστα αυτών που προσφέρουν. Εκτός από την «ιερότητα» με την οποία προσεγγίζουν τα κείμενα, τους ρόλους και τις ευθύνες της παράστασης, είναι και ο απόλυτος σεβασμός προς τον σκηνοθέτη τους (παρά τη διαφορά σε χρόνια εμπειρίας). Τέτοια βαθιά συνύπαρξη στην πρόβα είναι υποδειγματική και σπάνια.
Καταφέρνεις, με έναν δικό σου τρόπο, να παίρνεις τον παλμό της εποχής και να δοκιμάζεις πράγματα, όπως, τώρα: παράσταση παρέα με ένα ποτήρι κρασί, με ένα έργο, το «Art», που παρουσιάζεις για 4η φορά. Σήμερα τι διαφορετικό έχει να προτείνει ή γιατί είναι επίκαιρο; Πώς προέκυψε η ιδέα με το κρασί;
Το αναλόγιο μιας κωμωδίας, και μάλιστα λίγο πριν τα Χριστούγεννα, μαζί με κρασί μου ακούγεται κάτι υπέροχο που θα το ήθελα για δική μου ψυχαγωγία! Επομένως, γιατί να μην το δημιουργήσουμε οι ίδιοι; Για μένα το «Art» είναι από τα πιο απολαυστικά θεατρικά έργα διότι συνδυάζει αριστοτεχνικά την ξεκαρδιστική κωμωδία με το βαθύ δράμα. Τι πιο σχετικό με τις μέρες μας και τη ζωή μας από ένα έργο που ξύνει την επιφάνεια της φιλίας και της ποιότητας της φιλίας; Και τι πιο ψυχαγωγικό (αλλά και υπαρξιακό) όταν η αφορμή αυτής της «εξέτασης» είναι ένα έργο τέχνης;
Πώς βλέπεις την πορεία του θεατρικού τοπίου στην Κύπρο; Αναπτύσσεται, υπάρχουν ευκαιρίες για νέους, είναι ακόμη πιο δύσκολο να κάνεις θέατρο τώρα; Τι έχει ανάγκη η κυπριακή θεατρική σκηνή για τώρα αλλά και για το μέλλον;
Υπάρχει ανάπτυξη του θεατρικού τοπίου στην Κύπρο, υπάρχουν δημιουργοί και καλές προϋποθέσεις για δημιουργία και υπάρχει και πρόθεση από το σύστημα και το κράτος. Γίνονται όμως πάρα πολλά λάθη, και πολλά από αυτά μπορούν να αποφευχθούν. Έχω κουραστεί να τα απαριθμώ και είναι φορές που αισθάνομαι γραφικός με τις δημόσιες τοποθετήσεις μου. Το πιο προφανές και αδιαμφισβήτητο είναι ότι οι προκηρύξεις των αιτήσεων και οι απαντήσεις για τις επιχορηγήσεις γίνονται με τεράστιες καθυστερήσεις, κάτι που σημαίνει σπατάλη χρόνου, κούφιους μήνες μέσα στις χρονικές περιόδους. Αυτά για εμάς σημαίνει τόσο κακός προγραμματισμός όσο και ανεργία. Δεν φτάνει η αβεβαιότητα που είναι ο κανόνας στο επάγγελμά μας, έχουμε και αδικαιολόγητες γραφειοκρατικές σπατάλες. Τα δε σχέδια επιχορηγήσεων αξιολογούν την ικανότητα και την επιτυχία μας ως πολιτιστικούς φορείς, αλλά ταυτόχρονα μόνο αν είμαστε ζημιογόνοι θα πάρουμε το 100% της εγκεκριμένης μας χορηγίας. Το κρατικό μας θέατρο, ο ΘΟΚ, είναι ακέφαλο εδώ και δύο χρόνια (όχι για πρώτη φορά) μόνο για γραφειοκρατικούς λόγους. Τα πράγματα πρέπει να γίνουν πιο λειτουργικά και αυτό, για κάποιο λόγο, αποδεικνύεται πολύ δύσκολο.
Τη συνέντευξη μπορείτε να τη διαβάσετε και στα αγγλικά στο en.politis.com.cy
