Γράφει η Βάλια Καϊμάκη | valia@inrec.gr

Το ISIS χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προπαγάνδα του αλλά και για να στρατολογεί μέλη. Το είπαμε πολλές φορές και το αναλύσαμε αρκετά. Κυκλοφόρησε μάλιστα και μια έκθεση από το ινστιτούτο Brookings πρόσφατα. Και μία ακόμη από το The George Washington University Program on Extremism [http://bit.ly/gwextremism] μας μαθαίνει ότι τουλάχιστον 300 Αμερικανοί πολίτες χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο για να προβάλλουν την προπαγάνδα του ISIS.

Το γεγονός, όμως, που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι γι' αυτό. Ούτε καν η γνωστή ομάδα χάκερς, οι Anonymous, οι οποίοι αμέσως μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι δήλωσαν ότι κηρύττουν τον πόλεμο στο ISIS, με πολλαπλές κυβερνοεπιθέσεις [ISIS] παίρνοντας μάλιστα αφορμή από το διάγγελμα του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ που καλούσε σε "κινητοποίηση όλων των δυνάμεων" [http://bit.ly/isis_hollande]. Και πράγματι λίγες μέρες αργότερα κατάφεραν ν' αντικαταστήσουν μια ιστοσελίδα του ISIS με μια διαφήμιση για βιάγκρα! Έκλεισαν επίσης περίπου 5.000 λογαριασμούς στο twitter. Ωστόσο, ακόμα και αυτοί το μόνο που κατάφεραν ήταν να προκαλέσουν ενόχληση και όχι σοβαρή ζημιά στο ISIS και τα δίκτυά του.

Η κύρια αιτία μιας τέτοιας αδυναμίας αντιμετώπισης του προβλήματος είναι ότι μόλις εντοπιστεί και κλείσει ένας λογαριασμός του ISIS στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργείται ένας καινούργιος. Ένας άλλος λόγος είναι ότι δεν υπάρχει κεντρική μονάδα όπως σε μια μεγάλη εταιρεία η οργανισμό. Εάν οι χάκερς καταφέρουν να διεισδύσουν σε αυτήν, τότε η δουλειά τους είναι εύκολη. Το ISIS, όμως, χρησιμοποιεί χιλιάδες προσωπικούς λογαριασμούς, οι οποίοι βρίσκονται... παντού. Ο μόνος τρόπος να τους αποκλείσεις από το twitter θα ήταν να... κλείσεις το twitter!

Ωστόσο, τις τελευταίες βδομάδες, οι αναλυτές έχουν αρχίσει ν' αλλάζουν γνώμη. Θεωρούν ότι τα μέσα ενημέρωσης έχουν υπερεκτιμήσει τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην προπαγάνδα και τη στρατολόγηση. Και αυτό γιατί δεν εμφανίζονται εύκολα αλλά θα πρέπει κάποιος να ψάξει να τους βρει. Ωστόσο υπάρχει κάτι ακόμα σοβαρότερο: το γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πιθανόν να χρησιμοποιούνται για τον συντονισμό της δράσης. Υπάρχουν μάλιστα υπόνοιες ότι κάτι τέτοιο συνέβη και στην περίπτωση των επιθέσεων στο Παρίσι.

Το στοίχημα, λοιπόν, των αρχών είναι και να περιορίσουν την προπαγάνδα αλλά ταυτόχρονα να μπορούν να παρακολουθούν τις συνομιλίες. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος, όταν κλείνουν λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι τρομοκράτες να μετακομίσουν στο "σκοτεινό web", δηλαδή σε διευθύνσεις του διαδικτύου, οι οποίες για την πρόσβασή τους απαιτούν ειδικό λογισμικό ή ειδική άδεια πρόσβασης. Χρησιμοποιούνται ευρέως για τη διακίνηση ναρκωτικών και τη μαύρη αγορά ενώ κυρίως δεν καταγράφεται από τις μηχανές αναζήτησης. Άλλοι πάλι κοροϊδεύουν τέτοιου είδους φόβους, αφού οι τρομοκράτες δεν είναι τόσο τεχνικά καταρτισμένοι ώστε να χρησιμοποιήσουν το "σκοτεινό web".

Βέβαια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι τα μόνα κανάλια επικοινωνίας τρομοκρατικών ομάδων. Μάθαμε ότι είναι πιθανόν στο Παρίσι οι τρομοκράτες να μιλούσαν μέσω του PlayStation Network χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα της δημοφιλούς κονσόλας. Γενικά, τα chat, τα φόρα και τέτοιου είδους τεχνολογίες επικοινωνίας είναι αγαπητά στους "κακούς" και τρομερά δύσκολα να γίνει παρακολούθηση από τους "καλούς".

Αλλά ακόμα και εάν καταφέρουν οι "καλοί" να παρακολουθήσουν τους "κακούς" αυτό δεν σημαίνει ότι τους εξουδετερώνουν κιόλας. Γιατί η ουσία της τρομοκρατίας δεν είναι στην τεχνολογία κι έτσι δεν μπορείς να την καταπολεμήσεις μ' αυτήν. Οι Anonymous έκαναν τη δική τους προσφορά γιατί αυτό μπορούσαν να κάνουν.