Γράφει η Δένα Αναξαγόρου /Φωτογραφία (c)Παύλος Βρυωνίδης

Ως "ενεργός-θεατής" παρευρέθηκα στην παράσταση The Active Spectator της Λίας Χαράκη με ερμηνευτή τον ηθοποιό Μάριο Ιωάννου, στο The Performance shop.
Ένας γέροντας με τρεμουλιαστή αλλά σίγουρη φωνή μάς καλεί να τον ακούσουμε και να τον ακολουθήσουμε γονατιστοί στο σκοτεινό καταφύγιο. Έξω ο πόλεμος και οι επιδρομές μαίνονται. Το νερό και το φαγητό ελάχιστο, το καταφύγιο άθλιο, αλλά είμαστε τυχεροί που βρισκόμαστε εκεί, ενώ ο κόσμος στην πόλη κρυώνει και κινδυνεύει κάθε στιγμή. Ο καθείς εκεί έξω μπορεί να είναι το επόμενο θύμα στον μακρύ κατάλογο, στο παράλογο αυτού του πολέμου που διαρκεί κοντά στα τέσσερα χρόνια. Κι ενώ ο γέροντας προχωρεί στο σκοτάδι, φώτα, προβολείς και μουσικές. Σε μια γειτονική χώρα οι άνθρωποι διασκεδάζουν σε νυχτερινά κέντρα και σε μπουζούκια. Ο γέροντας μεταμορφώνεται ξαφνικά σε μια απαστράπτουσα βασίλισσα της νύχτας που θέλει να κάνει τους γύρω απλά ευτυχισμένους. Οι θαμώνες του κέντρου χειροκροτούν και τραγουδούν ανέμελοι μαζί με την ξανθιά τραγουδίστρια. Τα φώτα σβήνουν και ο ηθοποιός μεταμορφώνεται με μιας σε Χρυσαυγίτη, που προσπαθεί να μυήσει τα νέα μέλη στο "κίνημα". Αυτοί θα σώσουν με τις δικές τους "αρχές", την πατρίδα που καταρρέει. Αυτοί νομίζουν πως είναι οι μόνοι αληθινοί Έλληνες και κάνουν βηματισμό όλοι μαζί στην γιάφκα τους, έτοιμοι για την επόμενη επίθεση εναντίον μεταναστών. Ο τρομερός Χρυσαυγίτης με ένα κλείσιμο του διακόπτη παίρνει τον ρόλο της στοργικής δασκάλας που κανακεύει όλα τα παιδιά με απέριττη υποκρισία. Οι γονείς πληρώνουν πολλά σ' αυτό το ιδιωτικό high-class νηπιαγωγείο και πρέπει όλοι, γονείς, παιδιά, να μένουν ικανοποιημένοι. Αυτό είναι το μόνο μέλημα της καλής δασκάλας που ετοιμάζει τη χριστουγεννιάτικη παράσταση με θέμα τη φάτνη. Καταμερίζει τους ρόλους στους θεατές-παιδιά και εξηγεί πως όλοι οι ρόλοι είναι εξίσου σημαντικοί. Οι θεατές γίνονται Χριστούλης, Παναγίτσα, αρνάκι, λαμπερό αστέρι ή μάγος φέρνοντας τα δώρα. Τέλος η δασκάλα βάζει για ύπνο τα παιδάκια, μέχρι να 'ρθουν να τα πάρουν οι γονείς τους. Τα κοιμίζει, αντί να τα αφυπνίζει. Μια πόρνη που πεθαίνει αβοήθητη, ζητώντας τη συμπαράσταση των θεατών-ηθοποιών, κι ένας κατάδικος για φόνο εξιστορούν πώς κατέληξαν εκεί, πόσο αφόρητη μα συνάμα γλυκιά είναι η ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της. Οι θεατές δεν παρακολουθούν απλά αυτά τα συμβάντα. Δεν είναι απλοί θεατές όπως σε μια οποιανδήποτε θεατρική παράσταση, αλλά καλούνται να υποδυθούν όλους αυτούς τους ρόλους σε μία μόνο ώρα και να βιώσουν τόσο διαφορετικές και άγνωστές τους μέχρι τότε καταστάσεις. Να γίνουν για λίγο "οι άλλοι" και οι άλλοι να γίνουν ένα με μας και τον ηθοποιό. Η χαρά, ο τρόμος, η βία, η αθωότητα και η παιδικότητα, όλα βιώνονται σε χρόνο αστραπής. Ο θεατής κλονίζεται και αφήνεται σ' αυτήν την επικοινωνία μεταξύ του ενεργού-θεατή, του ηθοποιού και του σκηνοθέτη που βρίσκεται μαζί μας στη σκηνή-μαγαζί. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον ηθοποιό Μάριο Ιωάννου για την ερμηνεία και τον αυτοσχεδιασμό και στη σκηνοθέτιδα Λία Χαράκη, που μας έδωσαν την ευκαιρία να βιώσουμε το θέατρο μέσω της μεταμόρφωσης, υπό το πρίσμα θεατή και ηθοποιού. Κατόρθωσαν, όπως ήταν κι ο πρωταρχικός τους στόχος, να αφυπνίσουν τη συνείδησή μας και να μας κάνουν να αναθεωρήσουμε τα όριά μας.