Γράφει η Βάλια Καϊμάκη | valia@inrec.gr

Μια είδηση που διάβασα πρόσφατα μ’ έκανε ν’ ανατριχιάσω. Μια εταιρεία μηχανημάτων αυτόματης πώλησης στην πολιτεία Ουισκόνσιν των ΗΠΑ εμφύτευσε στο προσωπικό της ένα ηλεκτρονικό μικροτσίπ στα χέρια τους, το οποίο χρησιμοποιείται για την αγορά φαγητού, την είσοδό τους σε υπολογιστές ή τη χρήση του φωτοτυπικού.

Ο αντιπρόεδρος της εταιρείας Three Square Market με έδρα το Ρίβερ Φολς δήλωσε ότι 50 από τους 85 υπαλλήλους συμφώνησαν στην εμφύτευση των τσιπ, τα οποία μοιάζουν σε μέγεθος και σχήμα με κόκκο ρυζιού. Πρόκειται για την πρώτη στις ΗΠΑ που δοκιμάζει μια τέτοια τεχνολογία, η οποία είναι συγκρίσιμη με εκείνη που χρησιμοποιούν οι πιστωτικές κάρτες αφής και τα τσιπ που εμφυτεύονται σε κατοικίδια ζώα με στοιχεία αναγνώρισης. Στους ανθρώπους εμφυτεύονται μεταξύ του δείκτη και του αντίχειρα με ένα εργαλείο που μοιάζει με σύριγγα.

Τα εμφυτεύματα κατασκευάζονται από τη σουηδική εταιρεία BioHax International και αποτελούν μέρος μιας μακροχρόνιας δοκιμασίας για να διαπιστωθεί εάν τα τσιπ που λειτουργούν με ραδιοσυχνική αναγνώριση (RFID) μπορεί να έχουν ευρύτερες εμπορικές εφαρμογές. Η ραδιοσυχνική αναγνώριση χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία για να αναγνωρίσει και να “ακολουθήσει” “ταμπέλες” που βρίσκονται σε αντικείμενα (προσφάτως λοιπόν και σε ανθρώπους), οι οποίες περιέχουν αποθηκευμένες πληροφορίες. Τέτοιου είδους τσιπ μπορούν να διαβαστούν σε απόσταση μέχρι και 15 εκατοστών.

Οι πρώτες δοκιμές έγιναν το 1998 από τον Βρετανό επιστήμονα Κέβιν Ουόργουικ. Το εμφύτευμα μπορούσε ν’ ανοίγει πόρτες και ν’ ανάβει φώτα. Μετά από εννέα μέρες αφαιρέθηκε από το “πειραματόζωο” και σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Επιστημών στο Λονδίνο. Ο δεύτερος επιστήμονας που το δοκίμασε ήταν ο επίσης Βρετανός Μαρκ Γκάσον, το 2009. Ένα χρόνο μετά, η ερευνητική του ομάδα απέδειξε ότι ένας ιός υπολογιστή θα μπορούσε όχι μόνο να μολύνει το εμφύτευμα αλλά να μεταφερθεί και μέσω αυτού σε άλλα συστήματα. Έγινε έτσι ο πρώτος άνθρωπος που μολύνθηκε από ιό υπολογιστή. Παρ’ όλα αυτά διατηρεί ακόμα και σήμερα το εμφύτευμά του.

Ο Αμάλ Γκράφστρα, συγγραφέας του βιβλίου “RFID Toys”, ζήτησε ένα τέτοιο εμφύτευμα το 2005. Το χρησιμοποιεί για να μπει στο σπίτι του και το αυτοκίνητό του και να συνδεθεί με τον υπολογιστή του. Το 2013 ξεκίνησε την εταιρεία “βιο-χακαρίσματος” Dangerous Things και χρηματοδότησε με crowdfunding (από το κοινό) το πρώτο εργαλείο εμφύτευσης το 2014.

Οι παραπάνω είναι περιπτώσεις είτε επιστημόνων είτε ενός ανθρώπου που έκανε τα εμφυτεύματα επάγγελμα. Οι υπάλληλοι της Three Square Market, όμως, είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση. Τους “ζητούν, εάν θέλουν”, να χρησιμοποιήσουν το εμφύτευμα για λόγους που μέχρι σήμερα καλύπτονται από μία κάρτα εργαζόμενου. Το εμφύτευμα είναι εντελώς περιττό. Οι μόνοι λόγοι που μπορεί να φανταστεί κανείς για την ύπαρξη εμφυτευμάτων απαντώνται στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, όπως το “The Terminal Man (1974)”. Σε αυτήν, στον Τζορτζ Σιγκάλ, που ερμηνεύει ένα βίαιο τύπο, εμφυτεύονται τσιπ που θα τον ηρεμήσουν. Ωστόσο, γίνεται πιο βίαιος ακόμη γιατί πιστεύει ότι οι μηχανές κυριεύουν σιγά-σιγά τον κόσμο.

Τα εμφυτεύματα είναι σημαντική πηγή έμπνευσης για τη λογοτεχνία ή τον κινηματογράφο του φανταστικού. Και κανείς δημιουργός στα έργα του δεν τα χρησιμοποιεί για κάτι καλό: αποτελούν πάντα τρόπο ελέγχου. Και φυσικά στο τέλος, οι καλοί καταφέρνουν να τα ξεφορτωθούν, ν’ ανακτήσουν την ελευθερία τους και να κυνηγήσουν τους κακούς που τα έβαλαν. Άντε τώρα, λοιπόν, με τέτοια στερεότυπα (ίσως και άδικα δεν λέω) να χαρούμε που κάποιοι ταλαίπωροι υπάλληλοι στις ΗΠΑ έκαναν το χατίρι του αφεντικού τους για να μην χάσουν τη δουλειά τους και μετατράπηκαν σε πειραματόζωα…