Διάρκεια: 98’

Είδος Ταινίας: Δραματική

Γλώσσες: Αραβικά με ελληνικούς υποτίτλους

Σκηνοθεσία: Νάζουα Ναζάρ [Najwa Najjar]

Με τους: Καλέν Αμπόλ Νάγκα, Σουάντ Μασί, Μάιζα Αμπντ Ελχαντί, Μαλάκ Ερμιλί, Σουχάιλ Χαντάντ, Αμίρ Κορτ

Προβολή: 1η Σεπτεμβρίου, στις 21:00, στο πλαίσιο του Μαραθώνιου Θερινών Προβολών 2016

Μετά το δυναμικό της ντεμπούτο στη μυθοπλασία το 2008 με το ορμητικό οικογενειακό δράμα «Ρόδια και Σμύρνα», η Παλαιστίνια σκηνοθέτιδα και πολιτική ακτιβίστρια Νάζουα Ναζάρ επιστρέφει με «Τα Μάτια του Κλέφτη», τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, που ξεχώρισε τη χρονιά που μας πέρασε ως η παλαιστινιακή πρόταση για υποψηφιότητα για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας 2015.

Γυρισμένη κάτω από αντίξοες συνθήκες στην πολιτικά ταραχώδη Δυτική Όχθη, η ταινία είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην «Κοιλάδα των Κλεφτών», μεταξύ Ναμπλούς και Ραμάλας (εξ ου και το όνομα της ταινίας) στην έξαρση της δεύτερης Ιντιφάντα το 2002, οπότε κι ένας Παλαιστίνιος ελεύθερος σκοπευτής κρυμμένος στους λόφους πυροβόλησε και σκότωσε δέκα Ισραηλινούς στρατιώτες σε ένα σημείο ελέγχου. Αυτό το περιστατικό θα αποτελέσει και την αφηγηματική προϋπόθεση για την πυκνή πλοκή που θα ακολουθήσει. Κεντρικός ήρωας αυτής, ο Τάρεκ, ένας σαραντάρης Παλαιστίνιος μηχανικός νερού, έγκλειστος για 10 χρόνια στις ισραηλινές φυλακές, μ’ ένα βαρύ προσωπικό μυστικό και θαμπό πολιτικό παρελθόν. Άρτι αποφυλακισθείς, θα προσπαθήσει να επανενωθεί με τη γυναίκα και την κόρη του, μα σύντομα θα μάθει πως η γυναίκα του είναι πια νεκρή και πως η κόρη του έχει μεταφερθεί σε ορφανοτροφείο στην πόλη της Σεβαστείας. Που γίνεται κι ο μοναδικός προορισμός πλέον για τον Τάρεκ. Εκεί, θα γνωρίσει τον Αντέλ, έναν τοπικό επιχειρηματία, ο οποίος θα του δώσει δουλειά σ’ ένα οικοδομικό του έργο και στέγη στο σπίτι της μοδίστρας συντρόφου του, της Λέιλα. Μια τρυφερή φιλία θα αναπτυχθεί μεταξύ αυτού και της Μαλάκ, της συνομήλικης με τη δική του κόρης της Λέιλα, ενώ αυτός συνεχίζει να αναζητά αγωνιωδώς την ελλείπουσα κόρη του, σε μια τεταμένη διαδρομή γεμάτη βία, καταστροφή, εύθραυστες ισορροπίες και ηθικά διλήμματα.

Το φιλμ είναι ένα ρεαλιστικό μικρο-πορτρέτο της φλεγόμενης Παλαιστίνης, που φωτογραφίζει με αμεσότητα τις ιδιάζουσες κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν σ’ ένα υπό κατοχή έδαφος σε εμπόλεμη κατάσταση. Με δραματικό όπλο την προσωπική ιστορία του Τάρεκ και της διαλυμένης οικογένειάς του, η Ναζάρ εξετάζει τη θεματική της βίας, σωματικής και ψυχολογικής, και των συγκλονιστικών επιπτώσεων που έχουν στους ανθρώπους που βρίσκονται παγιδευμένοι στη δίνη του πολέμου. Υπό αυτή τη σύμβαση, η σκηνοθέτιδα καταφέρνει να συνδυάσει την προσωπική παράμετρο με την πολιτική, σ’ ένα άρρηκτα δεμένο σύνολο, σαφώς προϊόν ενός συγκεκριμένου χρόνου και τόπου, αλλά ταυτόχρονα καθολικά επίκαιρο και σχετικό, που δίνει τροφή για προβληματισμό: για τον άνθρωπο ως έρμαιο αλλά και ως υποκινητή πολέμων και κακών, και για τον φαύλο κύκλο της βίας που αναπόφευκτα δηλητηριάζει σχέσεις και δεσμούς για γενιές ολόκληρες. Βασικό μέλημα της σκηνοθέτιδας παράλληλα είναι η εκ νέου διαπραγμάτευση σημειολογικά της εικόνας και γενικότερα της παγκόσμιας αντίληψης για την Παλαιστίνη. Όπως σε όλες τις ταινίες της, προσπαθεί εδώ να δώσει το δικό της βιωματικό στίγμα, να πει την ιστορία του παλαιστινιακού ζητήματος από μια σκοπιά ρεαλιστική, ανθρωπιστική κι ευαίσθητη, ως ο αντίλογος στις στρεβλώσεις των διεθνών μίντια και «στις στερεότυπες, δαιμονοποιημένες, προπαγανδιστικές εικόνες που βομβαρδίζουν τον κόσμο από το 1948», όπως δηλώνει η ίδια. Με «Τα Μάτια του Κλέφτη» η Ναζάρ αντιτάσσει στα στερεότυπα μια εναλλακτική αφήγηση για τη σημερινή διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και με τον κίνδυνο να υποπέσει κατά φάσεις σε διδακτισμό, καταφέρνει να αποδώσει την ανθρώπινη πτυχή ενός πολιτικού θέματος λεπτού και περίπλοκου. Κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι απλό ιδεολογικό φερέφωνο και κανείς δεν σκιαγραφείται με όρους απόλυτους ως ηθικός ή ανήθικος, ήρωας ή εγκληματίας, λιγότερο από όλους ο Τάρεκ (σημαντικά υποδυόμενος από τον Αιγύπτιο ηθοποιό και ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Καλέν Αμπόλ Νάγκα). Τουναντίον, η ταινία πραγματεύεται τη λεπτή, φιλοσοφικά και πρακτικά, γραμμή που διαχωρίζει την αντίσταση από την τρομοκρατία και θέτει καίρια ερωτήματα. Όταν η ελπίδα για συνεννόηση φθίνει, πώς ορίζεται η αντίσταση; Όταν τα ειρηνικά μέσα εξαντλούνται, πόσο θεμιτή είναι η καταφυγή στη βία; Ποια είναι άραγε η ειδοποιός διαφορά μεταξύ ενός μαχητή της ελευθερίας κι ενός τρομοκράτη; Και μέχρι πού μπορεί να φτάσει κανείς τελικά για τα παιδιά του, και για το μέλλον;

+ Θερινός Κινηματογράφος Κωνστάντια [Σόλωνος Μιχαηλίδη 15, Παλλουριώτισσα]. Τιμή εισόδου 5 ευρώ [δωρεάν για παιδιά κάτω των 10 ετών και για ΑΜΕΑ]. Πληροφορίες τηλ. 22349085