Αρχές της δεκαετίας του 2000. Βράδυ, κατά τις 10 μμ. Ανοίγει την πόρτα του γραφείου της και μπαίνει μέσα. «Α!», λέει, «ανοίγει». «Είπα να δω αν δουλεύει το κλειδί.» (Είχε master key.) «Πού είναι ο γάιδαρος σου;» Δεν ήταν ερώτηση, ήταν συμπέρασμα, ίσως και εκλογίκευση δράσης. (Για να ’σαι ’δω τέτοια ώρα να δουλεύεις, γάιδαρο τον έχεις τον άντρα σου, για να έχεις γάιδαρο τον άντρα σου δεν ακολουθάς τις νόρμες του φύλου σου. Ωραία. Μπορώ.) Πρώτα έτριψε το χέρι του στο αξύριστο μάγουλό του και είπε: «Δεν είμαι και τόσο αρρενωπός τελευταία, τι νομίζεις;» Το τι ακολούθησε δεν αφορά σε αυτό το κείμενο. Αυτό το κείμενο δεν είναι #metoo. Αυτό το κείμενο είναι youtoo.

Πάρκαρε έξω από το σπίτι της και πριν κατεβεί πήρε τηλέφωνο μια συνάδελφό της. Της είπε τι έγινε. «Ρε, έν' απαράδεκτα τούτα τα πράματα, πρέπει να μιλούμε μεταξύ μας», σχολίασε εκείνη. Την επόμενη μέρα αφηγήθηκε στον πρώτο υπεύθυνο στην ηγεσία τι έγινε. «Το καταγγέλλω», του είπε. Εκείνος είπε, «εν θέλω να φκει έξω». Ένας συνάδελφος αστειευόμενος για να ελαφρύνει την πρόσληψη του συμβάντος της είπε, «έλα μωρέ και συ, γιατί δεν του ’κανες ένα τσιμπουκάκι, θα ησυχάζαμε όλοι εδώ μέσα». Πήγε στο επόμενο επίπεδο ηγεσίας. Εκείνη της είπε, «αυτά είναι απαράδεχτα πράματα, γιατί δεν το καταγγέλλεις στον άλλο… (στο ίδιο επίπεδο ηγεσίας)». Πήγε στο πιο ψηλό επίπεδο ηγεσίας. Κατάγγειλε και σε κείνον τι έγινε και του παρέδωσε επιστολή. «Δεν μπορώ να παραλάβω την επιστολή», της είπε, «διότι θα είναι σαν να αποδέχομαι την καταγγελία». «Θα σας καλέσω όμως και τους δυο στο γραφείο μου να τα βρείτε.» Την επομένη της τηλεφώνησε η γραμματέας του υπεύθυνου και της είπε: «Ο κύριος τάδε δεν επιθυμεί να παρευρεθεί σε συνάντηση και δεν θα γίνει συνάντηση».

Την επόμενη βδομάδα τηλεφώνησε στην αρμόδια υπηρεσία και ζήτησε μια πληροφορία που ήταν στον προσωπικό της υπηρεσιακό φάκελο. «Ο φάκελός σας δεν είναι εδώ», της είπε, «τον κρατά ο κύριος τάδε» (ο νυκτερινός επισκέπτης). «Μα δικαιούται ο κύριος τάδε να κρατά τον προσωπικό μου φάκελο;» «Τι να σας πω, να μιλήσετε με τον υπεύθυνο.» Μίλησε. Τον ρώτησε. «Άκου να σου πω», την επίπληξε, «αν εσύ έσιεις προσωπικά προβλήματα με τον τάδε, έν' δική σου υπόθεση».

Στους μήνες που ακολούθησαν υπέπεσε σε μια ανομολόγητη δυσμένεια η οποία θα συνεχιζόταν για χρόνια. Όταν ήταν υπό αξιολόγηση, ο κύριος τάδε γύριζε τα γραφεία κι έλεγε, «αυτήν πρέπει να την διώξετε από δω, είναι μεγάλο παλιοκόριτσο». «Εγώ πάντως τον έβγαλα έξω από το γραφείο μου», της είπε ένας συνάδελφος που θα αφυπηρετούσε, μια μέρα που περνούσε έξω από το γραφείο του και της φώναξε να μπει μέσα για να της το εκμυστηρευτεί, αφού έκλεισε την πόρτα του, ως μυστικό. «Εννά κατηγορήσεις τωρά τον τάδε ότι έκλεψε τζιαι το φεντζιάνι σου;» σχολίασε γελώντας μια συνάδελφος που τη ρώτησε στην κουζίνα αν είδε το φλετζάνι της. Ήταν ένα φλιτζάνι με ένα ανατέλλοντα κίτρινο ήλιο πίσω από μια μινιμαλιστική κυρτή γαλάζια γραμμή που έγραφε, «Prozac. It makes your day.» Ήταν η ίδια συνάδελφος την οποία πήρε τηλέφωνο να της πει εκείνο το βράδυ τι συνέβη στο γραφείο της. Οι γυναίκες δεν συμπεριφέρονται διαφορετικά από τους άντρες όταν ξεκινά το trafficking της απαξίωσης εκείνης που καταγγέλλει σεξουαλική μορφή βίας. Οι γυναίκες, όπως και οι άντρες, νιώθουν ότι κάποιο συμφέρον που θα έρθει από το μέλλον κινδυνεύουν να σαμποτάρουν αν μιλήσουν για ό,τι έγινε. Εξάλλου, οι γυναίκες συνάδελφοι θα δουν τις γυναίκες συναδέλφους περισσότερο ανταγωνιστικά απ’ ό,τι οι άντρες συνάδελφοι βλέπουν άντρες συναδέλφους, καθώς οι δεύτεροι αναπτύσσουν συνήθως συμπεριληπτικό ανδρικό ομοκοινωνικό bonding.

Αυτό δεν είναι #metoo. Αυτό είναι youtoo. «Αν τους κάτσεις», μου είπε κάποτε μια φίλη αστειευόμενη, «είσαι πουτάνα. Αν δεν τους κάτσεις, είσαι λεσβία». Αν τον καταγγείλεις όμως, λέω εγώ τώρα εδώ σε σένα, είσαι και πουτάνα και λεσβία και όμορφη και άσχημη και παρανοϊκή και εριστική και πονηρή και μαννή. Θα προβάλουν στην καταγγέλλουσα όλες τις αντιλήψεις που έχουν για την τάξη του φύλου.

Όταν μια γυναίκα καταγγέλλει σεξουαλική βία, ξεκινούν οι διαγνώσεις για την αξιοπιστία και την ‘ηθική της’ ως γυναίκα. Το «Και» λειτουργεί ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ αλλά και ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ. To «Kαι» συνδέει την καταγγελία με ένα συνεχές συμβάντων (ένα συνεχές που γέννησε την καταγγελία ή που γέννησε τον βιασμό; τα δυο διολισθούν το ένα στο άλλο αρχειοθετώντας τον βιασμό και την καταγγελία βιασμού εξισωτικά). Όπως ρητά λέει η δεύτερη πρόταση, «Θα πρέπει κάποιος να γνωρίζει όλα τα γεγονότα προτού βγάλει συμπεράσματα.» Το «Και» όμως είναι ΗΔΗ συμπερασματικό. «Και πώς βρέθηκε στη σουίτα του ξενοδοχείου η 24χρόνη;» Αυτό το «Και» αισθάνεται ότι νομιμοποιείται να συμπεραίνει, όχι διότι ξέρει τι προηγήθηκε, αλλά διότι γνωρίζει και εναρμονίζεται με τις νόρμες που διέπουν το φύλο και τη σεξουαλικότητα μιας γυναίκας. Και οι νόρμες που ρυθμίζουν το φύλο και τη σεξουαλικότητα διασταυρώνονται, κάποτε αλληλοενισχυτικά, κάποτε ανταγωνιστικά, με άλλες νόρμες και όρια, όπως ηλικιακά, ταξικά, κ.ά. Τίθεται ως φυσική η ερώτηση τι γύρευε η 24χρονη στη «σουίτα», ενώ για τους καταγγελλόμενους δεν τίθεται η ίδια ερώτηση, διότι σε σχέση με αυτούς η αναφορά σε σουίτα ακούγεται φυσική. Για πλούσιους η σουίτα είναι ο φυσικός τους χώρος· για μια 24χρονη είναι χώρος εκδούλευσης για αυτό που πληρώθηκε. Aν δεν ήταν 24χρονη και ήταν 54χρονη, το ερώτημα «Και τι γύρευε …» θα σκόνταφτε στη μέση, διότι η σεξουαλικότητά της δεν θα θεωρείτο εμπορεύσιμη και η φαγούρα της δεν θα θεωρείτο αρκετά έντονη ώστε να βρεθεί στη σουίτα. Εξάλλου, γράφτηκε κάπου, ήταν ομορφόπαιδα οι καταγγελλόμενοι. Θα μπορούσαν να είχαν όποια ήθελαν χωρίς να χρειάζεται να τη βιάσουν. Σαν να βιάζουν οι βιαστές μια ναρκωμένη γυναίκα (οι ΒΙΑΣΤΕΣ, όχι οι με αβρότητα χαρακτηριζόμενοι ως «επιτήδειοι») για να επιβεβαιώσουν ότι είναι επιθυμητοί από μια, επαναλαμβάνω, ναρκωμένη γυναίκα. Αλήθεια, γιατί βιάζουν οι βιαστές;

Αυτό δεν είναι #metoo. Αυτό είναι youtoo. Εκκωφαντική ήταν η σιωπή του ΑΚΕΛ στην περίπτωση του tweet της πρώην επιτρόπου της ΕΕ και κραταιό το buffer zone που όρθωσαν για να απορροφήσει τη «θύελλα αντιδράσεων» όπως χαρακτήρισε το sigmalive την κριτική που έγινε για το συγκεκριμένο tweet στα μκδ. Θα ήταν η ίδια η αντίδραση αν το tweet ήταν άλλου επίτροπου, για παράδειγμα του πρώην επιτρόπου Χρήστου Στυλιανίδη ή της νυν επιτρόπου Στέλλας Κυριακίδου; H άποψή μου είναι ότι, όχι, δεν θα έχαναν την ευκαιρία για κριτική. Έρχονται όμως προεδρικές εκλογές και όλοι μετρούν τα κουτσιά τους. Έρχονται προεδρικές εκλογές και ακούγεται ότι ο υποψήφιος που θα στηρίξει το ΑΚΕΛ θα πρέπει να είναι υποψήφιος που να στηρίζει σθεναρά «τη λύση» και να συνενώνει τις «δυνάμεις της λύσης». Ποια είναι τελικά αυτή η λύση που κάνει γαργάρα ό,τι αποδυναμώνει στον δημόσιο λόγο το αίτημα, το κάθε αίτημα για δικαιοσύνη;

Δέχθηκε κριτική το ΑΚΕΛ για τη σιωπή του. Μα εμείς; ακούστηκε. Εμείς που κάνουμε πορείες τη μέρα της Γυναίκας; Eμείς που φέρνουμε νομοσχέδια; Αλήθεια, ποιο νομοσχέδιο προωθήσατε για ισότητα φύλου και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών που δεν ήταν ήδη τόσο εναρμονισμένο με την κυρίαρχη οικονομία λόγου και κονδυλιών ώστε να είχε και τη στήριξη των άλλων μεγάλων κομμάτων; Mα εμείς; Εμείς που έχουμε ψηλά στην ατζέντα μας «το γυναικείο ζήτημα»; To ποιο;;; Διερωτώμαι αν υπάρχει άλλο κράτος που έχει υπογράψει τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας» όπου ακόμη χρησιμοποιείται η πλαισίωση πολιτικής «το γυναικείο ζήτημα». Το «γυναικείο ζήτημα» είναι ένα τέχνασμα των κομμάτων που προσδιορίζονται ως κομουνιστικά για να μην μιλήσουν για φύλο και σεξουαλικότητα ως άξονες καταπίεσης και βίας, για να μην μπουν σε συζήτηση με τον φεμινισμό (που θεωρείται «αστική» ιδεολογία), διότι θεωρούν ότι τέτοιες προσεγγίσεις υποβαθμίζουν ή αποδυναμώνουν την ταξική ανάλυση. Βιάζει ο καπιταλισμός ή βιάζουν οι άντρες λόγω καπιταλισμού.

Κριτική δέχτηκαν και πάλι θεσμοί για τη σιωπή ή την αβρότητά τους. «Μηδενική ανοχή» στη βία, έχουμε πολιτικές, είπαν. Οι πολιτικές είναι αυτοαναφορικά κείμενα που επιτελούν την αυτοπροβολή των θεσμών ως εκσυγχρονισμένων και εκσυγχρονιστικών. Οι θεσμοί δεν κάνουν τίποτα από αυτό που γινόταν μέχρι τώρα στην Κύπρο αν δεν συμμετέχουν παρεμβατικά στον δημόσιο λόγο προκαλώντας συγκοπή σε κάθε οικονομία λόγου, αδειάζει ή και διώκει τις γυναίκες που καταγγέλλουν σεξουαλικής βία, υποβάλλοντάς τες σε κρίση στη βάση της σεξουαλικότητας και του φύλου τους.

Αυτό δεν είναι #metoo. Aυτό είναι youtoo. Aυτό δεν αφορά το «γυναικείο ζήτημα». Αυτό αφορά το ανδρικό ζήτημα. Κι ως τέτοιο αφορά στην οικονομία λόγου και ειδικά το trafficking σιωπής που σφραγίζει τις συνεργασίες στον πολιτικό χώρο.

EIKONA: Σωτήρης Ιωαννίδης, «What is Rough. What is Cute . What is Calm.» 140 x 57 cm Acrylic on Canvas 2022.For me, an artist (being a collective man, as C. Jung puts it) needs to be out of the Social Grid in a way and more accurately in a position where he/she can effectively reflect society in each artwork.