Όχι δεν θα μιλήσουμε για τον Ίλον Μασκ και το Twitter σήμερα. Ή μάλλον δεν θα μιλήσουμε μόνο γι’ αυτόν. Γιατί οι Big Tech έχουν πλέον και μεγάλα προβλήματα. Μετά από μια ανοδική πορεία που διήρκεσε χρόνια, ο τομέας υφίσταται μια απότομη πτώση. Η Alphabet (μητρική εταιρεία της Google), η Amazon, η Apple και η Microsoft έχουν χάσει συλλογικά 2 τρισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία τον τελευταίο χρόνο. Στις 9 Νοεμβρίου η Meta, η μητρική εταιρεία των Facebook, Instagram και WhatsApp, ανακοίνωσε ότι θα απολύσει 11.000 άτομα, δηλαδή το 13% του εργατικού δυναμικού της - ο νέος ιδιοκτήτης του Twitter, o Ίλον Μασκ, απέλυσε το μισό προσωπικό του. Σύμφωνα με το Crunchbase, μια εταιρεία που παρέχει επιχειρηματικά δεδομένα, περισσότεροι από 60.000 Αμερικανοί τεχνικοί είδαν την πόρτα της εξόδου το 2022.

Ο Ζάκερμπεργκ της Meta έβαλε μπροστά την αποτυχία του Metaverse. Αλλαγή πλεύσης «θα επικεντρωθούμε σ’ αυτό που ξέρουμε καλύτερα να κάνουμε» είπε το μεγάλο αφεντικό και εγκατέλειψε τα σχέδια για το Μετασύμπαν. Οι υπόλοιποι όμως;

Σύμφωνα με το περιοδικό «The Economist» εν μέρει ευθύνονται τα ασταθή επιχειρηματικά μοντέλα, μαζί με τον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό που άφησαν τους ψηφιακούς καταναλωτές με λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για να ξοδέψουν σε ψηφιακές απολαύσεις. Εν τω μεταξύ, ο τομέας έχει προσβληθεί από μανία μεγέθυνσης και αλαζονεία. Δεν είναι νέο φαινόμενο. Συχνά οι πιο μεγάλες, οι πιο καινοτόμες επιχειρήσει ξεπερνούν τα όρια και καταστρέφονται. Όπως και οι αυτοκρατορίες.

Ταυτόχρονα με την πτώση του Twitter δημιουργείται κι ένα κενό από τη μαζική εγκατάλειψή του από τους χρήστες. Εκατοντάδες χιλιάδες -ίσως και εκατομμύρια- χρήστες αναζητούν μια νέα πλατφόρμα. Όμως τίποτα δεν φαίνεται να τους ταιριάζει. Το Mastodon είναι πολύ περίπλοκο. Το Facebook είναι για τους boomers. Το LinkedIn είναι πολύ επαγγελματικό.

Έτσι φαίνεται να είναι μια στιγμή μοναδικής ευκαιρίας για τους επιχειρηματίες του διαδικτύου. Ένας από τους πολλούς λόγους που δεν υπάρχει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση είναι ότι οι παραδοσιακές εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων (Venture Capital) που έχουν χρηματοδοτήσει τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Silicon Valley συχνά δίνουν προτεραιότητα στην προοπτική της απόδοσης των επενδύσεων έναντι της ηθικής. Εάν μια εναλλακτική πλατφόρμα του Twitter διευκόλυνε την υγιή συζήτηση, δεν είχε στοχευμένη διαφήμιση και δυσκόλευε την εξάπλωση πολωτικού περιεχομένου, η εταιρεία που είχε επενδύσει σε αυτήν θα ήταν απλώς λιγότερο κερδοφόρα.

Η είδηση λοιπόν είναι ότι η Mozilla, ένας υβριδικός οργανισμός που περιλαμβάνει ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα αλλά και την εταιρεία του προγράμματος περιήγησης Firefox εγκαινίασε τον δικό της βραχίονα επιχειρηματικών κεφαλαίων, το Mozilla Ventures, το οποίο θα εισφέρει τις αναγκαίες επενδύσεις σε εταιρείες που «μπορούν τελικά να ωθήσουν το διαδίκτυο προς μια καλύτερη κατεύθυνση». Με έναν αρχικό γύρο χρηματοδότησης ύψους 35 εκατομμυρίων δολαρίων, η Mozilla Ventures δεν είναι τόσο πλούσια όσο οι γίγαντες VC της Silicon Valley. Αλλά ο Μαρκ Σέρμαν, εκτελεστικός διευθυντής και πρόεδρος του Ιδρύματος Mozilla, είναι αισιόδοξος ότι τα χρήματα θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο σε έργα που προσπαθούν να κάνουν το διαδίκτυο ασφαλέστερο. «Το επιχειρηματικό κεφάλαιο όπως διαμορφώνεται σήμερα, αυτή η επιδίωξη του κέρδους με κάθε κόστος, οδηγεί τελικά σε πράγματα όπως το φιάσκο του Twitter και τα μονοπώλια που έχουμε σήμερα», δήλωσε ο Σέρμαν στο περιοδικό «TIME» σε συνέντευξή του στις 27 Οκτωβρίου, την ημέρα που ο Ίλον Μασκ ολοκλήρωσε την εξαγορά του Twitter. «Επομένως, δεν είναι μόνο ότι υπάρχει συναίνεση ότι χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό είδος τεχνολογικής βιομηχανίας, νομίζω ότι είναι επίσης σαφές ότι χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό είδος επενδύσεων για να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα».

Η Mozilla Ventures έχει ήδη ανακοινώσει τις τρεις πρώτες επενδύσεις της, ενώ περισσότερες θα ανακοινωθούν το επόμενο έτος. Ένας από τους δικαιούχους είναι το Block Party, μια εφαρμογή που βοηθά τους χρήστες να προστατεύονται από την παρενόχληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ιδρύτριά της, Τρέισι Τσου, ανακηρύχθηκε από το «TIME» γυναίκα της χρονιάς το 2022.

Ακούγονται λίγο ουτοπικά όλα αυτά αλλά έτσι δεν πάμε μπροστά;