Με τον τίτλο DESCENDANCE, μια εικαστική έκθεση με έργα του Τάσου και της Καίτης Στεφανίδη αποτελεί φόρο τιμής στους δύο σημαντικούς δημιουργούς, οι οποίοι υπήρξαν ζευγάρι στη ζωή.

Ο γιος τους, επίσης ζωγράφος Πάνος Στεφανίδης παρουσιάζει επιλεγμένα έργα από διάφορες ενότητες καθώς επίσης και νέα έργα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο κοινό.

«…Το περιβάλλον μού έδωσε κλειδιά και κώδικες της ζωγραφικής γλώσσας ώστε να μπορέσω να αφουγκραστώ και να συνυπάρξω με τη δημιουργική ένταση των ζωγράφων με τους οποίους συμβίωνα:

του βροντερού και υπερευαίσθητου Τάσου, μ’ ένα ψυχισμό τόσο δραματικό στο εσωτερικό του φορτίο και στις εκφράσεις του που έμοιαζε σχεδόν θεατρικός,

του Πάνου, του μυστήριου, του μυστικιστή, του αποκαλυπτικού, του απορροφημένου στις προσωπικές, μυστικές του ενοράσεις,

της Καίτης, της αληθινής, της τολμηρής, της πειθαρχημένης, της μεθοδικής και εξαιρετικά εργατικής, της ελεύθερης, της ‘επιστημονικής’, της αποστασιοποιημένης από συναισθήματα και γεγονότα, να δείχνει με το φως, τη φόρμα και το χρώμα, ότι τα πράγματα δεν έχουν μία όψη θεώρησης αλλά πολλές, κρυμμένες, προς αποκάλυψη» - Μαρίνα Στεφανίδου

«Είναι η πρώτη φορά που το κοινό της Λευκωσίας θα έχει την ευκαιρία να δει σε ένα χώρο το έργο και των τριών ζωγράφων αυτής της μεγάλης οικογένειας που αποτελεί ένα σπουδαίο κεφάλαιο στην τέχνη και στον πολιτισμό της Κύπρου» σημειώνει η ιδιοκτήτρια της Αποκάλυψης Νατάσσα Τοφαρίδου.

«Είναι μια ευκαιρία για τον θεατή να δει τα έργα μαζί, να ανακαλύψει τους κρυμμένους διαλόγους, να αποκρυπτογραφήσει τις αλληλεπιδράσεις τους σε μια συνέχεια τόσο ζωγραφική όσον αφορά τους δημιουργούς όσο και βιολογική καθώς το ταλέντο κληρονομείται από τη μητέρα και τον πατέρα στο γιο».

Είναι επίσης μία έκθεση τιμής και ανάμνησης για τον Τάσο Στεφανίδη, τον μεταφυσικό, προφητικό ζωγράφο και λογοτέχνη, πρωτοπόρο της μοντέρνας πεζογραφίας στη Κύπρο, και την Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου, ηγετική μορφή και πρωτοπόρο του μοντερνισμού που το έργο της, όπως έγραψε η Ελένη Νικήτα, πρώην Γενική Διευθύντρια των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, αποτέλεσε τη γέφυρα ώστε η κυπριακή ζωγραφική να μπορέσει να φτάσει στο σήμερα.

Στο φως 17 χρόνια μετά

«Ως γκαλερί στοχεύουμε να δώσουμε την ευκαιρία στο κοινό να δει έργα του Τάσου Στεφανίδη που εκτίθενται για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια καθώς επίσης να δει τα τελευταία έργα της Καίτης Στεφανίδου τα οποία η ζωγράφος δεν εξέθεσε», σημειώνει η κ. Τοφαρίδου.

Θα δούμε έργα από τις σειρές «Καταστάσεις», «Αγωνία του Πλανήτη Γη» και «Νήσος τις Έστιν» του Τάσου Στεφανίδη, και τις σειρές «Μεταμορφώσεις» και «Ομηρικά» της Καίτης Στεφανίδου.

Για τα έργα της έκθεσης «Νήσος τις Έστιν» που έγινε το 1979 στη Λευκωσία και το 1981 στην Αθήνα έγραψε ο ποιητής Κώστας Μόντης: «Πήγα την επαύριο στο σπίτι του Στεφανίδη και αναποδογυρίστηκα και εγώ όχι μονάχα με τον Πενταδάκτυλό του, μα και με όλο εκείνο το μετουσιωμένο φοβερό δράμα του νησιού, που με τριγύρισε πυρακτωμένο, με τη γη που δερνόταν μουντόχρωμη, με τη διάχυτη τραγωδία των πραγμάτων, με τη διήθησή τους από τον πόνο, με την αποπετρωμένη μάνα που αντιπροσώπευε βουβή, μόνη και απερίγραπτη το ανθρώπινο στοιχείο».

Για τον Πάνο Στεφανίδη

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πτυχή της έκθεσης είναι τα έργα του Πάνου Στεφανίδη, συνεχιστή του έργου της οικογένειας. Ο Πάνος είναι ένας εκπληκτικός σχεδιαστής με ασύλληπτη φαντασία. Έχει χαρακτηριστεί ως ο υφαντής κόσμων μυθικών και παραμυθένιων και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της γενιάς του.

«Ο Πάνος Στεφανίδης είναι καλλιτέχνης που δεν επέλεξε τυχαία το δρόμο της τέχνης. Είναι το παιδί του Τάσου και της Καίτης Στεφανίδου, που μεγαλώνοντας μέσα στο περιβάλλον του λογοτέχνη, ποιητή και ζωγράφου πατέρα και της ζωγράφου μητέρας του, κληρονόμησε το έμφυτο ταλέντο… και καλλιεργεί το προσωπικό του ύφος», γράφει η ιστορικός τέχνης Μαρίνα Σχίζα

Στην έκθεση, ο Πάνος συμμετέχει με πίνακες και κατασκευές που περιλαμβάνουν ένα ξύλινο άρμα και μία αναπαράσταση ναού.

Οι κατασκευές είναι ζωγραφισμένες με ακρυλικό. Ο τίτλος «Αίθουσα του Ήλιου» είναι εμπνευσμένος από το λατρευτικό και τελετουργικό στοιχείο, αρχέγονο αλλά και σύγχρονο, όμοιο σε όλους τους λαούς και ενωτικό όλων των λαών. Η λατρεία του ήλιου ως συμμετοχή στο θείο είναι συμβολική, αλληγορική αλλά πάνω απ’ όλα κοινή πολιτιστική και κοινωνική έκφραση. Ο ήλιος είναι στοιχείο αναφοράς της παγκόσμιας φυλής των ανθρώπων.

«Κεντρικό στοιχείο στο έργο μου είναι το παιγνίδι ανάμεσα στο πραγματικό και το μη-πραγματικό, όπως αυτό εκφράζεται σε ένα χώρο σχεδόν θεατρικό πίσω και μέσα από μια θέαση παραμορφωτική των πραγμάτων. Εξερευνώ το παιγνίδι του τραγικού με το κωμικό, που άλλοτε παρασέρνει τον θεατή στο χώρο του φανταστικού κι άλλοτε τον εισάγει στην περιπλοκότητα του πραγματικού», λέει ο Πάνος Στεφανίδης.

«Το έργο του Πάνου είναι δύσκολο να αναλυθεί αποκλειστικά από την πλευρά του χρώματος και της φόρμας. Είναι ένα έργο συμβολισμών,  ψυχαναλυτικό. Ο Πάνος, εξαιρετικός σχεδιαστής με εκπληκτική φαντασία, παραμένει ο πιο φροϋδικός’ και ο πιο ‘Κβαντικός’ από τους Κύπριους ζωγράφους», γράφει η Marina Manzhosoff.

Καίτη Στεφανίδου

Η Καίτη Στεφανίδου ανήκει στη δεύτερη γενιά των Κυπρίων ζωγράφων. Γεννήθηκε το 1925 στη Λεμεσό, κόρη του Πάνου Φασουλιώτη δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας ‘Παρατηρητής’ και ανιψιά του Γιώργου Φασουλιώτη σκιτσογράφου και εκδότη της σατυρικής εφημερίδας ‘Το Γέλιο’. Μεγάλωσε σε ένα πνευματικό και φιλελεύθερο περιβάλλον που την παρότρυνε να εξελίξει το ζωγραφικό της ταλέντο.

Σπούδασε στην Αθήνα, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Τελειώνοντας τις σπουδές της το 1955 πήγε στο Λονδίνο όπου γράφτηκε στο St.Martin’s School of Art. Κατ’ ουσία τα επόμενα τέσσερα χρόνια τα πέρασε βλέποντας ζωγραφική στο Λονδίνο και στο Παρίσι.

Τάσος Στεφανίδης

Ο Στεφανίδης γεννήθηκε το 1917  στη Λευκωσία,  από Μικρασιάτες γονείς. Τελείωσε το Παγκύπριο Γυμνάσιο (όπου ανάμεσα στους καθηγητές του ήταν ο γλύπτης Ανδρέας Θυμόπουλος) το 1935, και φοίτησε για έναν χρόνο στην Αγγλική Σχολή. Είχε ήδη αρχίσει από το γυμνάσιο να ασχολείται με το σχέδιο και τη ζωγραφική,  ενώ είχε την πρώτη του επαφή με τη δημοσιογραφία λίγα χρόνια αργότερα,  στην εφημερίδα Εσπερινή. Σπούδασε διαφήμιση στο St. Martin’s School of Art στο Λονδίνο.

«Ο Τάσος Στεφανίδης αποτελεί μια ιδιάζουσα και άκρως ενδιαφέρουσα περίπτωση πολυσχιδούς δημιουργού: ποιητής, πεζογράφος και ζωγράφος, ο οποίος ταυτόχρονα ασχολήθηκε με την κριτική λογοτεχνίας, τέχνης και θεάτρου και με την αρθρογραφία-δοκιμιογραφία γενικότερα, όπως επίσης και με τη συγγραφή κειμένων για επιθεωρήσεις» γράφει ο Αντώνης Δανός Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο ποιητής Θεοκλής Κουγιάλης,  ο οποίος ασχολήθηκε εκτενώς με το λογοτεχνικό έργο του Στεφανίδη, τον κατατάσσει ανάμεσα σε αυτούς που καθιέρωσαν την «μοντέρνα γραφή» στην κυπριακή λογοτεχνία.

«Θυμάμαι ότι όλοι οι λογοτέχνες και οι ζωγράφοι μαζεύονταν στο τσιγκογραφείο του Τάσου και συζητούσαν. Ανάμεσά τους ο ζωγράφος Χριστόφορος Σάββα και ο ποιητής Παντελής Μηχανικός. Ο Τάσος που είχε ήδη δημοσιεύσει τη νουβέλα του Ο Γιός των Υδάτων με το οποίο εισάγεται η μοντέρνα γραφή στην κυπριακή πεζογραφία, μεσουρανούσε. Εγώ ήμουν πολύ νεώτερος και παρακολουθούσα τις συζητήσεις τους γεμάτος δέος».

«Ένας συνεπής όσο και άκρως δημιουργικός συνδυασμός εξπρεσιονιστικής παραστατικότητας και ιδεαλιστικής αφαίρεσης χαρακτηρίζουν ολόκληρη τη ζωγραφική πορεία του Τάσου Στεφανίδη» γράφει για το ζωγραφικό του έργο ο Αντώνης Δανός.

+ Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 5 Φεβρουαρίου από τον δήμαρχο Λευκωσίας Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, στις 19:30. Η έκθεση θα παραμείνει στην γκαλερί Αποκάλυψη μέχρι τις 2 Μαρτίου. Πληροφορίες τηλ. 22300150.