ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΘΟΚ - ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ : Κάλλιο αργά παρά ποτέ
Συνέντευξη στη Μερόπη Μωυσέως
Οι πρόεδροι των διοικητικών συμβουλίων του Εθνικού Θεάτρου και του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, Γιώργος Στεφανάκης και Γιάννης Τουμαζής αντίστοιχα, μιλούν στο "Π" για τη συνεργασία των δύο θεάτρων που άργησε αλλά... έφτασε.
Ανταλλαγές καλλιτεχνών, παραστάσεων και τεχνογνωσίας, συνεργασία για την Επίδαυρο αλλά και μια τριμερής συνεργασία με το Θέατρο Χαμπίμα του Ισραήλ είναι οι πρώτοι, άμεσοι, στόχοι του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδας και του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, όπως αναφέρονται στο Πρωτόκολλο Συνεργασίας που υπέγραψαν τα δύο θέατρα στις 22 Ιανουαρίου.
Πρόκειται για μια συνεργασία που άργησε να έρθει, αλλά όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του δ.σ. του Εθνικού, «για πρώτη φορά, πολύ αργοπορημένα ερχόμαστε στην Κύπρο να φτιάξουμε μνημόνιο και να συνεργαστούμε. Εμείς έπρεπε στην Επίδαυρο να έχουμε προϊστορία. Τα δύο θέατρα έπρεπε να έχουνε επετηρίδα: να λέγεται, δηλαδή, ότι επί θητείας Μινωτή έγινε αυτό και επί θητείας Κούρκουλου το άλλο... Αργήσαμε. Όμως, κάλλιο αργά παρά ποτέ».
Σημαντικό άνοιγμα για ΘΟΚ
Είναι μάλλον και οι συνθήκες ευνοϊκές για συνεργασίες, σε μια περίοδο η οποία καταδεικνύει με έντονο τρόπο ότι το θεατρικό άνοιγμα προς την ευρύτερη κοινωνία, αλλά και εκτός συνόρων, επιβάλλεται τώρα όσο ποτέ προηγουμένως.
Μέρος της εξωστρέφειας που επιδιώκουν τόσο το Εθνικό Θέατρο όσο και ο ΘΟΚ, το Πρωτόκολλο Συνεργασίας τους ήταν πρώτα μια ανάγκη για τους ίδιους τους ανθρώπους των δύο θιάσων, και δη του δικού μας Θεατρικού Οργανισμού, ο οποίος αποτελείται από ένα δυναμικό καλλιτεχνικό επιτελείο με περιορισμένες ευκαιρίες ανάδειξης.
«Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα, κάτι που πολλές φορές ξεχνάμε, κι είμαστε κοντά σε μια περιοχή ανασφαλή. Αν δεν εκμεταλλευτεί ο πολιτισμός μας αυτόν τον ρόλο της σταθερότητας, τότε τι κάνουμε; Απλώς εσωτερική κατανάλωση;» διερωτάται ο πρόεδρος του δ.σ. του ΘΟΚ Γιάννης Τουμαζής, ο οποίος αυτό το διάστημα έχει πάρει 'πάνω του' ολόκληρο το βάρος του οργανισμού, καθώς αυτός παραμένει για έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς διεύθυνση.
Σε παρόμοιο κύμα κινείται η σκέψη και του κ. Στεφανάκη, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία του δ.σ. του Εθνικού μόλις τον Ιούνιο του 2014, μία μέρα πριν από την αποχώρηση του Πάνου Παναγιωτόπουλου από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για να αναλάβει ο Κωνσταντίνος Τασούλας [που κι αυτός, ως γνωστόν, είναι πια Ιστορία].
«Το Εθνικό Θέατρο από την ίδρυσή του έχει κάποιους σκοπούς, όπως και μια εταιρεία. Σκοπός μιας εταιρείας είναι να αυξήσει τα κέρδη της, να επεκτείνει τη δραστηριότητά της, ακόμη και να τη διεθνοποιήσει. Το Εθνικό Θέατρο τι μπορεί να διεθνοποιήσει; Τον πολιτισμό, την αρχαία τραγωδία, την αρχαία κωμωδία, αυτό που περιέχει ως αξία στην οποία όλοι υποκλίνονται. Άρα πρέπει να βγει έξω από τα σύνορα. Για σκεφτείτε, η Ελλάδα με το Αζερμπαϊτζάν να κάνουν κοινή παραγωγή τον Προμηθέα Δεσμώτη -γιατί το Αζερμπαϊτζάν έχει μεγάλη οικονομική άνεση και υποκλίνεται στον πολιτισμό της Ελλάδας- και η Ελλάδα με την Κύπρο να μην έχουν κάνει κάτι. Πάνω σ' αυτό λοιπόν είπαμε να πάμε οπωσδήποτε στην Κύπρο, να βάλουμε κάτι να 'τρέχει'».
Αναγκαία η εξωστρέφεια
Σε άλλο σημείο, ο κ. Στεφανάκης σχολιάζει: «Δεν είναι ανάγκη η εξωστρέφεια, είναι υποχρέωση. Είναι σαν να παραβιάζεις κανόνα δικαίου. Δηλαδή το Εθνικό αμελούσε. Ο σκοπός του Εθνικού Θεάτρου είναι αυτός: να εκτείνει τη δραστηριότητά του εκτός Ελλάδας, να κάνει συμπαραγωγές, να ακουστεί η φωνή του. Ούτε καν στην Ευρώπη, παντού. Αυτός είναι ο στόχος, η οικουμενικότητα».
Τον Μάιο η πρώτη δράση
Την πρωτοβουλία της συνεργασίας είχε ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, ο οποίος συνάντησε πριν από έναν μήνα τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Σωτήρη Χατζάκη, και βρήκαν κοινές συνισταμένες.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η πρώτη δράση των δύο θεάτρων θα είναι κοινή και με το Εθνικό Θέατρο του Ισραήλ, το Θέατρο Χαμπίμα.
Ήδη περί τα τέλη Μαΐου αναμένεται να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα του σκεπτικού που θα διέπει τη συνεργασία τους, και θα είναι σε πρώτο στάδιο περιορισμένη σε κάθε χώρα.
Συγκεκριμένα, ο κ. Χατζάκης υπέδειξε ως κοινό σημείο την περιοδεία του Αποστόλου Παύλου στις τρεις αυτές χώρες. Το καλλιτεχνικό ζητούμενο είναι το ανέβασμα τριών ξεχωριστών Επιστολών του Αποστόλου από τα τρία θέατρα.
Ο ΘΟΚ θα αποφασίσει την ερχόμενη βδομάδα για το κείμενο, τον/την σκηνοθέτη/ιδα που θα αναλάβει τη δραματοποίησή του όπως και τον/τους ηθοποιό/ούς που θα το ερμηνεύσουν.
Σε μεταγενέστερο στάδιο, οι τρεις ξεχωριστές παραγωγές θα ενωθούν και θα αποφασιστεί η χώρα παρουσίασής τους [ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο παρουσίασης στο πλαίσιο του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2017].
Το σκεπτικό της συνεργασίας είναι «ένα κοινό θέμα που θα προωθεί με σύγχρονο τρόπο την επικοινωνία των λαών, μέσα από το τελετουργικό θέατρο», ανέφερε στο 'Π' ο κ. Τουμαζής, για να προσθέσει ο κ. Στεφανάκης:
«Θέλω να σταθώ στη λέξη τελετουργία. Είναι η άλλη έννοια και το περιεχόμενο της παράστασης. Η τελετουργία είναι μια παράσταση. Αυτό δεν το έχουμε μπροστά στα μάτια μας. Το απωθούμε γιατί εμπεριέχει αίμα. Η καταγωγή της τελετουργίας είναι η ανθρωποθυσία. Η οποία αντικαθίσταται με τη σφαγή των ζώων. Το αγνό ζώο παίρνει τη θέση του ανθρώπου. Σ' αυτούς τους άξονες θα επιστρέψουμε. Το αρχέγονο θέατρο είναι αυτό. Στόχος μας είναι μια επανεξέταση».
Άνοιγμα στη Δραματική;
Σύμφωνα με τον κ. Στεφανάκη, «το Εθνικό Θέατρο είναι ένας υγιέστατος οργανισμός εν Ελλάδι, παρόλο που ήταν ακέφαλος τον τελευταίο καιρό. Και τα οικονομικά ήταν καλά αλλά δεν ήταν με τη σωστή διάταξη αξιοποιημένα γιατί έλειπε το διοικητικό κεφάλαιο. Αυτή την ώρα δεν υπάρχει αντίστοιχο στην Ελλάδα. Έχει ένα ταμείο αξιοζήλευτο το οποίο κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή από τον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών να το ληστέψει. Μπορεί, δηλαδή, βάσει μιας διάταξης, το πλεόνασμα που έχουμε να το πάρει ο υπουργός και να το πάει σε μια τρύπα. Αυτό δεν είναι επιτρεπτό ηθικά αλλά είναι νομιμοποιημένο, θεσμοθετημένο και μπορεί να γίνει με μια κυβέρνηση που έχει προβλήματα και δεν μπορεί να μας αφήσει με 6-10 εκατ. ευρώ στο ταμείο. Αυτά τα πράγματα δεν είναι σωστά ούτε καλοζυγισμένα, αλλά μπορούν να συμβούν», σημειώνει ο ίδιος, παίρνοντας ένα βήμα παραπέρα τη συνεργασία και το άνοιγμα του Εθνικού.
«Δεν το έχω συζητήσει με τον καλλιτεχνικό διευθυντή αλλά μπορούσε, έχοντας τη δυνατότητα, το Εθνικό να ανοίξει και τη Σχολή του ώστε να απευθύνεται σε ευρύτερες μεσογειακές ανάγκες. Να μην τροφοδοτεί, δηλαδή, μόνο το Εθνικό. Κτηριακές εγκαταστάσεις έχουμε, το ανθρώπινο δυναμικό το έχουμε. Μπορούν να έρχονται από την Κύπρο και την Αγγλία επισκέπτες καθηγητές. Γιατί να πηγαίνουν να σπουδάσουν τα παιδιά σκηνογραφία στην Αγγλία;»
Το όφελος του ΘΟΚ
Από κάθε άποψη, αυτό το Πρωτόκολλο Συνεργασίας [το οποίο έχει ήδη παρουσιαστεί σε προηγούμενες εκδόσεις] είναι ένα σημαντικό όφελος για τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου.
Θα δώσει την ευκαιρία στο προσωπικό του να έρθει σε επαφή με καλλιτέχνες στο εξωτερικό και να λάβει ξεχωριστά ερεθίσματα.
Θα εκμεταλλευτεί την τεχνογνωσία του "αιωνόβιου" Εθνικού σε μια σειρά από τομείς - από καλλιτεχνικής μέχρι τεχνικής φύσεως.
Κυρίως, θα μπορεί να ζυγίσει τις εμπειρίες ενός άλλου θεάτρου και να προτείνει ή να απορρίψει αναλόγως κάποια ζητήματα για τη δική του περίπτωση. Το παράδειγμα της κερδοφορίας του Εθνικού είναι χαρακτηριστικό:
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.