Της Κικής Περικλέους
Ο Ντίνος Κουμπάτης είναι ένας σπουδαίος δημιουργός, συγγραφέας, ποιητής, σκηνοθέτης. Δούλεψε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Ιονέσκο για το σύνολο της σκηνοθετικής δουλειάς του, ενώ ακολούθησαν και άλλες διεθνείς βραβεύσεις του στο θέατρο αλλά και στα Γράμματα. Ως συγγραφέας ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου, και έχουν εκδοθεί είκοσι βιβλία του, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε Γαλλία, Πολωνία και Αλβανία. Μεταφράσεις έργων του έχουν γίνει σε πολλές γλώσσες, και πολλά θεατρικά του έργα έχουν παρουσιαστεί στο θέατρο, στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Το 2012 έγραψε για την πολύπαθη Κύπρο στίχους που μελοποίησε ο Ανδρέας Αρτέμης. Έναν χρόνο μετά το cd «Κύπρος-Δώρο Θεού, Ηρώων Γη και η Σαλαμίνα Γράφει Ιστορία» έγινε πραγματικότητα. Πρόκειται για έργο στην πρώτη ενότητα γραμμένο για τη μαρτυρική Κύπρο αλλά και τη συμβολή της Κύπρου στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. στη δεύτερη ενότητα. Πρόσφατα, βρέθηκε στην Πάφο, όπου μαζί με τον Ανδρέα Αρτέμη παρουσίασαν το «Στου έρωτα τις θάλασσες», μια μουσικοποιητική συνάντηση στην οποία συμμετείχε και το φωνητικό σύνολο Ηχώ αλλά και οι ερμηνευτές Ελένη Ευσταθίου, Κική Μανώλη, Μάρω Ηροδότου, Νίκη Ανδρέου, Μαρία Ανδρεάδη και Ερατώ Παναγιωτάκη. Η ηθοποιός Μίτση Χριστοδούλου ήταν στις απαγγελίες.
Η εκδήλωση
Όπως αναφέρθηκε, το μουσικό αυτό τραγουδιστικό έργο «Στου έρωτα τις θάλασσες» πρωτοπαρουσιάστηκε στα Σελήνια στο «Πέτρινο Θεατράκι Μίκης Θεοδωράκης», στο νησί της Σαλαμίνας τον Αύγουστο 2023, με εξαιρετική επιτυχία. «Με τον ποιητή, τον μουσικοσυνθέτη Ανδρέα Αρτέμη, μας συνδέουν τέσσερις δεκαετίες γνωριμίας με μετεξέλιξη, τη συνεργασία σε παραστάσεις αφιερωμένες στην Κύπρο, αλλά και με πολλά ερωτικά θαλασσινά τραγούδια», ανέφερε ο Κουμπάτης. Αυτά τα τραγούδια (συμπεριλαμβανομένων) και από τον ψηφιακό του δίσκο του 2012 με ποίηση Κουμπάτη «Κύπρος-Δώρο Θεού, Ηρώων Γη», ακούγονται και πάλι, στον ερωτικό θαλασσινό «κύκλο» τραγουδιών του. Ο μουσικοσυνθέτης Ανδρέας Αρτέμη ευχαρίστησε θερμά τον ποιητή Ντίνο Κουμπάτη και τους ακόλουθους φίλους του ποιητή από τη Σαλαμίνα, που πήγαν στην Πάφο ειδικά για την εκδήλωση. «Παρά θιν’ αλός στη θαλασσοφίλητη πόλη μας, με τον έρωτα να ανεμίζει εικόνες και μελωδίες στον φθινοπωρινό ορίζοντα της Πάφου», όπως είπε ο μουσικοσυνθέτης. Με αφορμή την επίσκεψή του στην Κύπρο, ο Ντίνος Κουμπάτης μίλησε στον «Π» για την πορεία του.
Η αναγνώριση
Τελικά, υπάρχει γονιδιακό κληροδότημα για να ασχοληθεί κάποιος με τον πολιτισμό;
Από πολύ μικρός, στη νεανική του ηλικία ο πατέρας μου ασχολείτο με το πεζοτράγουδο. Εγώ σε ηλικία τεσσάρων ετών έφτιαξα το πρώτο μου ποίημα. Θα μου πεις πώς το έφτιαξα; Από το σχέδιο. Παίζαμε με τα παιδάκια, ήταν ένα έργο το οποίο είχαμε δει στον κινηματογράφο και μιλούσε για μια Νίνα και εγώ εκμεταλλεύτηκα ποιητικά το όνομα της Νίνας και άρχισα να τραγουδώ στα υπόλοιπα παιδάκια «Νίνα, Νινέτα, Νινόν και Νανά, πάμε απόψε στο σινεμά να δούμε έργο τρελό, κωμικό, να γελάς εσύ, να γελώ και εγώ». Από εκεί και πέρα πήρα φόρα.
Τόση μεγάλη φόρα που φτάσατε να αναγνωρίζεται το έργο σας στο εξωτερικό…
Αυτό έγινε εντελώς τυχαία. Εγώ έχω γεννηθεί στην Αθήνα, στην Πλάκα, αλλά ο πατέρας μου ήταν στρατιωτικός και πήγαμε κάποια στιγμή στην Κρήτη. Επειδή είχα από πολύ μικρός έφεση, φτιάξαμε εκεί το ΕΘΝΗ, Ερασιτεχνικός Θίασος Νέων Ηρακλείου. Εκεί γνώρισα τυχαία έναν Γάλλο σκηνοθέτη, ο οποίος μου είπε πως γυρίζει μια ταινία βασισμένη στο μυθιστόρημα «Τα άγουρα χρόνια» και με ρώτησε αν ήθελα να παίξω τον βασικό ήρωα στην παιδική του ηλικία. Η ταινία τελικά κέρδισε βραβείο στο Βέλγιο. Ε, αυτή η ταινία μού άνοιξε τις πόρτες και έκανα άλλες 3 ταινίες στο Βέλγιο και μετά στο Παρίσι. Είχα την τύχη να έχω δίπλα μου τους αείμνηστους Ζαν Πιέρ Κασέλ και Αλέν Ντελόν. Κάποια στιγμή, δεν μπορούσα να συνεχίσω και έτσι επέστρεψα στην Ελλάδα.
Το Καφενείο Ιδεών
Μιλήστε μας λίγο για τη δημιουργία του «Καφενείου των Ιδεών» και τις θεατρικές διαδρομές του
«Θεάτρου της Κούλουρης»…
Το Καφενείο των Ιδεών ήταν και το εφαλτήριο της γνωριμίας μας με τον Ανδρέα Αρτέμη. Ξεκίνησε από μία ιδέα δική μου στη Σαλαμίνα όπου είχα ένα εξοχικό και αγάπησα αρκετά τη Σαλαμίνα για να δημιουργήσω έναν διεθνή πολιτιστικό σύλλογο, πριν 42 ακριβώς χρόνια. Η πρώτη μας εκδήλωση ήταν μια τιμητική βραδιά για τα 25 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας και έτσι αποκτήθηκε η ιδιαίτερη σχέση με το νησί. Το Καφενείο αποτελεί ιστορική παρακαταθήκη διότι στην Ελλάδα πολλές ιδέες γεννήθηκαν σε καφενεία, εκεί ήταν που έγιναν και οι πρώτες παραστάσεις για τον απλό κόσμο. Ξεκινώντας από το Καφενείο Ιδεών φτιάξαμε εφημερίδα, ραδιοφωνικό σταθμό, το Θέατρο Κούλουρης αλλά και το διαβαλκανικό φεστιβάλ, όπου συνεργαστήκαμε με φορείς σε άλλες χώρες. Πλέον τιμούμε και αυτούς που πρόσφεραν στον πολιτισμό με ένα βραβείο που έχουμε καθιερώσει.
Η Κύπρος
Το 2012 ο Ανδρέας Αρτέμης μελοποίησε στίχους σας αλλά και εσείς εκδώσατε ένα CD με τίτλο «Η Κύπρος-Δώρο Θεού, Ηρώων Γη». Ποια η σχέση μας με την Κύπρο;
Από μικρός αγάπησα την Κύπρο και ιδιαίτερα όταν κατεβαίναμε σε συλλαλητήρια με το Γυμνάσιο του Ηρακλείου που, όπως σας είπα, μεγάλωσα εκεί και κάναμε συλλαλητήρια στο Προξενείο δεξιά και αριστερά για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Από εκεί και πέρα μου δόθηκαν ευκαιρίες ακόμη και με τον ΘΟΚ επί Γαβριηλίδη αλλά δεν έτυχε να συνεργαστούμε γιατί ήταν τη χρονιά της εισβολής. Πάντα είχα στο μυαλό μου το νησί, πάντα ήθελα να έχω σχέση και απέκτησα φίλους.
Όπως η φιλία σας με τον Ανδρέα Αρτέμη...
Ακριβώς. Από την πρώτη στιγμή υπήρξε μια ταύτιση απόψεων, χαρακτήρων και ψυχολογίας και δεν νομίζω πλέον ότι η φιλία μας είναι μόνο φιλία. Είναι αδελφοσύνη που κρατάει πάνω από σαράντα χρόνια. Κατά τα άλλα είμαι πάρα πολύ ευτυχής γιατί έχει κάνει σύνθεση σε ποιήματά μου και τα θεωρώ πράγματι αριστουργηματικά και τον εαυτό μου τυχερό που ο Ανδρέας Αρτέμης έχει ασχοληθεί τόσο δημιουργικά και τόσο συγκινησιακά με την ποίησή μου.
Θα έχει συνέχεια η συνεργασία σας;
Κάτι πάντα ετοιμάζουμε και -πιστεύω- θα υλοποιηθεί σύντομα, φτάνει το κοινό να αποδεχτεί αυτό το δημιουργικό δίδυμο και να μας δώσει ακόμη περισσότερο φτερά να προχωρήσουμε. Θέλω εδώ σε αυτό το σημείο να πω ότι μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το κοινό που παραβρέθηκε στην εκδήλωση που κάναμε «Στου Έρωτα τις Θάλασσες». Η αγάπη με την οποία περιέβαλε όχι μόνο εμένα αλλά όλους που με ακολούθησαν στο υπέροχο αυτό ταξίδι αλλά και όλους τους συνεργάτες του Ανδρέα Αρτέμη, που με περιέβαλαν με αγάπη, με ενθουσίασε.
Πώς βλέπετε τον πολιτισμό σήμερα;
Το απόλυτο που μπορούσα να πω είναι ότι υπάρχει απόλυτη συρρίκνωση. Τα νέα παιδιά πιστεύω ότι δεν είναι αυτά που φταίνε αλλά η τροφή που τους δίνουμε ως Εκπαίδευση. Νομίζω ότι η Εκπαίδευση έχει φτάσει πλέον στο ναδίρ και ότι αυτό κατά κάποιον τρόπο είναι και εσκεμμένο. Είναι όμως μια μεγάλη συζήτηση. Νομίζω ότι πάμε ολοταχώς προς την απόλυτη κατιούσα. Ευτυχώς ο πολιτισμός αντέχει, γίνονται πράγματα. Για όλα αυτά να ξεφύγουμε από το τέλμα, από το τέλμα στο οποίο βρισκόμαστε και το οποίο καταρρακώνει την ανθρωπότητα, να ξεφύγουμε από τα θέλω ισχυρών και να αναπτυχθεί το θέλω και η ανάγκη του απλού λαού και να επιστρέψουμε στις ρίζες μας, στον πολιτισμό, στην τέχνη, στην επιστήμη, με έναν τρόπο ο οποίος να προωθεί και όχι να καταπιέζει και να καταρρακώνει την πολιτική, τον πολιτισμό και τον βίο των ανθρώπων.
