Συνέντευξη στην Κατερίνα Μιχάηλου

Η θλιβερή ιστορία μεγάλου αριθμού κοριτσιών από την Τουρκοκυπριακή κοινότητα που παντρεύτηκαν Άραβες σε νεαρή ηλικία, αναδύεται στην επιφάνεια, μέσω του ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη Φετινέ».

Ο παραγωγός του έργου και διευθυντής της εταιρίας ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ Φιλμς, Σταύρος Παπαγεωργίου, μίλησε στο ραδιόφωνο «Πολίτης 107,6» και στο ένθετο «Τι παίζει», με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ στους Κινηματογράφους Πάνθεον και Ρίο.

Τι πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ;

Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται την αναζήτηση της Φετινέ, η οποία είναι μία από τις περίπου 700 τουρκοκύπριες νύμφες, που κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘30 έχουν παντρευτεί με Άραβες, στην πλειονότητά τους Παλαιστίνιοι, και έχουν μεταναστεύσει στην Παλαιστίνη και στις γύρω αραβικές χώρες, χάνοντας κάθε επικοινωνία με τα οικεία τους πρόσωπα. Πρόκειται για μία αληθινή ιστορία, με πρωταγωνίστρια την Πέμπε Μέντες, Τουρκοκύπρια γεννημένη στην Αυστραλία, η οποία με την επανεγκατάσταση της στη Κύπρο αρχίζει την έρευνα του εντοπισμού της αγνοούμενης αδελφής του παππού της, Fetine Memish, η οποία υποχρεώθηκε να παντρευτεί στα δεκατέσσερά της χρόνια ένα Παλαιστίνιο και να φύγει από την Κύπρο χωρίς ποτέ να δώσει σημεία ζωής.

Τότε αντιλήφθηκα ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό θέμα, που αφενός αφορά μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας της Κύπρου, και αφετέρου αφορά τα δικαιώματα των γυναικών και τις επιλογές που είχαν την εποχή εκείνη

Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;

Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζομαι με την Yeliz. Η ίδια με προσέγγισε το 2011, και μου πρότεινε να συνεργαστούμε ξανά μιλώντας μου για την ιστορία της φίλης της Πέμπτε Μέντες, η οποία ήθελε να αναζητήσει τα ίχνη της μεγάλης θείας της, αδερφής του παππού της, της Φετινέ. Τότε αντιλήφθηκα ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό θέμα, που αφενός αφορά μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας της Κύπρου, και αφετέρου αφορά τα δικαιώματα των γυναικών και τις επιλογές που είχαν την εποχή εκείνη.

Πόσο διήρκησε αυτό το ταξίδι προετοιμασίας του έργου και πού έγιναν τα γυρίσματα;

Το ντοκιμαντέρ ολοκληρώθηκε μετά από επτά χρόνια, καθώς χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να κάνουμε την έρευνα, να αναζητήσουμε πηγές, και να εντοπίσουμε πιθανούς χώρους για το γύρισμα. Τα γυρίσματα έγιναν στην Κύπρο τόσο στα κατεχόμενα όσο και στις ελεύθερες περιοχές, στο χωριό της Φετινέ, τα Αλέκτορα, ένα τουρκοκυπριακό χωριό κοντά στο Πισσούρι, στην κατεχόμενη Παλαιστίνη στη δυτική όχθη ακόμα και στην Ιορδανία στο Αμμάν.

Ποια είναι η μέχρι σήμερα πορεία του ντοκιμαντέρ;

Το ντοκιμαντέρ έχει προβληθεί σε διάφορα Φεστιβάλ, όπως είναι το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στη Λεμεσό τον Αύγουστο και το Φεστιβάλ το οποίο διοργανώνει η Τετρακτύς Φιλμς μαζί με το Δήμο Αγλαντζιάς και το ΡΙΚ το Σεπτέμβριο. Ακολούθως το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Primed στη Γαλλία, όπου απέσπασε το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στην κατηγορία μνήμες Μεσογείου. Βεβαίως έχει προβληθεί και σε άλλες χώρες σε ειδικές προβολές και στο Aegean docs τον Οκτώβρη στη Λέσβο, όπου απέσπασε το βραβείο κριτικής επιτροπής.

Έγιναν μεταναστεύσεις γάμων γιατί η Κύπρος ζούσε χρόνια μεγάλης φτώχειας. Το να δώσει κανείς την κόρη του έναντι αμοιβής ήταν –όσο παράλογο κι αν ακούγεται- ένας τρόπος επιβίωσης τότε

Τι σας δίδαξε και τι διδάσκει τους θεατές η ιστορία της Φετινέ;

Είναι σημαντικό ο κόσμος να δει την ιστορία της Φετινέ για να γνωρίσει μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας της πατρίδας του. Επίσης είναι σημαντικό να δούμε το έργο και να εκτιμήσουμε τη θέση της γυναίκας, τις επιλογές και τα δικαιώματα που έχει σήμερα, συνειδητοποιώντας ότι τότε δεν είχε καν φωνή. Ο θεατής μέσω αυτής της ιστορίας, μαθαίνει επίσης και για τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής. Έγιναν μεταναστεύσεις γάμων γιατί η Κύπρος ζούσε χρόνια μεγάλης φτώχειας. Το να δώσει κανείς την κόρη του έναντι αμοιβής ήταν –όσο παράλογο κι αν ακούγεται- ένας τρόπος επιβίωσης τότε. Τέλος, παρόλο που δεν αφορά το θέμα της ταινίας, το γεγονός ότι αυτό το ντοκιμαντέρ έγινε από άτομα που προέρχονται και από τις δύο κοινότητες και από το εξωτερικό δίνει το μήνυμα ότι η συμβίωση είναι δυνατή. Δεν υπήρχε ο διαχωρισμός, ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι. Είμαστε μια ομάδα Κυπρίων που δουλέψαμε για ένα κοινό σκοπό: να κάνουμε αυτό το ντοκιμαντέρ που αφορά την κοινή μας πατρίδα.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Yeliz Shukri
Σενάριο: Yeliz Shukri
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Ραχματούλιν, Νίκος Αβρααμίδης
Μοντάζ: Simon Husting, Yeliz Shukri, Έκτωρ Παπαγεωργίου
Ήχος: Marco Lopez
Παραγωγή: Τετρακτύς Films
Παραγωγός/Παραγωγοί: Σταύρος Παπαγεωργίου

+ Το ΡΙΚ2 μεταδίδει στις 15 Ιουνίου 2020 το ντοκιμαντέρ στις 21:15.

Δείτε ακόμη τη συνέντευξη του Σταύρου Παπαγεωργίου στο Web tv του ΠΟΛΙΤΗ: