Σύγχρονα και κλασικά ελληνικά τραγούδια, που με σιγουριά θα τα ονομάζαμε Αγάπες της Ζωής μας και κάποιες ιδιαίτερες επιλογές-εκπλήξεις από την αγγλική και ιταλική μουσική σκηνή συναντώνται στην παράσταση «Στην οδό Φρυνίχου… ξανά». Στίχοι δυνατοί, μελωδίες καθαρές, όλα με έναν στόχο και προορισμό να δώσουν τον χώρο και τον χρόνο που αξίζει σε αυτό το θαύμα των τριών λεπτών που λέγεται τραγούδι. Η Λίνα Νικολακοπούλου θα βρεθεί στην Κύπρο για δύο παραστάσεις στο Θέατρο Ριάλτο μαζί τον Θοδωρή Βουτσικάκη στις 9 και 10 Απριλίου. Με αφορμή την παράστασή της μιλήσαμε για στίχους, εποχές, συναισθήματα και απλώς μας επιβεβαίωσε γιατί κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια.

Πού είναι η οδός Φρυνίχου και πώς συναντιόμαστε λοιπόν ξανά σε αυτή την οδό;

Χωρομετρικά, είναι ο δρόμος που βρίσκεται το Θέατρο Τέχνης στην Αθήνα κοντά στην Ακρόπολη. Επί της ουσίας όμως ήταν μια ευκαιρία για μένα και τον Θοδωρή Βουτσικάκη, από πέρσι, να μπορέσουμε να φτιάξουμε μια επιλογή τραγουδιών που να μπορεί να δημιουργήσει μια πολύ ιδιαίτερη ατμόσφαιρα σε έναν ιδιαίτερο χώρο, όπως είναι το θέατρο, που δεν είναι ένας χώρος που μπορείς να τον επισκεφθείς εύκολα αν δεν ανήκεις στον θεατρικό κόσμο. Συνεπώς, για μένα ήταν τιμή να συμπεριληφθεί στο ρεπερτόριο των φετινών παραστάσεων η δική μας μουσική πρόταση. Εκεί καταλαβαίνεις πως το τραγούδι αντίστοιχα είναι μια τέχνη η οποία δεν υστερεί από τη δυνατότητα να σε ταξιδεύει, αφού περιέχει τον λόγο με αποτέλεσμα το κάθε τρίλεπτο να είναι από μόνο του ένα μικρό μονόπρακτο. Και είναι ωραίο όταν είσαι σε έναν χώρο που έχει ησυχία, όπως το θέατρο, να μπορείς να απολαύσεις και να δώσεις την προσοχή ενδεχομένως που πρέπει σε ένα τραγούδι και δη στον λόγο. Έχω διανθίσει τη μουσική διήγηση με μικρής διάρκειας λόγο, ενώ ακούγονται στην παράσταση η Κική Δημουλά και ο Μάνος Χατζιδάκις.

Θα είναι άλλη μια ιδιαίτερη συνθήκη μεταφέροντας την παράσταση στο Θέατρο Ριάλτο;

Ο θεατρικός χώρος του Ριάλτο περιφρουρεί αυτή τη συνθήκη και την ησυχία που θέλαμε σε αυτή την παράσταση. Τώρα, εκείνο που δεν ξέρω να σας πω είναι πώς θα λειτουργήσει σε έναν μεγαλύτερο χώρο η πρότασή μας. Το Τέχνης είναι ένα μικρό θέατρο, συνεπώς γνωρίζω τη συνθήκη, τη διαδραστικότητα και την ατμόσφαιρα. Θα το επαληθεύσουμε πιστεύω με την ίδια ωραία ατμόσφαιρα και στο Ριάλτο. Θα σας το πω αφού το ζήσω στην Κύπρο, ωστόσο είμαι πεπεισμένη πως ο λόγος θα ενώσει το κοινό και σε αυτή τη συνθήκη.

Μιλώντας για τον λόγο, είναι αντιφατικό να ασχολείται κάποιος με τον λόγο στην εποχή της εικόνας;

Είναι σαν να με ρωτάτε αν είναι ονειροπόλος κάποιος που κάνει ψωμί για να φάνε οι άνθρωποι. Πιστεύω είναι μια βασική τροφή ο λόγος. Με ό,τι και να ασχολούνται οι άνθρωποι, ο λόγος είναι σαν ένα σπίτι που δεν πρέπει να κλείσει ποτέ. Γιατί αυτό ερμηνεύει και δίνει απαντήσεις σε πολλά ερωτηματικά που έχει ο άνθρωπος για τη ζωή του, τη διαδρομή του, το τώρα του. Μόνο μέσα από τον λόγο μπορεί να βρει απαντήσεις ή διέξοδο.

Η κάθε μας στιγμή μας δίνει μια αφορμή για τον λόγο;

Για τον άνθρωπο που ψάχνει, σαφέστατα. Γιατί όλοι έχουμε αυτές τις ανθρώπινες στιγμές και την ώρα που μιλάμε δεν μας απασχολεί τίποτα άλλο εκτός από το να συνομιλήσουμε. Να πούμε κάτι αστείο. Κάτι που μας απασχολεί. Κάτι που μας ενοχλεί, ενδεχομένως. Οι άνθρωποι, έτσι κι αλλιώς, προπονούμαστε να κατανοούμε. Και πολλές φορές μας το κάνει η καρδιά ξέρετε αυτό, δηλαδή αγαπάμε τον φίλο μας ή κατανοούμε έναν άνθρωπο που βλέπουμε στον δρόμο όταν δεν ξέρει τον δρόμο. Από την πιο απλή της μορφή δηλαδή, μέχρι την ποίηση, όλα είναι μέρος του λόγου και δεν αλλάζει η συνθήκη ή ο τρόπος που γίνονται.

Ο δικό σας λόγος που μετατρέπεται σε στίχο πάει αναλόγως με τη διάθεση; Πώς γίνεται ο ίδιος άνθρωπος να γράφει «την ώρα που γεννιόμουνα σχολάγανε οι μοίρες» και ταυτόχρονα «δες είν’ όμορφη ζωή»…

Είναι ο ίδιος άνθρωπος γιατί πρέπει να κατανοήσουμε πως η ζωή είναι μια περιπέτεια και δεν μας το έχει υπογράψει κανείς. Δεν σου λέει κανείς τι είναι η ζωή. Είναι σίγουρο πως η ζωή είναι όμορφη, πανέμορφη είναι στην ουσία της και από την άλλη είναι σίγουρο είναι πως είναι μια περιπέτεια άγνωστη για τον καθένα μας. Συνεπώς πρέπει να έχει κανείς, μεγαλώνοντας, τις επιγνώσεις γιατί ως νεαρός άνθρωπος έχει όλη τη ζωή μπροστά του, άρα θα ονειρευτεί, θα επιδιώξει, θα βάλει τα δυνατά του. Το πόσο δυνατός πολεμιστής θα γίνει εξαρτάται αναλόγως από το πώς θα καταφέρει να ξεπεράσει τα εμπόδια. Γιατί αποκλείεται να μην έρθουν κι αυτά στη ζωή. Εκεί είναι λοιπόν η συγκίνηση του καθενός μας προς τον απέναντι για το τι έχει καταφέρει να ξεπεράσει. Αυτό μας κάνει να συμπονάμε. Και έτσι βλέπουμε τη συνθήκη και έτσι τη βλέπω και εγώ μέσα από τη στιχουργική.

Ο Όσκαρ Ουάιλντ λέει πως υπάρχουν δύο λογιών συγγραφείς. Αυτοί που γράφουν αυτά που ήθελαν να ζήσουν. Και οι δεύτεροι που γράφουν αυτά που έζησαν. Μαζί σας νομίζω η γραμμή δεν είναι τόσο ξεκάθαρη...

Και θα συμφωνήσω. Εκείνο που παρατηρώ είναι πως αναλόγως με το μείγμα των συστατικών και κατ’ επέκταση των συνθηκών πώς οι άνθρωποι ταυτίστηκαν με την κάθε μου στιγμή στιχουργικά, συνεπώς δεν είναι πώς γράφουμε οι άνθρωποι του λόγου, αλλά πώς οι άνθρωποι έχουν κοινές εικόνες, κοινούς συνειρμούς. Αυτό είναι το συγκλονιστικό: να γράφεις κάτι και να βρίσκεται ένας άνθρωπος στην άκρη του κόσμου να σου λέει πως έχω ταυτιστεί μαζί σου. Συνεπώς ο άνθρωπος του λόγου είναι σαν να φτιάχνει έναν καθρέφτη αυτών που ζούμε. Είναι απλό, αλλά απαραίτητο να αφουγκραστείς την κοινή ζωή των ανθρώπων και να τα έχεις αποτυπώσει στη λογοτεχνία ή στο τραγούδι με τον λόγο, την τέχνη σου.

Νόμιζα πως η στιχουργία είχε μια διαφορετική διεργασία μέχρι που γειώθηκα μόλις διάβασα σε συνέντευξή σας πως είχατε γράψει στίχο ακόμη και στη ΔΕΗ…

Μα δεν σε ρωτάει η έρμη η έμπνευση πότε θα έρθει. Φαντάσου να είσαι μάστορας και κτίζεις ένα σπίτι. Και σκέφτεσαι πού θα βάλεις τις πόρτες, τι θα κάνεις με τα πατώματα, πού θα βάλεις τη σκάλα. Αυτή τη διεργασία την έχεις κάνεις σε περίοδο σιωπής, όμως την άλλη μέρα έχεις υποχρεώσεις, σηκώνεσαι να πας στη ΔΕΗ, αλλά αυτή η σκέψη για τη σκάλα την κουβαλάς και μπορεί να σου έρθει εκείνη την ώρα η έμπνευση για το πού θα μπει και πού θα βάλεις τις πόρτες. Συνεπώς η λύση σου έρχεται εκείνη την ώρα…

Κάθε στιγμή της καθημερινότητάς μας μπορεί να γίνει στίχος;

Φυσικά, αν υπάρχει όμως σοβαρά λόγος. Αν αυτή η καθημερινότητα μπορεί να βοηθήσει και τον άλλον, στον οποίο απευθύνεσαι, να το αντιληφθεί, βεβαίως. Ο καθένας μας είναι το πρώτο μοντέλο παρατήρησης.

Εσείς ως μάστορας των στίχων, σκεφτόσασταν πάντα τις λέξεις; Ήταν πάντα ένα στοίχημα να βρείτε τις πιο περίεργες λέξεις που κάνουν ρίμα;

Ποτέ δεν ήταν τόσο στενά στο μυαλό μου, όσο νομίζει το κοινό. Αν στον εγκέφαλό μου έδινε χαρά να ταιριάξουν δύο πολύ αλλόκοτες ομοιοκαταληξίες του επέτρεπα να το κάνει, ωστόσο δεν καθόμουν να σπάσω το κεφάλι μου για να κάνω ζεύγη. Μου αρέσει όμως η πρωτοτυπία. Να σας πω ένα παράδειγμα; Έγραφα στίχο και ήθελα να τον αφιερώσω σε έναν μαθητή μου που δεν είναι πια στη ζωή, τον Στέφανο. Και σκέφτηκα τον στίχο «Είναι αητός η αγάπη / και κανενός φερέφωνο / και στη βαρύτητα του κόσμου φωτοστέφανο». Το όνομα δηλαδή αυτού του παιδιού με έφερε στην αγάπη και πήγα από τον Στέφανο στο φωτοστέφανο. Είναι μια βαθύτερη διεργασία πέρα από το να βρω απλώς λέξεις που ομοιοκαταληκτούν.

Όταν γράφετε τον στίχο τελειώνει το έργο σας, παραδίδεται ή έχετε εμπλοκή σε τι μουσική θα μπει, ποιος θα το ερμηνεύσει;

Είναι σαν να μου λέτε να πάω το παιδί μου στο σχολείο και ό,τι και να κάνουν στο σχολείο δεν με νοιάζει. Δεν λειτουργώ με αυτό τον τρόπο, θέλω να έχω τον έλεγχο επειδή είναι δικό μου παιδί ο στίχος και θέλω να ξέρω ποια είναι η ενορχήστρωση, ποια η μουσική και ποιος το ερμηνεύει.

Μεγαλώσαμε με λάβες που ξυπνούσαν και ακριβά διθέσια, τα τραγούδια σας έχουν απήχηση από τα χωράφια μέχρι τα σαλόνια, τα μπαρ, και τις στοές. Αυτός ήταν ο στόχος, να ακουστείς σε διαφορετικά κοινά, να ενσωματώσεις το λαϊκό, φολκλόρ, νέο κύμα, να ενώσει το παλιό με το καινούργιο;

Με έχει απασχολήσει πάρα πολύ αυτό που λέτε και νομίζω πως έχει να κάνει με τον τρόπο που μεγάλωσα. Από πολύ μικρή με γοήτευαν τα τραγούδια και τα μάθαινα απ’ έξω. Συνεπώς κουβαλούσα μέσα μου όλο το πριν, που σημαίνει πως όταν ήρθε η ώρα να το καταγράψω ως νέος άνθρωπος τη δεκαετία του ’80 ήταν αυτονόητο πως θα γινόταν αυτό το πάντρεμα. Είχα αγαπήσει και τραγούδια που γράφτηκαν πριν γεννηθώ, συνεπώς δεν θα μπορούσα να μην κουβαλάω όλα όσα είχε η Ελλάδα, πριν από εμένα. Δεν έγινε δηλαδή επί τούτου αυτός ο συνδυασμός, αυτό ήμουν εκείνη την περίοδο, αυτό είμαι και σήμερα, ένας άνθρωπος που κουβαλάει και φέρει όλα εκείνα τα κομμάτια που τα έκανε τέχνη στη στιχουργική και μαζί με το δικό μου κομμάτι, βίωμα αν θέλετε, ταυτίστηκε πολύς κόσμος.

Εκείνο το πολύς κόσμος που συντονίστηκε με την τέχνη σας που αναφέρετε, το έχουμε υπεραναλύσει το τελευταίο διάστημα στην Κύπρο με αφορμή τον διορισμό του νέου υφυπουργού Πολιτισμού. Τελικά, αφορούσε πάντα πολύ κόσμο η τέχνη, ο πολιτισμός και εμείς τα έχουμε μπερδέψει;

Θα πρέπει σε κάθε εποχή να αντιληφθούμε τους μηχανισμούς, οι οποίοι αποκρυσταλλώνονται όσο προχωράμε μέσα στον χρόνο και να αντιλαμβανόμαστε τις αναγκαστικές παραμέτρους και να τα συνυπολογίζουμε την ώρα που λέμε ότι θέλουμε να πράξουμε και να κάνουμε έργο και να γεμίσουμε με νόημα αυτές τις δομές, αυτούς τους θεσμούς. Συνεπώς, στη σύγχρονη εποχή, ο όρος πολιτισμός είναι ένα πολύ πλατύ πεδίο. Θέλει πολύ κόσμο να χαράξει τις γραμμές. Θέλει ομάδες ανθρώπων που να σκέφτονται, να προτείνουν, να καταγράφουν, να αφουγκράζονται την κοινωνία, γιατί η Κύπρος έχει έντονη πολιτιστική δραστηριότητα. Από εκεί και πέρα, η σύγχρονη ζωή έχει να κάνει και με μάνατζμεντ και με κονδύλια και ισορροπίες που πρέπει να κρατιούνται ποικιλοτρόπως. Πιστεύω πως απλώς αν θέλουμε να προλάβουμε το αύριο, πρέπει να κρατάμε κάποια χαρακτηριστικά και απ’ εκεί και πέρα να ακούμε τη φωνή του κόσμου, ο οποίος όταν λέει κάτι έχει μια βαθιά ρίζα που το λέει. Δεν είναι προσωπική αντιπάθεια, κάτι εννοεί. Συνεπώς θα πρέπει να καταλάβεις πολύ καλά τι είναι αυτό που θα επιθυμούσε ο κόσμος, ωστόσο δεν αρκεί ένας άνθρωπος και δεν πρέπει ποτέ να το προσωποποιούμε, αφού χρειάζεται πολύς κόσμος για να μπορέσει να παράξει. Όσο πιο ανεκτός είσαι και όσο πιο φανερά κάνεις τα σχέδιά σου, μπορείς να πάρεις με το μέρος σου και ανθρώπους που αδιαφορούν ή σε αμφισβητούν. Θέλει κόπο ο σχεδιασμός γύρω από τον πολιτισμό.

Η στιχογραφία είναι πράξη πολιτική;

Εξαρτάται πόσο πολιτικοποιημένος είναι ο άνθρωπος που τη γράφει. Γιατί έτσι νιώθει αυτό που νιώθει και ο διπλανός του. Ειδικά σε περιόδους ελευθερίας που υπάρχουν οι αδικίες πρέπει να τις βλέπεις, να τις καταγράφεις και να τις μεταδίδεις. Και αυτό συνέβαινε και διαχρονικά αν το δούμε. Για παράδειγμα, το δημοτικό τραγούδι περιέγραφε τα ανδραγαθήματα και τις ιστορίες αγάπης. Το ρεμπέτικο τραγούδι κατέγραφε τον καημό του περιθωρίου, αλλά και την ομορφιά που είχε ο έρωτας ακόμη και αν ήταν στο περιθώριο. Και μάλιστα στο ρεμπέτικο ήταν πολλές φορές και ποιητικός ο λόγος, όπως για παράδειγμα το «Συννεφιασμένη Κυριακή» που έγραψε ο Τσιτσάνης, ενώ ήταν σε εξέλιξη ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ή στον εμφύλιο το «Κάποια μάνα αναστενάζει». Δεν φαίνεται πάντα ορατά, αλλά έχει καταγραφεί μια ολόκληρη εποχή. Συνεπώς, είναι ευχής έργον αυτός που στιχοπλοκεί να αντιλαμβάνεται την εποχή και να έχει τα μάτια ανοιχτά όταν κάτι στραβώνει να έχει έναν τρόπο να το λέει.

Μα νιώθω πως έγινε και με εσάς αυτό. Δεν μπορεί εκείνος ο δικός σας στίχος «Όχι από περιέργεια, μα δε χωράω στην ύλη κι ετούτη η ψεύτρα η εποχή την έχει για Θεό» να μην είναι πρόβλεψη για αυτό που ερχόταν στην Ελλάδα και την κρίση…

Έχετε δίκιο, αλλά δεν ξέρω η αλήθεια είναι να σας εξηγήσω πώς γίνεται, αλλά στην ποίηση, στον στίχο πρέπει να συλλαμβάνεις, να αντιλαμβάνεσαι και να βλέπεις το αύριο. Έτσι είναι η δομή της, έχει αυτό το αέρινο, αυτή την αρχιτεκτονική που σου επιτρέπει να πας από το υπόγειο στο δώμα χωρίς σκάλα, γιατί τα λεκτικά νοήματα έχουν αυτό το σπουδαίο να σε μεταφέρουν, να βρίσκεσαι σε άλλη διάσταση του χρόνου και του είναι των ανθρώπων. Προσθέτοντας σε αυτό και τη ματιά που πρέπει να έχει κανείς για το πώς αλλοιώνονται κάποια πράγματα, ή πώς θυσιάζονται κάποια καλά πράγματα επειδή δεν χωράνε στο καράβι της μεταφοράς από τη μία εποχή στην άλλη.

Πάνε και με τις εποχές δηλαδή τα τραγούδια; Θα τα γκρεμίζαμε λοιπόν εκείνα τα μωσαϊκά στα πιο ωραία λαϊκά που είχαμε χορέψει σήμερα;

Αν υπήρχε κάποιος που είχε τη δική μου ματιά, γιατί όχι; Το θέμα είναι να ζητάμε τις απαντήσεις, όχι μόνο στις εποχές αλλά και στο θαύμα της κάθε ύπαρξης που έρχεται. Δεν ξέρουμε αν ένα νέο παιδί θα προσφέρει ή όχι στον κόσμο. Έρχεται ένα καινούργιο πλάσμα, ξαναβλέπει τον κόσμο απ’ την αρχή και μπορεί να σου πει πράγματα που εσύ δεν τα είχες στο κεφάλι σου. Συνεπώς δεν είναι μόνο εποχής, η οποία προφανώς μπορεί να θολώσει μια αλυσίδα, μια σειρά πραγμάτων. Σίγουρα οι εποχές επηρεάζουν τους ανθρώπους, ωστόσο το κάθε πλάσμα το οποίο θα είναι γεμάτο φωτιά, όρεξη και ταλέντο μπορεί να τα ξαναπεί και να πει και άλλα ωραία και είναι αυτό περιμένουμε όλοι μας.

Σωστό, αλλά μπορεί να υπάρξει κάποιος να έχει τη δύναμη στο σήμερα να φωνάξει ένα «Μαμά γερνάω»;

Εάν ο άνθρωπος που γράφει έχει μέσα του κουράγιο, τη φωτιά που λέει θα το πει, να ’στε σίγουρος για αυτό. Γιατί θα το φέρει μέσα του και θα θέλει να το εξωτερικεύσει. Αυτή η διεργασία του λόγου δεν γίνεται ούτε εγκεφαλικά ούτε από πανεπιστήμια. Πρέπει από τη μια να το έχεις, αλλά ταυτόχρονα να ακούς γενικότερα και να παρατηρείς τον κόσμο, εννοώντας τι συμβαίνει γύρω σου, ώστε να αντιλαμβάνεσαι με ποιον τρόπο λέγονται τα πράγματα.

Το αντιλαμβάνομαι, αλλά σήμερα έχουμε πάει από το «να μπορούσα στα σύννεφα να είχα εγώ βενζινάδικο» μέχρι το «τρώω τα λεφτά μου στις πουτάνες και τα σνίκερς»…

Όλα αυτά έρχονται όταν μας ορίζει την καθημερινότητά μας η αυτονόμηση της οικονομίας. Όταν η ζωή σου διέπεται από αυτούς τους κανόνες και ενδιάμεσα τρέχεις και δεν φτάνεις, που σημαίνει δεν ζεις, δηλαδή δεν έχεις κοινωνική ζωή, αλλά μια ψηφιακή ψευδαίσθηση και δεν είσαι σε περίοδο πολέμου, στην ουσία έχει αλλοιωθεί η καθημερινότητά σου. Αυτά όλα οι νέοι άνθρωποι θα στα φτύσουν στα μούτρα, θα σου πουν δεν πιστεύω τίποτα, κανένας από αυτούς που μιλάει δεν αξίζει, άρα και εγώ θα φερθώ βίαια και χωρίς κοινούς όρους και θα επικρατήσω. Είναι ένα εύκολο παραμύθι που χαϊδεύει αφτιά αλλά σημαίνει πως είσαι και ένας κενός άνθρωπος που δεν έχεις στόχους. Και δεν ξέρω αν μας οδηγεί σε μια απανθρωποίηση όλο αυτό. Αν είμαστε μόνο καταναλωτές, τότε τι τραγούδι να γράψεις και πώς να σε γεμίσει;

Άρα είναι απλά ένα ρεύμα της εποχής της η τραπ;

Εκείνο που είναι σίγουρο είναι πως δεν μπορείς ποτέ να εμποδίσεις τη χρονικότητα. Έχει βγει για κάποιον λόγο, δηλαδή κάποιες ομάδες κοινωνικές ή ηλικιακά ομάδες προσπαθούν να σπάσουν στεγανά και επίσης ενημερώθηκα πως ήταν και ένας τρόπος να φύγουν από τα γρανάζια των δισκογραφικών εταιρειών. Ήταν ένας τρόπος να τα ανεβάσουν μόνοι τους και να τα παράξουν μόνοι τους. Ξέρετε, όλα είναι αλυσίδα. Αν δηλαδή οι δισκογραφικές εταιρείες είχαν γίνει τροχοπέδη για τον νέο άνθρωπο, γιατί δίνανε ελάχιστα ποσοστά, τότε σαφέστατα θα έπρεπε να δημιουργηθεί αυτό το καινούργιο ρεύμα. Και η αλυσίδα μας βοηθά να καταλάβουμε κατ' αρχήν την αιτία, άρα κοινωνικά να δούμε πώς φτάσαμε σε όλο αυτό το παραμύθι της ωραίας ζωής και το American Dream, αλλά από την άλλη να δούμε γιατί δεν είχαν διέξοδο αυτά τα παιδιά, λόγω δισκογραφικών και αποφάσισαν να κάνουν μόνοι τους τη μουσική τους, να λένε αυτά που θέλουν και δεν θα τους λογοκρίνει κανείς. Θα φέρει αλλαγές αυτό το ρεύμα ή θα κρατήσει για λίγο, είναι κάτι που θα το δούμε.

Με εσάς ήταν διαφορετικά τα πράγματα όμως, αφού πήρατε σοβαρότερα τον βαρυσήμαντο ρόλο του στιχουργού να ψυχαγωγήσει μια ολόκληρη γενιά...

Ναι, ήταν ο δικός μας τρόπος έκφρασης αυτός που κατάφερε να περάσει, όχι μόνο στη δική μου γενιά αλλά και σε άλλες. Όπως έγινε για παράδειγμα με το «Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ». Για εμένα αυτό είναι το ευχής έργον. Να μπορείς να κάνεις κάτι και να αγγίζει πολλές διαφορετικές ηλικίες, να τους δίνει νόημα.

Ένα υπέροχο τραγούδι μπορεί να κρύβει όλη εκείνη τη μαγεία μιας δύσκολης εποχής. Πριν γίνετε λήθη λοιπόν τι θέλετε να αφήσετε πίσω σαν ιερά παρακαταθήκη»;

Ότι μια γυναίκα κατάφερε να γράψει, να αποτυπώσει στιγμές κοινής ζωής στην εποχή της. Και ότι έδωσε κάποια τραγούδια που θα συνεχίσουν όταν αυτή θα είναι εδώ και θα τους κάνουν παρέα ή θα γιατρεύουν ή θα δίνουν κουράγιο στους επόμενους που θα περνάνε τα ίδια βάσανα ή ευχάριστα σε μια άλλη εποχή.

Σας ενδιαφέρει δηλαδή η ματαιοδοξία;

Η ματαιοδοξία είναι στο παρόν, όχι στο μετά. Όταν έχεις περάσει πολλά χρόνια στη ζωή σου και σαν ένας μάστορας βλέπεις πως έχεις κάνει κάτι που αντέχει στον χρόνο και στέκει, έχει χαρά δεν έχει ματαιοδοξία. Από εκεί και πέρα αν γίνει σεισμός και πέσει, δεν έχει να κάνει, εσύ το έφτιαξες γερό. Είναι μια θεμιτή ελευθερία. Το ίχνος ζωής που αφήνει κάποιος δεν ονομάζεται ματαιοδοξία, είναι υποχρέωση ζωής.

* ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΦΡΥΝΙΧΟΥ… ΞΑΝΑ |Κυριακή 9 Απριλίου Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας, Μεγάλη Δευτέρα 10 Απριλίου στο θέατρο Ριάλτο Λεμεσού.Ώρα έναρξης: 20.30.Εισιτήρια: tickethour.com.cy - καταστήματα ACS COURIER και από την πλατφόρμα του Ριάλτο