Γράφει η Μερόπη Μωυσέως

* Η αγωνία για το ποιος είναι ο νεκρός της Αμφίπολης... δεν περιγράφεται.

* Και τα βλέμματα όλα, εκεί στραμμένα.

* Τόσο ώστε την περασμένη βδομάδα, όταν ήρθαν στο φως τρία ψηφιδωτά στην πόλη Ζεύγμα, σε εξαιρετική κατάσταση, και σπάνιας ομορφιάς, δεν το πήρε κανείς χαμπάρι.

* Βεβαίως, πέρασε στις πολιτιστικές σελίδες της καθημερινής έκδοσης, αλλά ακόμη και οι πιο ενημερωμένοι πολίτες αυτής της χώρας δεν διαβάζουν καθημερινές εφημερίδες.

* Διαβάζουν τα διαδικτυακά πόρταλ, βέβαια, αλλά για τα πόρταλ η ανακάλυψη στην πόλη Ζεύγμα είναι ψιλά γράμματα μπροστά στο μεγαλείο της Αμφίπολης.

* Η πόλη Ζεύγμα, λοιπόν, βρίσκεται στην ανατολική Τουρκία, δίπλα από τις όχθες του Ευφράτη, και εκεί η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τρία ψηφιδωτά: το πρώτο αναπαριστά τις Εννέα Μούσες, στο δεύτερο απεικονίζονται ο Ωκεανός και η Τηθύς και στο τρίτο ένας νεαρός άνδρας [με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο ή και στο αρχείο της εφημερίδας, μπορείτε να θαυμάσετε τα ψηφιδωτά].

* Η αρχαία αυτή πόλη, η οποία χαρακτηρίζεται «δεύτερη Πομπηία», είχε περί τις 2-3 χιλιάδες κατοικίες και 25 από αυτές παραμένουν κάτω από το νερό. Γιατί;

* Το 2000 η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει σε λειτουργία το φράγμα του Μπιρετσίκ, με αποτέλεσμα η αρχαία πόλη να βυθιστεί στα νερά του Ευφράτη.

* Υπήρξε διεθνής κινητοποίηση ώστε να αποτραπούν τα κυβερνητικά σχέδια. Αποδείχθηκε, όμως, ανεπιτυχής και έτσι το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης καλύφθηκε από νερό.

* Από το 2005, ωστόσο, το κράτος χρειάστηκε να δαπανήσει 2,5 εκατ. ευρώ για τις ανασκαφές.

* Κι εμείς, πάντως, δεν πρέπει να έχουμε παράπονο: στο πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο για Ψηφιοποίηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Κύπρο διαφάνηκε πως ξεκίνησε η αποτίμηση της φθοράς των υλικών και της κατασκευής του ναού της Παναγίας της Ασίνου, που είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη ενός μικρού χειμάρρου.

* Οι ερευνητικές ομάδες του συνεδρίου πραγματοποίησαν μετρήσεις θερμογραφίας υπερύθρου και μικροσκοπίας οπτικών ινών στις επιφάνειες γύρω από τις θύρες του ναού, την εξωτερική επιφάνεια του ανατολικού τοίχου του ναού και το υπέρθυρο, την τοιχογραφία στη βόρεια πλευρά εξωτερικά του ναού και στις τοιχογραφίες στο εσωτερικό του νάρθηκα. Μετρήσεις έγιναν στις τοιχογραφίες του ναού με τη χρήση της μικροσκοπίας τρισδιάστατης απεικόνισης (3D Microscope). Σκοπός ήταν η μελέτη της επιφάνειας των τοιχογραφιών για την ανίχνευση και την αρχική ταυτοποίηση τυχόν φθορών και βλαβών, καθώς και την εξακρίβωση του αριθμού των υλικών που μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί.

* Αναρωτιέμαι με τι ποσά θα μπορούσαν να ενισχυθούν σχολές και προγράμματα τεχνολογικών μεθόδων για τη διατήρηση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς σε μια χώρα όπως η Κύπρος, που ανήκει στον αρχαίο κόσμο και θα είχε πολλά να προσφέρει σε φοιτητές και ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο.