Στις 13 Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, ώστε να δώσει το βήμα στους πολίτες να εκφραστούν πριν αναπτύξει τη στρατηγική της για την αντιμετώπισή τους. Η διαβούλευση, που θα κρατήσει μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, ζητά τις απόψεις των πολιτών και των φορέων σε τρεις τομείς. Κατ' αρχήν αναζητεί την έκταση του προβλήματος, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη τις ψευδείς ειδήσεις, κατά πόσον έχουν επίγνωση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο και κατά πόσον εμπιστεύονται τα διάφορα μέσα. Κατόπιν την αξιολόγηση των μέτρων που έχουν ήδη λάβει οι πλατφόρμες, οι εταιρείες μέσων ενημέρωσης και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και θέσεις σχετικά με τους ρόλους και τις αρμοδιότητες των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών. Και τρίτον τις πιθανές μελλοντικές δράσεις για την ενίσχυση της πρόσβασης των πολιτών σε αξιόπιστες και επαληθευμένες πληροφορίες, καθώς και για την πρόληψη της διάδοσης της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο.

Ήδη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν γίνει, αν όχι σημαντικές, τουλάχιστον γρήγορες -για τα μέτρα της Ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας- ενέργειες. Στις 17 και 18 Νοεμβρίου 2016 η Επιτροπή διοργάνωσε το δεύτερο ετήσιο συμπόσιο για τα θεμελιώδη δικαιώματα με θέμα "Πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και δημοκρατία". Ήδη μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που είχε δημοσιευτεί τις ίδιες μέρες είχε δείξει ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες ανησυχούν για την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και ότι τα επίπεδα εμπιστοσύνης στα μέσα ενημέρωσης είναι χαμηλά. Στην επιστολή ανάθεσης αποστολής, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέθεσε στην επίτροπο ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας Μαρίγια Γκαμπριέλ να εξετάσει τις προκλήσεις που δημιουργούν οι διαδικτυακές πλατφόρμες για τις δημοκρατίες μας όσον αφορά τη διάδοση των ψευδών ειδήσεων και να δρομολογήσει προβληματισμό σχετικά με τα μέτρα που θα ήταν αναγκαία σε επίπεδο ΕΕ για την προστασία των πολιτών μας. Τον Ιούνιο του 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε από την Επιτροπή να προβεί σε εις βάθος ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης και του νομικού πλαισίου όσον αφορά τις ψευδείς ειδήσεις και να εξετάσει τη δυνατότητα νομοθετικής παρέμβασης για τον περιορισμό της διάδοσης και της εξάπλωσης ψευδούς περιεχομένου. Η Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί προτεραιότητα και συμπεριέλαβε την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο στο πρόγραμμα εργασίας για το 2018 της Επιτροπής.

Αν λοιπόν ετοιμάζεται ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία μάλιστα είναι δρομολογημένη, γιατί, άραγε κάποιοι βιάζονται να περάσουν εθνικούς νόμους; Και μάλιστα, όταν ακόμα δεν έχει καθοριστεί πλήρως στην ΕΕ τι είναι ψευδείς ειδήσεις. Υπάρχει βέβαια ένας διαχωρισμός ανάμεσα σε παράνομο περιεχόμενο, το οποίο υπόκειται στις ισχύουσες εθνικές ή κοινοτικές νομοθετικές δράσεις. Μάλιστα, πρόσφατα η Γερμανία, πέρασε από το Κοινοβούλιο νόμο για ενίσχυση του νομικού της οπλοστασίου ενάντια στη ρητορική μίσους, στην οποία περιλαμβάνονται και οι ψευδείς ειδήσεις, νομοθεσία την οποία εξετάζει να εφαρμόσει και η Επιτροπή. Το μεγάλο άγχος των ευρωπαϊκών θεσμών αυτήν τη στιγμή προέρχεται από δύο αφετηρίες. Η πρώτη είναι η προσπάθεια επηρεασμού της κοινής γνώμης σε περίοδο εκλογών. Το είδαμε στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και στη Γαλλία. Δεν το είδαμε στη Γερμανία ή δεν το ξέρουμε ακόμη. Ο κίνδυνος είναι όμως πραγματικός. Και η δεύτερη, ίσως και πιο σημαντική είναι μια προσπάθεια αλλαγής του αφηγήματος της ίδιας τη Ευρώπης. Έρχεται "απ' έξω" και στοχεύει τις ιδέες, τα ιδανικά, τον πολιτισμό μας, εξευτελίζοντάς τον και βρίσκοντας συνεχώς αδυναμίες σε αυτόν.