Την περασμένη εβδομάδα κουβεντιάζαμε για τις σειρές και για την ιστορία του θεατή με τον οποίο η πλατφόρμα επικοινώνησε για να τον ρωτήσουν εάν αισθάνεται καλά. Ο θεατής είχε παρακολουθήσει 188 επεισόδια μιας σειράς σε μία εβδομάδα.

Εύλογα -και όχι μόνο σε μας- γεννιέται το ερώτημα εάν η συνεχής παρακολούθηση της μικρής οθόνης προκαλεί κατάθλιψη ή όχι. Ή μήπως όταν έχεις κατάθλιψη παρακολουθείς συνεχώς σειρές;
Κατ' αρχάς να ορίσουμε για το τι μιλάμε. Η πρακτική ονομάζεται binge-watching. Θα το λέγαμε μαραθώνιος σειρών, για να συνεννοηθούμε καλύτερα. Η μόνη συνεννόηση που έχουμε είναι για το όνομα -κι αυτό αυθαίρετο, μόνη μου το συμφώνησα- γιατί στην πραγματικότητα οι επιστήμονες διαφωνούν. Πώς ορίζουμε τον μαραθώνιο; Στις πόσες ώρες ή στα πόσα επεισόδια; Κάποιοι το τοποθετούν στα δύο επεισόδια το ένα μετά το άλλο. Αλλά ποια σειρά βλέπεις; Αν βλέπεις τα Φιλαράκια για παράδειγμα που είναι λιγότερο από μισή ώρα το καθένα, έχεις κάτσει στον καναπέ σου πολύ λιγότερο χρόνο από ό,τι αν έβλεπες ένα επεισόδιο του Σέρλοκ που διαρκεί πάνω από μία ώρα. Άρα στην πρώτη περίπτωση έχεις πρόβλημα και σε μελετάμε ενώ στη δεύτερη όχι;

Πώς ορίζουμε τον μαραθώνιο σειρών; Στις πόσες ώρες ή στα πόσα επεισόδια;

Άντε και πες ότι το καταφέραμε να βρούμε μια άκρη. Ξεκινάει η έρευνα. Πρώτ' απ' όλα είναι τα κλασικά, μια τεράστια γκάμα από ερωτήσεις που αφορούν από το εισόδημά των ερωτώμενων μέχρι το εάν έχουν κατάθλιψη. Και κυρίως εάν αναγνωρίζουν τις "διαταραχές" από τους μαραθώνιους όπως στην τροφή και το ποτό. Με όλες αυτές τις παραμέτρους είναι δύσκολο να βγάλεις συμπεράσματα από μια έρευνα με λίγους ερωτώμενους. Ο παράγοντας όμως που είναι ο πιο καθοριστικός και κάνει τις μελέτες ακόμα λιγότερο αξιόπιστες είναι η ίδια η τεχνολογία. Οι πλατφόρμες έχουν πλέον λειτουργία "autoplay", δηλαδή μόλις τελειώσει ένα επεισόδιο, μετά από 15 δεύτερα ξεκινά το επόμενο. Την έχω πατήσει ακόμα κι εγώ να μείνω ξύπνια έτσι μέσα στη μαύρη νύχτα επειδή δεν βρήκα τη δύναμη να κλείσω ένα επεισόδιο που είχε ήδη αρχίσει. Δεν είμαι καταθλιπτική αλλά την άλλη μέρα ήμουνα για κλάματα. Οι ερευνητές προσπαθούν να δοκιμάσουν νέα "σχήματα". Για παράδειγμα να ορίσουν ότι εξαρτημένος είναι κάποιος που σχεδόν (άντε πάλι τι είναι αυτό το "σχεδόν";) κάθε Σαββατοκύριακο μόλις ξυπνήσει βλέπει σερί για δέκα ώρες σειρές. Αυτό ακούγεται πιο πειστικό, ωστόσο υπάρχουν άλλοι που διαφωνούν στο ότι επειδή είναι μια καινούργια συνήθεια δεν σημαίνει ότι είναι και διαταραχή. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά multitasking και μεγάλης συγκέντρωσης σε αυτό που κάνουν. Για παράδειγμα παίρνουν μέρος ενεργά σε φόρα, συνομιλούν με άλλους θεατές... δεν το λες και κατάθλιψη.

Παρ' όλα αυτά, κάποιες από τις έρευνες παρουσιάζουν ενδείξεις ότι οι μαραθώνιοι συνδέονται με την κατάθλιψη, τη μοναξιά και την ανικανότητα ελέγχου της συμπεριφοράς. Οι καταθλιπτικοί τείνουν πράγματι να βλέπουν περισσότερα επεισόδια χωρίς το αντίστροφο να είναι αληθινό, δηλαδή δεν είναι οι μαραθώνιοι που σε κάνουν να είσαι καταθλιπτικός, να νιώθεις μοναξιά και να μην μπορείς να ελέγξεις τη συμπεριφορά σου. Τόλμησα να ρωτήσω κι εγώ στο σπίτι μήπως τα οκτώ επεισόδια του Arrow που είδαν την Καθαρά Δευτέρα ανάμεσα σε κούλουμα, αετούς και φαγοπότια, τους έκαναν να νιώθουν μια τόση δα κατάθλιψη. Εισέπραξα ένα περιφρονητικό βλέμμα, άλλο πράγμα. "Θα γράψω ένα άρθρο", δικαιολογήθηκα. "Ε, τότε γράψε ότι το Arrow είναι πολύ ωραία σειρά και τα είδαμε όλα μαζί για να προλάβουμε τις δύο πρώτες σεζόν και μετά να πιάσουμε την τρίτη μαζί με την πρώτη του The Flash γιατί οι δύο σειρές συνδέονται και αναγκαστήκαμε να παρατήσουμε την πρώτη σεζόν του The Flash στη μέση γιατί είχε υπερήρωες από το Arrow και να δούμε πρώτα το Arrow. Εντάξει;"