* "Μια μέρα η τέχνη θα μας ενώσει όλους με μυστηριακή ένωση, χωρίς να λογαριάζει ποιοι είμαστε, ποια είναι η πολιτική μας τοποθέτηση, η θρησκεία, οι πεποιθήσεις και τα πιστεύω μας".

* Σημειωμένη στο Ημερολόγιο του Γεώργιο Πολ Γεωργίου από το ταξίδι του στην Αμερική τα έτη 1960-1961, αυτή η πρόταση του ζωγράφου της Αμμοχώστου αποκτά σήμερα νέα σημασία.

* Την Τρίτη, 3 Σεπτεμβρίου, στην προστατευόμενη περιοχή των Ηνωμένων Εθνών, έγινε η ανταλλαγή έργων τέχνης και οπτικοακουστικού υλικού όπως είχαν συμφωνήσει τον περασμένο Φεβρουάριο οι ηγέτες της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας, στο πλαίσιο συμφωνημένων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

* Από τα 219 έργα, πολλά ανήκουν -σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις- στον Γεώργιο Πολ Γεωργίου. Τα έργα θα εκτεθούν στις αρχές Νοεμβρίου στο Λήδρα Πάλας και έπειτα θα ξεκινήσει το δύσκολο έργο της ταυτοποίησης και επίδοσης στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους.

* Πώς μπορεί να τεκμηριώσει κανείς ότι ένα έργο ανήκε στα ίδια πριν από το 1974; Συχνά, μια φωτογραφία του χώρου στον οποίο βρισκόταν ένα έργο, μπορεί να το μαρτυρήσει. Ωστόσο, οι περισσότεροι έφυγαν από τα σπίτια τους χωρίς να πάρουν φωτογραφίες. Ήταν το "τελευταίο πράγμα" στο μυαλό τους, όπως συχνά αναφέρουν.

* Τις επόμενες μέρες θα αποκαλύπτονται σιγά-σιγά οι ιστορίες αυτής της "επιστροφής" των εγκλωβισμένων έργων, που κάποιοι ευαίσθητοι Τουρκοκύπριοι πολίτες βρήκαν και περιμάζεψαν περιμένοντας τέσσερις δεκαετίες για την επίδοσή τους σε ασφαλή χέρια.

* Οι Τουρκοκύπριοι, μέλη της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό (μέσω της οποίας έγινε η παράδοση των έργων), έκλαιγαν τη μέρα εκείνη, ανέφερε με δηλώσεις της στο ΡΙΚ η Ανδρούλλα Βασιλείου, Ε/Κύπρια πρόεδρος της ΤΕ. Γιατί άραγε; Τι συγκινητικό μπορεί να προσδίδει η παράδοση 219... κάδρων, αριθμημένων και τυλιγμένων με bubble wrap;

* Το τι κρύβεται μέσα στα σφραγισμένα νάιλον είναι μια σειρά από ιστορίες: του έργου του ιδίου, του ζωγράφου του, του πώς αποκτήθηκε, σε ποιον δόθηκε ως δώρο ή αντίτιμο και από ποιον, του πού βρέθηκε και πώς έγινε η μεταφορά του σε χώρο ασφαλή, σε μια περίοδο κατά την οποία φαντάζομαι ότι δεν επιτρέπονταν τέτοιου είδους ευαισθησίες στην άλλη πλευρά. Εξάλλου, πολλά έργα κατέληξαν να κοσμούν άλλα σπίτια.

* Η σημείωση του Πολ Γεωργίου στο Ημερολόγιό του τη δεκαετία του '60 αντηχεί, παραδόξως, επίκαιρα στο σήμερα.

* Και αρμόζει, επίσης, ιδανικά σε μία ακόμη επιστροφή: των φωτογραφικών άλμπουμ που βρήκε η Τούλα Λιασή φυλαγμένα στο σπίτι του εγκλωβισμένου πατέρα της, στην Αγία Τριάδα. Εκεί δεν χρειάστηκαν Ηνωμένα Έθνη. Η Τούλα ανήρτησε φωτογραφίες από τα άλμπουμ στη σελίδα της στο facebook και εντός ωρών βρέθηκαν οι ιδιοκτήτες.