"EU Code of Practice on Disinformation" είναι το όνομα του κώδικα που κυκλοφόρησαν οι μεγάλες εταιρείες του διαδικτύου πριν από λίγες μέρες (http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-18-5914_en.htm). Πριν εξηγήσουμε ακριβώς τι είναι, ας ξεκινήσουμε από ένα άλλο έγγραφο που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι με τίτλο: "Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο: Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο: μια ευρωπαϊκή προσέγγιση". Το συμπέρασμά του ήταν ότι ένα "εύρυθμο, ελεύθερο και πλουραλιστικό οικοσύστημα ενημέρωσης, το οποίο βασίζεται σε υψηλά επαγγελματικά πρότυπα, είναι απαραίτητο για την υγιή, δημοκρατική, δημόσια συζήτηση. Η Επιτροπή βρίσκεται σε επιφυλακή ως προς τις απειλές που θέτει η παραπληροφόρηση για τις ανοιχτές και δημοκρατικές μας κοινωνίες". Και συνέχιζε: "Η Επιτροπή καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να εντείνουν σημαντικά τις προσπάθειές τους για την ικανοποιητική αντιμετώπιση του προβλήματος. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση για την πρόοδο που σημειώθηκε. Η έκθεση θα εξετάσει επίσης την ανάγκη για περαιτέρω δράση, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση των περιγραφόμενων δράσεων".

Ένα από τα κομμάτια της δράσης ήταν η σύνταξη ενός κώδικα καλών πρακτικών από τις εταιρείες για το πώς θα διασφαλίσουν το δικό τους κομμάτι που αφορά τα fake news. Έτσι, λοιπόν, το πήραμε στα χέρια μας. Και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, να συμφωνούν δηλαδή σε αυτορύθμιση.

Οι υπογράφοντες τον κώδικα συμφωνούν με την Επιτροπή ότι η "έκθεση των πολιτών σε μεγάλης κλίμακας παραπληροφόρηση, συμπεριλαμβανομένων παραπλανητικών ή ψεύτικων πληροφοριών, αποτελεί πρόκληση για την Ευρώπη. Οι ανοικτές μας δημοκρατικές κοινωνίες εξαρτώνται από τον δημόσιο διάλογο που επιτρέπει σε καλά πληροφορημένους πολίτες να εκφράζονται μέσω ελεύθερων και δίκαιων πολιτικών διαδικασιών". Έχουμε κάνει πολύ δρόμο από τότε που οι μεγάλες εταιρείες οι οποίες σήμερα υπογράφουν τον κώδικα, ανάμεσά τους και οι facebook, twitter και Google, αρνιόντουσαν ότι υπάρχει πρόβλημα.

Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψουμε όλα όσα λέει ο κώδικας, αλλά υπάρχουν κάποια σημεία που μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε. Ένα από αυτά είναι η διαφάνεια στην πολιτική διαφήμιση, "με στόχο να επιτρέπουν στους χρήστες να κατανοούν γιατί μια συγκεκριμένη διαφήμιση έχει φτάσει σε αυτούς". Επίσης, οι υπογράφοντες "δεν θα πρέπει να είναι υπόχρεοι σε κυβερνήσεις, ούτε θα πρέπει να υιοθετούν πολιτικές που να διαγράφουν ή να αποτρέπουν την πρόσβαση σε νόμιμο περιεχόμενο μόνο και μόνο επειδή 'πιστεύεται' ότι είναι 'ψευδείς'.

Συνολικά, οι υπογράφοντες δεσμεύτηκαν να δράσουν σε πέντε άξονες προκειμένου:

* Να εξασφαλίζουν διαφάνεια σχετικά με το χρηματοδοτούμενο με χορηγία περιεχόμενο, καθώς και να περιορίζουν τις επιλογές στόχευσης για την πολιτική διαφήμιση και να μειώνουν τα έσοδα των διακινητών παραπληροφόρησης.
* Να παρέχουν σαφέστερες πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των αλγορίθμων και να δίνουν τη δυνατότητα επαλήθευσης από τρίτους.
* Να καταστούν ευκολότερες η ανεύρεση και η πρόσβαση των χρηστών σε διάφορες ειδησεογραφικές πηγές που αντιπροσωπεύουν εναλλακτικές απόψεις.
* Να καθιερωθούν μέτρα για τον εντοπισμό και το κλείσιμο των πλαστών λογαριασμών και για την αντιμετώπιση των αυτοματοποιημένων προγραμμάτων (bot).
* Να δοθεί η δυνατότητα στους φορείς εξακρίβωσης γεγονότων, στους ερευνητές και στις δημόσιες αρχές να παρακολουθούν συνεχώς την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο.

Όσο πλησιάζουν οι ευρωεκλογές η αγωνία και το πρόβλημα της παραπληροφόρησης θα κορυφώνονται. Ο όρος fake news που χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο από την Επιτροπή, είναι ένας όρος που τον "θυμήθηκε" ο Πρόεδρος Τραμπ. Αντ' αυτού, η εκστρατεία κατά της "παραπληροφόρησης" στην Ευρώπη άρχισε.