Συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου στο "Μέσα", στην "Πρώτη Ύλη" και στο "Still Life" ενώ το καλοκαίρι πρωταγωνιστούσε στον "Οιδίποδα" του Ρόμπερτ Γουίλσον. Ο Μιχάλης Θεοφάνους παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Κύπρο τη χορογραφική του δουλειά, στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας

Αφού ολοκλήρωσε ένα ερευνητικό μεταπτυχιακό σε πανεπιστήμιο του Λονδίνου, βασισμένο στη χορογραφία και την περφόρμανς, ένιωσε μέσα από την έρευνά του ότι ήρθε η στιγμή που θα μπορούσε να παρουσιάσει ένα δικό του έργο. "Θεωρώ ότι είναι ευθύνη να παρουσιάσεις κάτι δικό σου", σημειώνει ο Μιχάλης Θεοφάνους, ο Κύπριος χορευτής με σημαντική πορεία στον διεθνή χώρο, που τώρα υπογράφει ως χορογράφος ένα έργο, τον "Τειρεσία" που θα δούμε αύριο στη Λευκωσία. "Είμαι λίγο τελειομανής, δεν θα παρουσίαζα ποτέ κάτι που στα δικά μου μάτια είναι πρόχειρο ή ατέλειωτο. Εξακολουθώ να το βλέπω ατέλειωτο. Όταν ξαναβλέπω την παράσταση σε βίντεο πάντα εντοπίζω σημεία που θα μπορούσαν να δουλευτούν περισσότερο. Δεν είμαι ποτέ ευχαριστημένος." Ο "Τειρεσίας" είναι ένα σόλο κομμάτι με διάρκεια σχεδόν 50 λεπτά όπου ο καλλιτέχνης εξερευνά την πολύπλοκη φύση του τυφλού μάντη της ελληνικής μυθολογίας.

Πώς προέκυψε η ιδέα για αυτό το έργο;

Το σκεπτικό της παράστασης είναι βασισμένο σε ιδέες που είχα παλιότερα και αποφάσισα να ξανα[επι]σκεφτώ. Η έμπνευσή μου αντλείται από ό,τι βλέπω γύρω μου. Όση ώρα μιλάμε, βλέπω απέναντί μου έναν ανεμιστήρα που γυρίζει και αυτό θα μπορούσα να το δω στη σκηνή με τον κατάλληλο φωτισμό. Βλέπω εικόνες γύρω μου και φαντάζομαι πώς θα ήταν πάνω στη σκηνή ή ως μέρος μιας παράστασης. Δεν με ενδιαφέρει να περάσω κάποιο μήνυμα αλλά περισσότερο να δημιουργήσω μια ατμόσφαιρα. Η δραματουργία έρχεται μετά για να εξυπηρετήσει τη δομή.

Γιατί έδωσες τον τίτλο "Τειρεσίας";

Το έργο δεν είναι άμεσα βασισμένο στον μύθο του Τειρεσία, είναι εμπνευσμένο από τον χαρακτήρα του περισσότερο. Είναι ένας τύπος που ήταν πάντα μόνος του, τυφλός, που αυτό τον κάνει ακόμα πιο μόνο του. Ήταν αλήθεια εκείνα που έλεγε; Ήταν όντως σοφός ή ήταν ένας απατεώνας; Τι έκανε στον προσωπικό του χώρο; Η γενική εικόνα μιας κατεστραμμένης εσωτερικά και εξωτερικά φιγούρας με ιντρίγκαρε. Ίσως βλέπω κάποια στοιχεία της δικής μου προσωπικότητας σε αυτόν. Είμαι μοναχικός σαν χαρακτήρας, πολύ εσωτερικός, σκοτεινός κάποιες φορές, δεν είμαι πολύ κοινωνικός, δεν θα πάω κάπου μόνο για να κοινωνικοποιηθώ, βαριέμαι εύκολα και σκέφτομαι υπερβολικά. Μπορεί κάτι να τρέχει στο μυαλό μου για μέρες. Σε γενικές γραμμές προτείνω, δεν παρουσιάζω, με την έννοια ότι το έργο είναι ανοικτό προς ερμηνεία. Ένας θεατής που γνωρίζει τον μύθο ίσως τον αναγνωρίσει μέσα από στοιχεία της παράστασης. Μπορείς να τον συσχετίσεις αλλά ταυτόχρονα να τον αγνοήσεις σαν τίτλο.

Πρώτη η ατμόσφαιρα, μετά το σώμα: Αρχικά οι εικόνες που είχα στο μυαλό μου είχαν να κάνουν με αντικείμενα, έτσι πρώτα δούλεψα το πώς μπορώ να πραγματοποιήσω αυτή την εικόνα και έπειτα πώς το σώμα θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την εικόνα

Ποια ήταν η προσέγγισή σου κινησιολογικά;

Η μεγαλύτερή μου εμπειρία και συνεργασίες ήταν με καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Παπαϊωάννου και ο Μπομπ Ουίλσον, οπότε θέλοντας και μη οι επιρροές μου έρχονται από αυτούς γιατί ήταν δύο από τους βασικούς μου δασκάλους. Κάπως αυτόματα μπήκε και στη δική μου νοοτροπία δουλειάς μια αντίστοιχη προσέγγιση. Μέσω της αισθητικής τους διαμόρφωσα μια δική μου αισθητική, οπότε οι εικόνες και οι ιδέες που έχω είναι βασισμένες στις επιτελεστικές και εικαστικές τέχνες, δεν είναι καθαρός χορός. Σίγουρα έχει να κάνει με το σώμα και την κίνηση ενός σώματος πάνω στη σκηνή αλλά δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Με ενδιαφέρει πιο πολύ η ατμόσφαιρα που δημιουργείται, ο χώρος, τα αντικείμενα, οι εικόνες που ο κάθε ένας εκλαμβάνει διαφορετικά. Η κίνηση σε αυτό το έργο είναι εξαρτώμενη από τα αντικείμενα. Αρχικά οι εικόνες που είχα στο μυαλό μου είχαν να κάνουν με αντικείμενα, έτσι πρώτα δούλεψα το πώς μπορώ να πραγματοποιήσω αυτή την εικόνα και έπειτα πώς το σώμα θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την εικόνα. Με ενδιαφέρει να μην είναι απόλυτο εκείνο που προτείνω. Ίσως θα έλεγε κανείς ότι είναι πρόχειρο αλλά η αλήθεια είναι ότι όλα είναι συνειδητά, ακόμα και αν κάτι φαίνεται πρόχειρο.

Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεις δική σου δουλειά στην Κύπρο. Γιατί διάλεξες τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή;

Προτίμησα να είμαι μέρος μιας μικρότερης διοργάνωσης με τις κατάλληλες δομές, παρά να απευθυνθώ σε μια μεγαλύτερη διοργάνωση. Δεν μπορώ ακόμα να καλύψω κοινό για ένα μεγαλύτερο φεστιβάλ, όπως είναι τα Κύπρια για παράδειγμα. Επίσης, τα μικρότερα φεστιβάλ χορού εδώ δεν θα μπορούσαν να υποστηρίξουν οικονομικά αυτή τη συγκεκριμένη παράσταση λόγω των επιπλέον σκηνικών, props και μια υποστηρικτική ομάδα που θα έπρεπε να ταξιδέψουν εδώ. Ήθελα να λάβω μέρος σε ένα φεστιβάλ που μπορεί να στηρίξει την παράσταση οικονομικά αλλά ταυτόχρονα με ένα σωστό όραμα, όπως θεωρώ είναι το Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας.

Ανέλαβες πολλούς ρόλους σε αυτή την παράσταση: χορογραφία, σκηνοθεσία, κοστούμια, σκηνικά. Τι έμαθες από αυτή τη διαδικασία;

Όντας η πρώτη μου χορογραφική δουλειά, η παράσταση είναι εξ ολοκλήρου χρηματοδοτημένη από εμένα, έτσι δεν είχα την επιλογή να προσλάβω μεγάλη ομάδα. Έχω πολύ καλούς φίλους που είναι την ίδια στιγμή συνεργάτες οι οποίοι με συμβούλεψαν όσον αφορά τομείς όπως φωτισμός, σκηνικά και κοστούμια. Ήταν η μεγαλύτερη χειροτεχνία της ζωής μου, είχα μια ιδέα και αποφάσισα ότι θα γίνει. Τα πάντα τα έφτιαξα εγώ μετά από δοκιμές με διαφορετικά αντικείμενα και υλικά. Μέσα από αυτή τη μιζέρια του "καημένου" που τα κάνει όλα μόνος του, βγήκε μια ενδιαφέρουσα αισθητική, πιο τσαλακωμένη, όχι τόσο στην τρίχα. Έβλεπα ότι αυτό δουλεύει και το κράτησα. Πλέον έμαθα να γλυτώνω χρόνο, ξέρω τι θα λειτουργήσει και τι όχι. Όταν μου περιγράφει κάποιος μια ιδέα μπορώ να καταλάβω αν θα δουλέψει ή όχι. Στην αρχή δοκίμαζα τα πάντα μέσα στην απειρία μου. Αλλά δεν μπορείς να τα κάνεις όλα. Ναι, είχα κάποιες συμβουλές και μια κατεύθυνση αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν είμαστε όλοι για όλα.

Ετοιμάζεις κάτι καινούργιο;

Αυτή τη στιγμή δουλεύω σε μια νέα παραγωγή με μια συνεργάτιδα στο Λονδίνο και τον Μάιο θα λάβω μέρος στη νέα παραγωγή του Δημήτρη Παπαϊωάννου που θα κάνει πρεμιέρα στην Αθήνα και θα ακολουθήσει παγκόσμια περιοδεία.

+ Η παράσταση "Τειρεσίας" θα πραγματοποιηθεί σήμερα Δευτέρα 21 Οκτωβρίου, στις 20:30 στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας. Εισιτήρια www.soldoutticketbox.com

Συνέντευξη | Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου