Στην Κύπρο προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν για πρώτη φορά στις 13 Δεκεμβρίου 1959. Κατά τη σύντομη δηλαδή μεταβατική περίοδο ετοιμασίας προς ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος. Είχαν προηγηθεί οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου και είχε τερματιστεί ο ένοπλος αγώνας. Βάσει του Συντάγματος που καταρτίστηκε, η Κύπρος θα είχε Έλληνα Πρόεδρο και Τούρκο Αντιπρόεδρο, που θα εκλέγονταν την ίδια ημέρα, αντίστοιχα από τους Έλληνες και Τούρκους της Κύπρου. Ας σημειωθεί ότι οι Κύπριοι είχαν αποκτήσει δικαίωμα πολιτικής ψήφου μόλις το 1882 (πρώτη περίοδος Αγγλοκρατίας). Τότε, μόνο για εκλογή μελών του Νομοθετικού Συμβουλίου, ένα είδος Βουλής με μέλη 9 Έλληνες, 3 Τούρκους και άλλους 6 που διορίζονταν από τον Άγγλο Ύπατο Αρμοστή. Τότε δικαίωμα ψήφου είχαν αποκτήσει μόνο οι άντρες κι από αυτούς μόνο εκείνοι που πλήρωναν κτηματικό φόρο.

Κατά τις πρώτες προεδρικές εκλογές υποψήφιοι υπήρξαν: ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που υποστηρίχθηκε από τη Δεξιά και ο Ιωάννης Κληρίδης, που υποστηρίχθηκε από μερίδα της Δεξιάς αλλά και από το ΑΚΕΛ. Της προεκλογικής εκστρατείας του Μακαρίου είχε ηγηθεί ο Γλαύκος Κληρίδης, γιος μάλιστα του ανθυποψηφίου του Μακαρίου. Ο Μακάριος εξελέγη ως ο πρώτος Πρόεδρος, συγκεντρώνοντας 144.501 ψήφους ή ποσοστό 67%. Οι Τουρκοκύπριοι είχαν εκλέξει ως Αντιπρόεδρο τον Φαζίλ Κουτσιούκ, χωρίς διεξαγωγή ψηφοφορίας αφού δεν υπήρξε ανθυποψήφιός του. Σαν Αρχιεπίσκοπος, ο Μακάριος είχε υπέρ του και την αυξημένη, τότε, δύναμη της Εκκλησίας. Επειδή στους αιώνες της σκλαβιάς που προηγήθηκαν, οι Ελληνοκύπριοι δεν είχανε το δικαίωμα εκλογής δικής τους πολιτικής ηγεσίας. Μπορούσανε να εκλέξουν μόνο τους ιεράρχες τους, οι οποίοι εκλέγονταν ακριβώς και με την ψήφο του λαού. Έτσι, για αιώνες, στις συνειδήσεις των Ελληνοκυπρίων ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος λογιζόταν και ως ο πολιτικός ταυτόχρονα ηγέτης τους. Και ακριβώς σαν πολιτικός ηγέτης ο Μακάριος είχε ηγηθεί και του αγώνα για απελευθέρωση και ένωση με την Ελλάδα, ενός αγώνα που κατέληξε στην ίδρυση ενός ανεξάρτητου κράτους.

Στις πρώτες λοιπόν προεδρικές εκλογές, τον Δεκέμβριο του 1959, επιστρατεύθηκε και η ίδια η Εκκλησία υπέρ της εκλογής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Τούτο μαρτυρεί και η σχετική φωτογραφία που είχε παρθεί λίγες μέρες πριν την ψηφοφορία. Εικονίζει δύο παπάδες στον δρόμο να περιφέρονται προβάλλοντας μια μεγάλη φωτογραφία του Μακαρίου (από ολοσέλιδη δημοσίευση σε εφημερίδα, αφού δεν είχανε τυπωθεί σχετικά έντυπα). Οι συγκεκριμένοι ιερωμένοι ήσαν βέβαια μεταξύ των όσων είχαν κινητοποιηθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.