Το φθινοπωρινό σκηνικό έχει την τιμητική του στον κινηματογράφο και μεταφράζεται σχεδόν αποκλειστικά με την εναλλαγή των εκθαμβωτικών αποχρώσεων του κόκκινου και του πορτοκαλί. Μέσα σε λίγα καρέ, η οπτική πανδαισία του φθινοπωρινού χρώματος πλημμυρίζει την οθόνη και τα φύλλα στροβιλίζονται στον νοσταλγικό χορό τους, προτού πέσουν στο έδαφος και σκουριάσουν. Ο κινηματογραφικός φακός καταγράφει θαυμάσια τις νύχτες που γίνονται ολοένα και πιο σκοτεινές, το ψιλόβροχο που πέφτει ρυθμικά κι εκείνη τη χαρακτηριστική, γλυκιά μελαγχολία του φθινοπώρου που ρίχνει ξανά τον μανδύα της. Οι πόλεις ανακτούν τους γρήγορους ρυθμούς τους, οι άνθρωποι επιστρέφουν στην καθημερινότητά τους και μια διάθεση εσωτερικότητας και στοχασμού διακατέχει τα πάντα. Με αντίστοιχη διάθεση λοιπόν, επιλέγουμε τρεις ταινίες-συνώνυμα του φθινοπώρου, για να το καλωσορίσουμε και να κλείσουμε το μάτι σε όσα τριγύρω εποχιακά -και μέσα μας- αλλάζουν.

«Η Χάνα και οι Αδελφές της» (Hannah and Her Sisters), 1986

Σκηνοθεσία: Γούντι Άλεν, με τους: Γούντι Άλεν, Μία Φάροου, Μάικλ Κέιν, Μπάρμπαρα Χέρσεϊ, Νταϊάν Γιστ, Μαξ Φον Σίντοφ

Αγαπημένη γουντιαλενική κωμωδία ηθών γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις που μεταλλάσσονται, όπως και οι εποχές στη Νέα Υόρκη, μ’ ένα πανέμορφο, φθινοπωρινό Σέντραλ Παρκ σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ευφυής σεναριακά, βαθύτατα ρομαντική, ξεχειλίζοντας από αγάπη, τρυφερότητα και χιούμορ, η κλασική πλέον ταινία σάρωσε στα βραβεία του 1987, αποσπώντας τρία Όσκαρ (πρωτότυπου σεναρίου, Β’ Αντρικού και Β’ Γυναικείου ρόλου), το Bafta καλύτερης σκηνοθεσίας και σεναρίου και τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας στην κατηγορία Κωμωδία ή Μιούζικαλ. Αναζητώντας, τι άλλο, το νόημα της ζωής, ο Γούντι Άλεν μάς συστήνει τρεις αδερφές, τη Χάνα (Μία Φάροου), τη Χόλι (Νταϊάν Γιστ) και τη Λι (Μπάρμπαρα Χέρσεϊ), και τους άνδρες στις ζωές τους. Και ιχνηλατεί σε μυθιστορηματικό μοτίβο, ανά κεφάλαια, τις αλληλένδετες ιστορίες των μεταξύ τους σχέσεων, αδερφικών κι ερωτικών. Η χρονική και ψυχική ραχοκοκαλιά της πλοκής είναι τρία διαδοχικά οικογενειακά δείπνα για την Ημέρα των Ευχαριστιών, στο διαμέρισμα της Χάνα στο Μανχάταν. Μέσω αυτών, ο Άλεν ξεψαχνίζει θεματικές όπως η υπαρξιακή κρίση, η νεύρωση, η μιζέρια, το αδιέξοδο της μέσης ηλικίας και ο κίνδυνος της αυταπάτης, σε μια γλυκόπικρη ταινία με σπουδαίες ερμηνείες κι αριστουργηματική ατμόσφαιρα. Ό,τι πρέπει για τις φθινοπωρινές μέρες αναπροσαρμογής, νοσταλγίας και περίσκεψης.



«Ο Αρχάριος» (Rushmore), 1998

Σκηνοθεσία: Γουές Άντερσον, με τους: Τζέισον Σουόρτσμαν, Μπιλ Μάρεϊ, Ολίβια Γουίλιαμς, Σέιμουρ Κάσελ, Μπράιαν Κοξ

Φθινόπωρο ίσον επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές, την ανεμελιά και τη χαλαρότητα. Το τελετουργικό της επιστροφής στο σχολείο είναι από τις πλέον ισχυρές παιδικές, φθινοπωρινές μας μνήμες, με όλες τις συγκινήσεις και τους φόβους που ο γυρισμός εμπεριέχει. Πίσω στα θρανία της Ακαδημίας Ράσμορ και για τον “Αρχάριο” του δαιμόνιου Γουές Άντερσον, με μπόλικο ωστόσο ενθουσιασμό και savoir-faire, έτσι για να κατευνάσει μέσα μας το “σύνδρομο της επιστροφής”. Ο δεκαπεντάχρονος σπασίκλας Μαξ Φίσερ (Τζέισον Σβάρτσμαν) είναι ο αρχέτυπος μαθητής-μέσα σε όλα, που κοπιάζει εις μάτην στα μαθήματα και συμμετέχει σε δεκάδες απίθανα εξωσχολικά κλαμπ, χωρίς να διακρίνεται σε κανένα, αλλά αυτό δεν έχει και πολλή σημασία. Γιατί το Ράσμορ σημαίνει τα πάντα για τον Μαξ και είναι αποφασισμένος να ζήσει κάθε εμπειρία στο έπακρο και να κατακτήσει όλα όσα η σχολική ζωή μπορεί να του προσφέρει – μαζί και την όμορφη δασκάλα του (Olivia Williams). Για το τελευταίο, θα ζητήσει τα φώτα του εκκεντρικού μεγιστάνα προστάτη του, του Χέρμαν Μπλουμ (Μπιλ Μάρεϊ), πράγμα που θα τον προσγειώσει στο κέντρο ενός παράδοξου ερωτικού τριγώνου, ενώ ο ίδιος αποβάλλεται δια παντός από το λατρεμένο του Ράσμορ. Όλα κατά τη διάρκεια του φθινοπωρινού τριμήνου, με τις αντίστοιχες κάρτες τίτλων να σηματοδοτούν στην οθόνη μας τη μετάβαση απ’ τον Σεπτέμβριο στον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Θα καταφέρει ο Μαξ να δώσει λύση στο ανεκπλήρωτο πάθος του, να χαλιναγωγήσει το μένος του προς τον Χέρμαν και να συμφιλιωθεί, εν τέλει, με τον εαυτό του; Μια ιδιότροπη, μοναδική ταινία, με ατελείς μα θαυμάσιους χαρακτήρες, με πολλή καρδιά, νηφάλιο, στεγνό χιούμορ κι ένα αξέχαστο σάουντρακ.

«Ο Παράδεισος είναι Μακριά» (Far from Heaven), 2002

Σκηνοθεσία: Τοντ Χέινς, με τους: Τζούλιαν Μουρ, Ντένις Κουέιντ, Πατρίτσια Κλάρκσον, Ντένις Χέισμπερτ

Πανέμορφη, υποβλητική, φθινοπωρινή, κινηματογραφική καρτ-ποστάλ από τις λίγες, με μια Τζούλιαν Μουρ να δίνει ρέστα ως η καταπιεσμένη νοικοκυρά Κάθι Γουίτακερ, στο μικροαστικό, ρατσιτικό Κονέκτικατ του 1957. Η ιδανική της ζωή θα ανατραπεί, όταν ανακαλύπτει ότι ο άντρας της (Ντένις Κουέιντ) είναι ομοφυλόφιλος κι ακολούθως θα αναζητήσει παρηγοριά στην αγκαλιά του μαύρου κηπουρού της (Ντένις Χέισμπερτ). Μια ταινία-ωδή στα μελοδράματα του ’50, με εκπληκτικό ρετρό στιλιζάρισμα, απολαυστική φωτογραφία, εξαιρετικά κουστούμια, αψεγάδιαστες ερμηνείες και φοβερή μουσική. Και με ξεκάθαρη τη σκηνοθετική κατεύθυνση του Χέινς να μας μεταφέρει στο κλίμα, το ύφος και την ψυχοσύνθεση μιας εποχής σε κρίση. Με ταιριαστό σκηνικό τη μεταβαλλόμενη, εφήμερη ομορφιά του φυλλοβόλου φθινοπώρου, ο σκηνοθέτης υπογραμμίζει τα ταμπού, την υποκρισία και την καταπίεση. Παστέλ πινελιές σκουριασμένου πράσινου, κόκκινου και καφέ που αντικατοπτρίζουν την ψυχολογία των χαρακτήρων, παγιδευμένων στην ψευδαίσθηση μιας πλασματικά τέλειας, παραδεισένιας ζωής που στην πραγματικότητα είναι άδεια. Ο μικρόκοσμός τους καταρρέει, η διαφορετικότητά τους είναι κατακριτέα και η προσωπική τους ευτυχία φαντάζει άπιαστη. Θεματικές διαχρονικές, κοινωνικά ζητήματα επίκαιρα και προβληματισμοί ανθρώπινοι, σε ένα φιλμ που μόνο το μελαγχολικό μουντ του φθινοπώρου μπορεί να αναδείξει και να εκφράσει απόλυτα.