Ένα από τα φεστιβάλ που σηματοδοτούν την έναρξη των πολιτιστικών δράσεων μετά το καλοκαίρι, είναι το φεστιβάλ ΛΟΑΤΚΙΑ+ κινηματογράφου Κύπρου, Queer Wave. Η φετινή του έκδοση δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε μερικά μικρού μήκους έργα Κυπρίων δημιουργών, κάποια βραβευμένα, άλλα προβεβλημένα και άλλα που επιχειρούν τα πρώτα τους «βήματα» μέσα από το φεστιβάλ. Δύο από αυτά είναι οι ταινίες του Μάριου Μεττή [Τσικιτιγκλόν, Η Νεράιδα Και Το Παλικάρι] και του Αλέξανδρου Μαχλουζαρίδη-Σιαλίτ [In the Mood for Food], οι οποίοι μοιράζονται μερικά λόγια και συμβολισμούς για το κινηματογραφικό ταξίδι των ταινιών τους, ενώ ξεδιπλώνουν σκέψεις που συναρμολογούν το παζλ του σεναρίου ή της διαδρομής του φιλμ τους.
«In the mood for food»;
Ξεκινώντας με το φιλμ του του Αλέξανδρου Μαχλουζαρίδη-Σιαλίτ, In the Mood for Food, πρέπει να πούμε ότι ένα από τα πρώτα του εγχειρήματα με επαγγελματίες ηθοποιούς, και όχι ερασιτέχνες, την ώρα που ο ίδιος εκφράζει στο «Π» ότι δημιουργεί έναν παραλληλισμό μέσα από την ιδέα του κρυφού πόθου για το πρόχειρο φαγητό με την ομοφυλοφιλική αγάπη.
Πώς προέκυψε το φιλμ;
Ήμουν μεγάλος θαυμαστής της ταινίας «In the Mood for Love» του Wong Kar-Wai. Όμως, αυτή η ιστορία προέκυψε ενώ ήμουν στη Νορβηγία εκείνη την περίοδο. Δούλευα και, κάπως, ήθελα να κάνω ένα έργο για την αγάπη και ένα έργο για τη νοοτροπία μικρών πόλεων και, κάπως, κλειστών κοινωνιών. Επίσης, έπρεπε να έρθω σε επαφή με τις δικές μου κακές συνήθειες, εκείνης της περιόδου, όπως τα γεύματα πρόχειρων γευμάτων, η δίαιτα κ.ά. Έτσι, συνένωσα όλες αυτές τις ιδέες. Και σκέφτηκα ότι το να σχετίζεις μια κρυφή ομοφυλοφιλική σχέση με το είδος ντροπής και ενοχής που συνοδεύει το φαγητό πρόχειρων γευμάτων, κατά κάποιον τρόπο, φαίνεται να είναι παράλληλο μέσα σε αυτές τις κλειστές κοινωνίες, κάτι που γίνεται πίσω από κλειστές πόρτες.
Όταν ήρθα στην Κύπρο, είχα μερικές ιδέες και επικοινώνησα με μερικούς υπέροχους ηθοποιούς, τον Χάρη Αττώνη και τον Βαλεντίνο Κόκκινο. Και αυτό ήταν πολύ πριν πάρω πραγματικά χρήματα για οποιαδήποτε μικρού μήκους ταινία και, στην ουσία, συμφώνησαν να το κάνουν αυτό για το τίποτα, αφιλοκερδώς, και όλη η ταινία ήταν εντελώς χωρίς προϋπολογισμό. Τη γύρισα σχεδόν μόνος μου, εγώ ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης, μοντέρ, διευθυντής φωτογραφίας και τα λοιπά. Και ήταν πραγματικά ένα έργο αγάπης, όχι κάτι που πραγματικά πίστευα ότι θα τραβούσε την προσοχή του κοινού ή ακόμη και των φεστιβάλ ταινιών. Απλώς ένιωθα ότι ήταν μια πολύ σημαντική ιστορία για μένα. Έχοντας μεγαλώσει στην Κύπρο, έχοντας πολλούς queer φίλους και βλέποντας τον τύπο των πραγματικά οικείων και όμορφων σχέσεων που μπορούν να σχηματιστούν με έναν τρόπο που μένει άρρητος.
Βασικά, ήθελα να φτιάξω μια ταινία που θα γεφυρώνει αυτό το χάσμα μεταξύ ανθρώπων που είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να μιλήσουν για queer ιστορίες στην Κύπρο και ανθρώπων που δεν είναι. Οπότε, κάπως, τους φέρνει μέσα σε μια queer ιστορία χωρίς να συνειδητοποιούν ότι ακολουθούν μία, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι συμπονάνε μία. Έτσι, παρουσιάζεται σχεδόν ως τραγική κωμωδία, μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχει κάποιο βάθος πίσω από αυτό που βλέπεις και να απορροφηθείς σε αυτή τη σχέση χωρίς καν να το καταλάβεις.
Δηλαδή, μετέτρεψε το φαγητό σε μέσο επικοινωνίας, αναγνώρισης και συνύπαρξης;
Ναι, το φαγητό είναι το μέσο μέσα από το οποίο η κοινωνία και τα άτομα μπορούν να αποδώσουν το δικό τους νόημα. Στην κουλτούρα μας, το φαγητό σημαίνει πολλά. Είναι κάτι τόσο ουσιώδες και έμφυτο για τον άνθρωπο. Και είναι κάτι που σηματοδοτεί, όπως ακριβώς και η σεξουαλικότητα, αυτό το είδος της λαγνείας και της απόλαυσης. Οπότε, κατά κάποιον τρόπο, ήθελα να τα παραλληλίσω και με έναν τρόπο να κάνω αυτό που είπα προηγουμένως - να γεφυρώσω αυτό το χάσμα ανάμεσα σε ανθρώπους που είναι και που δεν είναι έτοιμοι να μιλήσουν για queer ιστορίες. Τώρα, βέβαια, συμμετέχει σε ένα φεστιβάλ που μιλάει για queer.
«In the mood for food», εσύ με ποιο φαγητό παρομοιάζεις την ταινία;
Νομίζω με ένα μπέργκερ, όπως στην αφίσα. Δεν το είχα σκεφτεί πραγματικά, αλλά τη στιγμή που το είπες, μου έγινε ξεκάθαρο ότι είναι ένα μπέργκερ, επειδή το μπέργκερ αντιπροσωπεύει την πλευρά της απόλαυσης του comfort food [χαλαρό και γρήγορο φαγητό] Συμβολίζει κάπως αυτά τα αμερικανικά, εκδυτικισμένα ιδεώδη, που διαπερνούν μικρότερες κουλτούρες και χώρες, ενώ ταυτόχρονα είναι κι ένα φαγητό που θα μπορούσε να έχει και υγιεινά οφέλη και τέτοια. Είναι κάτι που γενικά συνδέεται περισσότερο με ανθρώπους που βρίσκονται στα περιθώρια της κοινότητας, και είναι επίσης κάτι που είναι βαθιά πολυστρωματικό, με πολλά διαφορετικά υλικά και μπλα-μπλα-μπλα, οπότε ναι. Έτσι, γενικά, είναι για τον τρόπο που το βλέπουν οι άνθρωποι και τις απόψεις που έχουν γι' αυτό.
Πώς νιώθεις που το φιλμ σου συμμετέχει σε ένα φεστιβάλ με queer περιεχόμενο αλλά και κοινό;
Γενικά, αισθάνομαι μεγάλη τιμή που συμμετέχω σε αυτό. Νομίζω ότι το Queer Wave και άλλες queer pride πρωτοβουλίες στην Κύπρο είναι απίστευτα σημαντικές και ειδικότερα για την queer εκπροσώπηση, η οποία ανθούσε στην τέχνη. Όχι σε τέτοιο βαθμό σε άλλους τομείς, όμως ακόμα και μέσα από την τέχνη δεν ήταν τόσο διαδεδομένη στην Κύπρο και είναι καλό να βλέπεις ανθρώπους να το προωθούν αυτό. Έχω πάει ξανά στο Queer Wave και είναι πολύ καλά οργανωμένο και δομημένο φεστιβάλ, με υπέροχες ταινίες και είναι τιμή να παρουσιάζεται μια ταινία μου σε αυτό. Ως κάποιος που δεν αυτοπροσδιορίζομαι απαραίτητα ως queer, νιώθω τιμή που μου επιτρέπεται να μοιράζομαι αυτόν τον χώρο. Ακόμη, πιστεύω ότι είναι σημαντικό ότι οι queer ιστορίες γίνονται νόρμα. Ότι κάποιος σαν εμένα, για παράδειγμα, που μπορεί να έχει μία έμμεση εμπειρία, μπορεί να κάνει μια ταινία που αγγίζει αυτά τα θέματα χωρίς να είναι απαραίτητα εμφανή και παρ' όλα αυτά να γίνεται δεκτός σε αυτόν τον χώρο για να εκφραστεί και να συμμετάσχει στη συζήτηση.
Σε ένα βαν με «τσικιτιγκλόν, Η Νεράιδα και Το Παλικάρι»
Το φιλμ του Μάριου Μεττή είναι ένα βραβευμένο έργο το οποίο επιχειρεί και αυτό να μεταφέρει τα δικά του μηνύματα μέσα από το γεγονός ότι «όλοι κρύβουμε κάτι που είτε ντρεπόμαστε είτε φοβόμαστε να αποκαλύψουμε» όπως ο δημιουργός μοιράζεται σε μερικές ερωτήσεις που δίνουν μία μικρή γεύση από το παρασκήνιο της ταινίας που συνεπήρε το κοινό άλλων φεστιβάλ, του εξωτερικού ή και της Κύπρου.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φιλμ;
Μία μέρα στο μασάζ. Ο Γιώργος, ο μασέρ μου τότε, είναι και η Ζιζή - Ζήνα στην ταινία. Ενθουσιάστηκα όταν το έμαθα. Με κάλεσε ένα βράδυ για φαγητό και με υποδέχτηκε ως Ζιζή. Μου διηγήθηκε μερικές ιστορίες που είχε ζήσει. Η συγκεκριμένη με συγκίνησε πολύ. Είπα: «Αυτή πρέπει να γίνει ταινία».
«Τσίκιτιγκλον, Η Νεράιδα και Το Παλικάρι». Θες να μας πεις περισσότερα για τους συμβολισμούς του τίτλου;
Μου άρεσε η ιδέα να χρησιμοποιήσω τον τίτλο της iconic ταινίας με τη Βουγιουκλάκη. Επίσης είχε πλάκα! Εδώ όμως η νεράιδα και το παλικάρι είναι ένα και το αυτό. Οπότε, αν και ο τίτλος δείχνει να αναφέρεται σε δύο πρόσωπα, στην ουσία αναφέρεται μόνο σε ένα.
Μια τρανς γυναίκα παγιδευμένη μέσα στο βαν ενός μυστηριώδους άνδρα, του οποίου οι προθέσεις δεν είναι αυτές που φαίνονται. Πώς προέκυψε αυτή η εικόνα;
Ήθελα να εγκλωβίσω δύο χαρακτήρες σε μια δύσκολη κατάσταση. Με ενδιέφερε περισσότερο ο διάλογος και η σχέση που θα αναπτυχθεί μεταξύ τους. Δεν με ενδιέφερε να κρατήσω το ενδιαφέρον μέσω πλάνων αλλά μέσω της σχέσης. Ερχόμενος από το θέατρο, κάτι τέτοιο μου ήταν πιο οικείο.
Βλέπεις το έργο σου ως μια πράξη ορατότητας ή ως μια πράξη αντίστασης;
Δεν το σκέφτηκα ποτέ έτσι. Τα έργα που γράφω ή σκηνοθετώ είναι πάντα ανθρωποκεντρικά, με υπαρξιακά ζητήματα. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο. Μπορεί κάτι φαινομενικά μικρό ή ασήμαντο να ταλαιπωρεί κάποιον μια ολόκληρη ζωή. Βρίσκω συγκλονιστική και συγκινητική την ανθρώπινη ευαλωτότητα.
Η ταινία ταξίδεψε και διακρίθηκε σε διεθνή φεστιβάλ, από το Roosevelt Island στη Νέα Υόρκη μέχρι τη Θεσσαλονίκη και το ISFFC στην Κύπρο. Τι θεωρείς ότι αναδεικνύεται μέσα από τις διακρίσεις;
Νιώθω πως ο κόσμος ταυτίζεται. Δεν χρειάζεται να είσαι τρανς για να ταυτιστείς με την ταινία. Το θέμα της δεν είναι αυτό. Όλοι κρύβουμε κάτι που είτε ντρεπόμαστε είτε φοβόμαστε να αποκαλύψουμε. Το είπε υπέροχα ο Ρίτσος: «Αυτό που κρύβουμε είναι αυτό που πιότερο μας φανερώνει». Εκεί βρίσκεται όλο το νόημα της ταινίας.
Με τι ασχολείσαι αυτή την περίοδο; Υπάρχει κάποιο πρότζεκτ στα σκαριά;
Θα καταθέσω πρόταση για επιχορήγηση - ανάπτυξη σεναρίου για την πρώτη μου ταινία μεγάλου μήκους. Επίσης, εδώ και έναν μήνα ασχολούμαι με τα κτηματομεσιτικά. Η τέχνη στην Κύπρο δεν είναι εύκολο πράγμα. Δεν ξέρω πολλά για τα κτηματομεσιτικά, αλλά με έχει ενθουσιάσει αυτός ο παντελώς άγνωστος για μένα κόσμος. Και όπως φαίνεται, είμαι και πολύ καλός. Έχεις κάποιο ακίνητο για πούλημα;
[Το φιλμ «Ιn the mood for Food» προβάλλεται την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2025, στις 19.00 & το «Τσικιτιγκλόν, Η Νεράιδα Και Το Παλικάρι» θα προβληθεί την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου, στις 19.00. Τοποθεσία: NiMAC. Περισσότερες πληροφορίες https://queerwave.com]
